Thế giới hôm nay: 21/06/2023

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hunter Biden, con trai của tổng thống Mỹ, sẽ nhận hai tội cố tình trốn nộp thuế thu nhập liên bang. Ông đã đồng ý chịu quản chế, theo hồ sơ tòa án. Ngoài ra ông cũng sẽ bị buộc tội, nhưng không bị truy tố, vì nói dối về việc sử dụng ma túy bất hợp pháp trong đơn kiểm tra lý lịch để mua súng hồi năm 2018. Luật sư của ông tuyên bố cuộc điều tra “đã được giải quyết.” Tuy nhiên, câu chuyện giờ đây sẽ phủ bóng lên chiến dịch tái tranh cử của tổng thống Joe Biden, người đã quyết liệt bảo vệ đứa con trai đầy tai tiếng của mình.

Ủy ban Olympic Paris 2024 cho biết họ “đang hợp tác đầy đủ” với cuộc khám xét văn phòng được tiến hành bởi cảnh sát. Theo người phát ngôn của văn phòng công tố tài chính Pháp, việc khám xét có liên quan đến hai cuộc điều tra về lo ngại tham nhũng liên quan đến quá trình đấu thầu trao hợp đồng. Ủy ban đang trong giai đoạn lập kế hoạch cuối cùng, khi thế vận hội chỉ còn một năm nữa là bắt đầu.

Ủy ban châu Âu đề xuất bổ sung 66 tỷ euro (72 tỷ USD) vào ngân sách 7 năm, trong đó 50 tỷ euro được dành để hỗ trợ Ukraine cho đến năm 2027. 15 tỷ euro sẽ được sử dụng để giải quyết vấn đề di cư gia tăng. Cơ quan hành pháp của EU đang tìm cách giảm bớt tiếp xúc kinh tế với các quốc gia đối địch. Một kế hoạch liên quan, được công bố vào thứ ba, sẽ tăng tài trợ cho các công nghệ mới nổi, chẳng hạn như trí tuệ nhân tạo và năng lượng tái tạo.

Tuần duyên Mỹ cho biết, tính đến 5h30 chiều GMT ngày thứ Ba, tàu lặn Titan chỉ còn lại 40 giờ oxy. Một tàu điều khiển từ xa đang tìm kiếm gần vị trí cuối cùng được ghi nhận của chiếc tàu lặn. OceanGate Expeditions, nhà điều hành tour du lịch, xác nhận có 5 người trên tàu, bao gồm CEO Stockton Rush; tỷ phú Anh Hamish Harding; và Shahzada Dawood, một doanh nhân người Pakistan.

Carlos Ghosn, cựu chủ tịch Nissan, đã đệ đơn kiện gã khổng lồ xe hơi Nhật Bản đòi 1 tỷ USD. Đơn kiện, được đệ trình vào tháng 5 lên công tố viên Lebanon, cáo buộc Nissan “bịa đặt cáo buộc” chống lại ông Ghosn. Ông bị bắt tại Nhật Bản vào năm 2018 với cáo buộc sai phạm tài chính, điều mà ông phủ nhận. Ông sau đó chạy đến Lebanon bằng cách trốn trong một chiếc thùng trên máy bay riêng.

Dân số Đức tăng 1,1 triệu lên 84,4 triệu trong năm 2022. Mức tăng theo năm lớn nhất trong ba thập niên qua đến từ những người di tản vì chiến tranh Ukraine. Chênh lệch đến và đi của Đức trong năm 2022 đạt gần 1,5 triệu người, so với 329.000 người một năm trước đó. Số người chết vượt mức bình thường cũng tăng lên 327.000 so với 228.000 vào năm 2021.

Quốc hội Estonia thông qua luật sẽ hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới vào năm 2024, đưa nước này trở thành quốc gia Liên Xô cũ đầu tiên làm như vậy. Estonia lần đầu cho phép chung sống dân sự từ năm 2014. Phe đối lập cực hữu phản đối quyết liệt luật mới, cho rằng nó đi ngược lại mô hình gia đình truyền thống. Nhưng thủ tướng Kaja Kallas gọi nó là “quyết định lịch sử” sẽ cho phép người Estonia được “tự do yêu thương.”

Con số trong ngày: 8%, là tỷ lệ giảm viện trợ song phương cho châu Phi cận Sahara theo giá trị thực trong năm 2022.

TIÊU ĐIỂM

Hunter Biden nhận án treo

Tuần này Hunter Biden, cậu con trai nổi tiếng rắc rối của tổng thống Mỹ, sẽ ra hầu tòa liên bang ở Delaware. Hôm thứ Ba, ông đã đạt được thỏa thuận với các công tố viên: nhận hai tội nhẹ vì không nộp hơn 200.000 đô la tiền thuế từ năm 2017 đến 2018, và chịu án treo hai năm với cáo buộc nói dối về việc sử dụng ma túy trong đơn kiểm tra lý lịch trước khi mua súng. Ông khả năng cao sẽ không ngồi tù.

Donald Trump, người cũng đang đối mặt cáo trạng liên bang, ví hình phạt của Hunter Biden giống như một “vé phạt giao thông.” Ông phàn nàn rằng các công tố viên đã lén lút “xoá tội.” Nhiều đảng viên Cộng hòa cáo buộc Hunter và Joe Biden trốn tránh các cáo buộc tham nhũng, với cáo buộc họ nhận hối lộ từ người nước ngoài để đổi lấy những nhượng bộ chính sách.

Song cho tới nay phe Cộng hòa không đưa ra được bằng chứng cho những tuyên bố của mình, dù vẫn đang tìm cách. Thay vào đó cuộc điều tra của họ lại lại cho thấy Hunter Biden lợi dụng tên tuổi cha mình để tư lợi. Dù nghe có vẻ không phù hợp, điều này không phải bất hợp pháp.

Hội nghị bàn về chương trình tái thiết Ukraine

Cuộc chiến của Nga ở Ukraine đã tàn phá các cơ sở hạ tầng, công nghiệp và nhà ở, với chi phí khắc phục được Ngân hàng Thế giới ước tính lên tới ít nhất 411 tỷ USD. Vào thứ Tư, một hội nghị kéo dài hai ngày sẽ khai mạc ở Luân Đôn để thảo luận về cách huy động và sử dụng số tiền đó.

Danh sách đại biểu bao gồm các nhà ngoại giao từ Ukraine và các nước đồng minh, các nhà tài trợ lớn, các tổ chức tài chính đa phương, doanh nghiệp và các nhóm xã hội dân sự. Ukraine muốn phương Tây sử dụng các khoản tiền của Nga đang bị đóng băng ở nước ngoài để chi trả cho việc tái thiết. Nhưng một số người lo ngại có tham nhũng khi các khoản quyên góp lớn được đổ vào.

Câu hỏi đặt ra là chính phủ Ukraine có thể thêm bao nhiêu chi tiết vào kế hoạch được trình bày vào tháng 7 năm ngoái. Ukraine muốn “xây dựng lại tốt hơn” và nâng tiêu chuẩn cơ sở hạ tầng lên phù hợp với EU. Nhưng tất cả còn phụ thuộc vào việc họ sẽ giành lại được bao nhiêu lãnh thổ từ tay Nga. Trong khi đó, thiệt hại do chiến tranh, bao gồm cả sự tàn phá thảm khốc về mặt sinh thái của vụ vỡ đập Kakhovka, tiếp tục gia tăng.

Ngày Yoga và Narenda Modi

Narendra Modi sẽ đánh dấu Ngày Quốc tế Yoga vào thứ Tư bằng cách chủ trì một buổi tập thể dục tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York. Lễ kỷ niệm hàng năm là một sáng kiến do Liên Hợp Quốc đưa ra vào năm 2015, theo sự thúc giục của thủ tướng Ấn Độ, chỉ một năm sau khi ông lên nắm quyền.

Những người phản đối chương trình nghị sự theo chủ nghĩa dân tộc Hindu của Modi nghi ngờ tinh thần yoga của ông, vì môn này đến từ đạo Hindu. “Om” — một câu tụng quen thuộc trong yoga — được coi là âm thanh linh thiêng trong kinh Hindu. Chào Mặt trời, một tập hợp các tư thế yoga phổ biến, gắn liền với lời cầu nguyện của người Hindu. Song những người khác nói sự phổ biến của yoga ở phương Tây, mà Ngày Yoga nhằm mục đích củng cố, mang ý nghĩa tích cực và hòa nhập về mặt văn hóa.

Ông Modi, người khuyến khích tập yoga hàng ngày, dường như muốn nhấn mạnh mối liên hệ của môn này với Ấn Độ. Đây là một trong nhiều ví dụ về sự khéo léo của vị thủ tướng trong việc xây dựng thương hiệu và tiếp thị — cho cả đất nước ông và chính ông.

Lạm phát ở Anh cao dai dẳng

Các số liệu công bố vào thứ Tư có thể sẽ cho thấy lạm phát giá tiêu dùng theo năm của Anh giảm trở lại vào tháng 5, từ mức 8,7% của tháng 4. Nhưng vào thứ Năm, Ngân hàng Anh sẽ gần như chắc chắn tăng lãi suất cơ bản, hiện là 4,5%, lần thứ 13 liên tiếp. Lạm phát ở Anh không chỉ cao nhất trong G7 mà còn có vẻ dai dẳng đáng lo ngại. Lạm phát “lõi” (không tính thực phẩm, năng lượng, rượu và thuốc lá) đã tăng bất ngờ vào tháng 4. Trong một thị trường lao động vẫn còn thắt chặt, tăng trưởng tiền lương đã tăng lên.

Thị trường đã phản ánh mức tăng lãi suất dự kiến vào giá chứng khoán. Lợi suất trái phiếu Anh kỳ hạn hai năm đang cao hơn cả mức đỉnh ngay sau đề xuất thuế của cựu thủ tướng Truss vào mùa thu năm ngoái, và đã nhanh chóng vượt 5% trong tuần này. Theo báo cáo của hãng dữ liệu Moneyfacts, những người vay thế chấp có hợp đồng lãi suất cố định sắp kết thúc sẽ đối mặt mức tăng đáng kinh ngạc: tỷ lệ trung bình hai năm hiện vượt quá 6%, so với 2,59% của tháng 6 năm 2021. Ngân hàng trung ương có vẻ bối rối. Sau khi tỏ ra quá lạc quan về lạm phát, họ đang cho tiến hành đánh giá từ bên ngoài về dự báo của mình. Mục tiêu 2% trông có vẻ xa vời.