Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Bộ Y tế do Hamas điều hành ở Gaza cho biết hơn 10.000 người đã thiệt mạng tại khu vực này kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Trong khi đó, cửa khẩu biên giới Rafah đã mở cửa trở lại vào thứ Hai, cho phép người nước ngoài và một số người Palestine bị thương rời Gaza đến Ai Cập. Cửa khẩu đã bị đóng trong hai ngày. Trước đó, quân đội Israel tuyên bố đã bao vây thành phố Gaza và chia đôi dải đất ven biển này. Theo truyền thông Israel, họ dự định sẽ vào thành phố trong vòng hai ngày tới.
Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, cho biết EU sẽ cung cấp thêm cho Gaza khoản viện trợ nhân đạo trị giá 25 triệu euro (27 triệu USD) trong năm nay. Số tiền này sẽ được trao cho các tổ chức cung cấp thực phẩm, nước, và dụng cụ vệ sinh cho người Palestine ở Gaza. Mười tám cơ quan của Liên Hiệp Quốc đã ra tuyên bố chung kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức.
Donald Trump cho lời khai trong phiên tòa dân sự xét xử cáo buộc gian lận chống lại ông ở New York. Những lời khai thường xuyên lạc đề của ông đã khiến chủ tọa phiên tòa phải nhắc nhở cựu tổng thống “Đây không phải là một cuộc biểu tình chính trị.” Hồi tháng 9, thẩm phán tuyên bố Trump phải chịu trách nhiệm về tội gian lận trong các giao dịch bất động sản của mình (ông đã kháng cáo phán quyết này). Phiên tòa lần này sẽ quyết định hình phạt dành cho cựu tổng thống.
Theo Liên Hiệp Quốc, hơn 113.000 người đã phải rời đi nơi khác và 14 người khác thiệt mạng do lũ lụt ở Somalia. Khoảng 700.000 người đã “tạm thời bị ảnh hưởng” do lượng mưa lớn gây ra bởi El Niño, một hiện tượng biến đổi khí hậu. Chính phủ Somalia đã ban bố tình trạng khẩn cấp ở 3 bang. Trước đó, nước này đang hồi phục sau đợt hạn hán kéo dài nhiều năm, có lẽ đã giết chết hàng chục nghìn người.
Cổ phiếu của dịch vụ chia sẻ văn phòng WeWork đã bị tạm dừng giao dịch trước nguy cơ công ty này nộp đơn phá sản. Vào tháng 8, công ty đã cảnh báo rằng họ có “nghi ngờ đáng kể” về “khả năng hoạt động liên tục” của mình. Giá cổ phiếu đã giảm 90% kể từ đó. Năm 2019, WeWork đạt mức định giá là 47 tỷ USD, nhưng đã sụp đổ sau đợt IPO thất bại.
Tập Cận Bình nói rằng Trung Quốc và Australia nên mở rộng “quan hệ đối tác chiến lược” sau cuộc gặp với Anthony Albanese, Thủ tướng Australia. Quan hệ giữa hai nước đã xấu đi sau năm 2017, khi Australia cáo buộc Trung Quốc can thiệp vào chính trị nước này. Nhưng tình hình đã ấm lên trong những tháng gần đây. Trung Quốc đã dỡ bỏ một số hạn chế thương mại đối với các sản phẩm của Australia, phần nào đảo ngược chiến dịch cưỡng ép kinh tế chống lại Australia.
Các nhà khoa học đã khám phá ra lỗ đen lâu đời nhất từng được biết đến, hình thành 470 triệu năm sau Vụ Nổ Lớn. Lỗ đen này tồn tại trong một thiên hà cách xa 13,2 tỷ năm ánh sáng – khi vũ trụ chỉ mới bằng 3% so với tuổi hiện tại. Nó lớn hơn nhiều so với các lỗ đen trẻ hơn và có thể nặng gấp 100 triệu lần Mặt Trời. Khám phá này sẽ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về sự hình thành các lỗ đen siêu lớn.
Con số trong ngày: 1,5 triệu là số thùng dầu mà Iran xuất khẩu mỗi ngày, tăng từ mức 380.000 thùng vào năm 2020.
TIÊU ĐIỂM
G7 tranh luận về Gaza
Đối với Mỹ, nhóm G7 gồm các nước công nghiệp phát triển hiện là “ban chỉ đạo của các nền dân chủ lớn,” nơi các đồng minh nằm cách xa nhau cùng phối hợp ứng phó với các mối đe dọa toàn cầu. Các mối đe doạ đó bao gồm việc Nga xâm lược Ukraine và cuộc cạnh tranh ngày càng sâu rộng với Trung Quốc. Nhưng tại cuộc họp kéo dài hai ngày ở Tokyo, bắt đầu vào thứ Ba này, các bộ trưởng ngoại giao G7 sẽ phải giải quyết một cuộc khủng hoảng mới: cuộc chiến giữa Israel và Hamas.
Các thành viên G7 sẽ có nhiều câu hỏi dành cho Antony Blinken, Ngoại trưởng Mỹ, sau chuyến công du Trung Đông của ông: liệu đau khổ ở Gaza có thể được xoa dịu; chiến tranh sẽ kết thúc như thế nào và vào lúc nào; ai sẽ điều hành Gaza; liệu một nhà nước Palestine có thể trở thành sự thật?
Đừng mong đợi tin tốt. Blinken thậm chí còn thất bại trong việc đảm bảo “ngừng bắn nhân đạo” để đưa thêm viện trợ vào Gaza và thậm chí là giải thoát các con tin. Các nước Ả Rập yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức, trong khi Israel nhất quyết loại bỏ Hamas. Và có rất ít dấu hiệu cho thấy Israel, hoặc Mỹ, có một kế hoạch cho giai đoạn hậu chiến.
Những bước đi đầu tiên của “siêu ngân hàng” Thuỵ Sĩ UBS
Các chủ ngân hàng, cơ quan quản lý và nhà đầu tư đang theo dõi sát sao siêu tập đoàn tài chính mới của Thụy Sĩ. Vào thứ Ba, UBS sẽ báo cáo thu nhập quý 3, 5 tháng sau khi hoàn tất việc mua lại Credit Suisse. Báo cáo này cũng đánh dấu sự trở lại với các báo cáo tài chính thông thường của UBS, sau khi những điều chỉnh kế toán do thương vụ Credit Suisse làm sai lệch nghiêm trọng kết quả quý 2 của ngân hàng.
Thương vụ này là lần hợp tác đầu tiên giữa hai “ngân hàng quan trọng trong hệ thống toàn cầu” (global systemically important banks), một tên gọi xuất hiện sau khủng hoảng tài chính 2007-2009. Nó đã tạo ra một gã khổng lồ với tài sản đầu tư hơn 5 nghìn tỷ USD và bảng cân đối kế toán lớn gấp đôi quy mô nền kinh tế Thụy Sĩ. Giờ đây, UBS cần tích hợp các hoạt động nội địa của Credit Suisse và loại bỏ 55 tỷ USD tài sản rủi ro không phù hợp với chiến lược cốt lõi của ngân hàng. Các ông chủ của UBS cũng đang hy vọng giữ chân được khách hàng trong bộ phận quản lý tài sản khổng lồ và đang lên kế hoạch cắt giảm hơn 10 tỷ USD chi phí vào cuối năm 2026.
Các điều chỉnh trong Quốc hội Anh
Sự hào nhoáng của Vương quốc Anh sẽ được tiết lộ vào thứ Ba này, tại lễ khai mạc Quốc hội mới. Đây sẽ là lễ khai mạc đầu tiên của Vua Charles kể từ khi ông lên kế vị mẹ mình vào năm ngoái — và của Rishi Sunak kể từ khi ông kế nhiệm Liz Truss trên cương vị thủ tướng.
Nhà vua sẽ công bố chương trình nghị sự lập pháp của chính phủ trong bài phát biểu cuối cùng trước cuộc tổng tuyển cử, dự kiến diễn ra vào tháng 1/2025. Nhiều khả năng, bài phát biểu sẽ nhắc đến các dự luật phức tạp đã được thảo luận trong phiên họp gần nhất của Quốc hội – bao gồm các luật chính về cạnh tranh trên thị trường kỹ thuật số và bảo vệ dữ liệu.
Tuy nhiên, Đảng Bảo thủ được kỳ vọng sẽ trình bày một loạt các biện pháp để vạch ra ranh giới phân chia rõ ràng giữa họ và Đảng Lao động trước thềm bầu cử. Chúng bao gồm các biện pháp khuyến khích thăm dò dầu khí ở Biển Bắc, buộc các tù nhân bị kết án phải ra hầu tòa để tuyên án, và hạn chế việc người vô gia cư sử dụng lều.
Bầu cử địa phương tại Mỹ
Một năm trước cuộc bầu cử tổng thống, người Mỹ sẽ bỏ phiếu ở các cuộc đua cấp tiểu bang và địa phương vào thứ Ba này. Cư dân Kentucky và Mississippi sẽ chọn thống đốc mới, trong khi người dân New Jersey và Virginia sẽ bầu các nhà lập pháp địa phương, và người Ohio sẽ quyết định có đưa quyền phá thai vào hiến pháp bang của họ hay không.
Nhưng sự chú ý sẽ đổ dồn vào Virginia, nơi được coi là tâm điểm cho các cuộc đua năm sau. Dù không có tên trong lá phiếu, Thống đốc Glenn Youngkin đang tích cực vận động cho các đảng viên Cộng hòa từ Virginia Beach đến vùng ngoại ô Washington, D.C. Chương trình nghị sự chính sách của ông đã bị cản trở bởi đa số của Đảng Dân chủ tại thượng viện. Nhưng nếu Đảng Cộng hòa giành thêm hai ghế và nắm được Hạ viện, họ sẽ có kế hoạch cắt giảm thuế và ban hành lệnh cấm phá thai trong 15 tuần. Youngkin, thống đốc duy nhất ở Mỹ không thể đảm nhiệm hai nhiệm kỳ liên tiếp, đang mong muốn bảo đảm di sản của mình. Người ta cho rằng ông đang để mắt đến một vị trí cao hơn ở Washington.
