Nguồn: Mirabal sisters assassinated by Trujillo regime, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1960, một chiếc xe hơi chở ba nhà bất đồng chính kiến người Dominica, chị em nhà Mirabal, đã bị chặn lại trên đường đến nhà tù nơi hai người chồng của họ đang bị giam giữ. Các thành viên của cảnh sát mật Cộng hòa Dominica, bao gồm “cánh tay phải” của nhà độc tài Rafael Trujillo, đã đánh chết ba chị em và tài xế của họ, đặt thi thể vào chiếc xe rồi đẩy nó xuống vách đá để khiến vụ giết người trông giống như một vụ tai nạn. Nỗ lực che đậy đó chẳng đánh lừa được ai, và chị em nhà Mirabal đã trở thành những liệt sĩ trong cuộc kháng chiến của người Dominica. Chỉ một năm sau, Trujillo cũng sẽ bị giết trong một cuộc phục kích ven đường.
Patria, Minerva, và María Teresa Mirabal xuất thân từ một gia đình khá giả ở vùng Cibao miền trung Cộng hòa Dominica. Dù cha mẹ họ không ưa gì Trujillo, người lên nắm quyền vào năm 1930, nhưng họ không khuyến khích các con tham gia kháng chiến. Trong khi người chị thứ hai, Dedé, nghe theo lời khuyên này, thì ba người còn lại kiên quyết cùng chồng tham gia kháng chiến. Với trường hợp của Minerva, người phụ nữ đầu tiên tốt nghiệp trường luật ở Cộng hòa Dominica, đây là vấn đề cá nhân. Sau khi cự tuyệt Trujillo tại một bữa tiệc, bà liên tục bị tay sai của ông ta quấy rối và thậm chí bị tước giấy phép hành nghề luật.
Ngay từ đầu, chế độ của Trujillo đã rất tàn bạo – ông ta đã gây ra nhiều tội ác, trong đó có vụ thảm sát hàng chục nghìn người Haiti gần biên giới chung với Dominica vào năm 1937 – nhưng sự đàn áp đã trở nên mạnh mẽ hơn sau Cách mạng Cuba năm 1959, vốn tiếp thêm sinh lực cho phong trào kháng chiến của người Dominica. Sau khi một số nhà bất đồng chính kiến bị chế độ Trujillo tra tấn và giết chết vào ngày 14/06/1959, nhóm “Bướm,” biệt danh của chị em Mirabal, đã giúp thành lập và lãnh đạo Phong trào 14/06, rải tờ rơi và cố gắng nhắc nhở công chúng về tội ác của Trujillo. Họ nhanh chóng bị cảnh sát mật bắt giữ cùng với chồng mình, nhưng ba chị em đã sớm được thả.
Sau khi bị lừa rằng họ được phép đến thăm hai người chồng vẫn đang bị giam giữ, ba chị em đã bị phục kích và sát hại vào năm 1960. Trong những năm sau khi Trujillo bị ám sát, người ta xác nhận rằng đích thân nhà độc tài đã ra lệnh giết ba chị em. Dù vô số tội ác của ông ta đã được biết đến rộng rãi ở Cộng hòa Dominica, nhưng vụ sát hại Ba chị em Bướm nhận được sự chú ý đặc biệt hơn cả. Lý do là vì bất chấp sự tàn bạo của nó, chính phủ Trujillo từng thể hiện nhiều thái độ được cho là nhân ái và tiến bộ đối với phụ nữ, trao cho phụ nữ quyền bầu cử vào năm 1942, và cử một trong những đại biểu nữ đầu tiên đến Liên Hiệp Quốc.
Vụ sát hại ba chị em Mirabal một cách máu lạnh đã vạch trần rằng bạo lực mới là nền tảng thực sự cho quyền lực của Trujillo. Dù vụ sát hại ba chị em không trực tiếp gây ra sự sụp đổ của Trujillo, nhưng hành động của nhà Mirabal và vụ ám sát của họ giữ một vị trí quan trọng trong lịch sử Dominica hiện đại, và trong câu chuyện về việc đất nước cuối cùng đã thoát khỏi chế độ Trujillo.
