16/12/1998: Tổng thống Clinton ra lệnh không kích Iraq

Nguồn: President Clinton orders air attack on Iraq, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1998, Tổng thống Bill Clinton tuyên bố ông đã ra lệnh không kích Iraq vì nước này từ chối hợp tác với các thanh sát viên vũ khí của Liên Hiệp Quốc. Quyết định của Clinton không nhận được sự ủng hộ của các thành viên chủ chốt trong Quốc hội Mỹ, những người cáo buộc Clinton sử dụng các cuộc không kích để hướng sự chú ý khỏi các thủ tục luận tội đang diễn ra chống lại ông. Chỉ một ngày trước đó, Hạ viện đã đưa ra một báo cáo cáo buộc Clinton phạm “các tội nặng nhẹ” (high crimes and misdemeanors) liên quan đến vụ bê bối Monica Lewinsky, trong đó Clinton đã có quan hệ tình dục bất chính với nữ thực tập sinh của Phòng Bầu dục, rồi sau đó nói dối về việc này.

Vào thời điểm xảy ra các cuộc không kích, Iraq đang ngăn cản các thanh sát viên của Liên Hiệp Quốc tiếp cận các cơ sở bị tình nghi là nhằm chế tạo vũ khí hủy diệt hàng loạt. Lo sợ trước sự hiếu chiến của nhà lãnh đạo Iraq, Saddam Hussein, và việc ông có xu hướng sử dụng những vũ khí đó chống lại người dân của mình, Liên Hiệp Quốc đã cử các thanh sát viên vũ khí đến Iraq vào năm 1997. Sau khi các thanh sát viên nhiều lần bị từ chối tiếp cận một số địa điểm, Clinton đã dùng đến các cuộc không kích để buộc Hussein phải hợp tác.

Nhiều người trong Quốc hội đã đồng ý với lãnh đạo phe đa số của Đảng Cộng hòa Trent Lott, rằng thời điểm diễn ra các cuộc không kích là “đáng ngờ” và “đáng chú ý.” Theo quan điểm của họ, các cuộc không kích chỉ đơn giản là một âm mưu nhằm hướng sự chú ý của công chúng khỏi thủ tục luận tội Tổng thống, và sẽ không có tác dụng gì trong việc thuyết phục Hussein tuân thủ các yêu cầu của Liên Hiệp Quốc. Lott và những người ủng hộ ông cho rằng ném bom liên tục vào Iraq và trực tiếp lật đổ Hussein là cách duy nhất để chấm dứt chương trình vũ khí của Iraq. Trong một bài phát biểu trước công chúng trên truyền hình ngày hôm đó, Clinton đã bác bỏ những lời chỉ trích, nói rằng Tổng thống Iraq đã sai nếu ông ấy nghĩ “…cuộc tranh luận nghiêm túc [về việc luận tội] sẽ khiến người Mỹ mất tập trung, hoặc làm suy yếu quyết tâm của chúng ta trong việc buộc ông ta phải khuất phục.” Clinton nhấn mạnh rằng quyết định tiến hành các cuộc không kích của ông là rất quan trọng đối với lợi ích sống còn của Mỹ và an ninh thế giới.

Sau cùng, sự chú ý của công chúng Mỹ và báo chí vẫn đổ dồn vào Clinton và cuộc chiến cứu lấy chức tổng thống của ông. Nhưng cả các cuộc không kích lẫn lời đe dọa luận tội đều nhanh chóng hạ nhiệt. Clinton được Thượng viện Mỹ tuyên bố trắng án vào tháng 2/1999, trong khi các cuộc không kích vào Iraq đã không thể buộc Hussein trao cho các thanh sát viên toàn quyền tiếp cận các cơ sở vũ khí của Iraq. Việc Hussein tiếp tục từ chối quyền tiếp cận của các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc đã khiến Tổng thống Mỹ tiếp theo, George W. Bush, ra lệnh tiến hành một cuộc tấn công vào Iraq do Mỹ lãnh đạo vào năm 2003.