Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Một cuộc không kích của Israel đã giết chết hai nhà báo Palestine ở Gaza, theo lời các quan chức tại đây. Al Jazeera, một toà soạn từng thuê một trong hai phóng viên này, cho biết vụ tấn công là có chủ ý. Trong khi đó sáu người Palestine và một sĩ quan cảnh sát Israel đã thiệt mạng trong cuộc giao tranh ở Bờ Tây. Tuần này, nội các Israel dự kiến sẽ phê duyệt ngân sách thời chiến cho năm tới.
Các nhà điều tra Mỹ bắt đầu xem xét lý do tại sao một phần của chiếc Boeing 737 Max 9 lại rơi ra khỏi máy bay do Alaska Airlines vận hành. Trước đó, Cục Hàng không Liên bang đã ra lệnh đình chỉ các máy bay khác cùng mẫu được các hãng hàng không Mỹ hoặc các lãnh thổ Mỹ sử dụng trong khi tiến hành kiểm tra. Một số lỗi đã được phát hiện trên máy bay Boeing trong những năm gần đây.
Một ngày trước khi Hạ viện và Thượng viện Hoa Kỳ trở lại sau kỳ nghỉ, các nhà lãnh đạo quốc hội cho biết họ đã đạt được thỏa thuận ngân sách liên bang cho năm 2024 trị giá 1,6 nghìn tỷ đô la. Trước mắt là hai thời hạn quan trọng: khoảng 1/5 nguồn tiền sẽ hết vào ngày 19 tháng 1, và phần còn lại hết hạn vào ngày 2 tháng 2. Từ giờ cho đến đó các bên sẽ phải thuyết phục được các hạ nghị sĩ Cộng hòa ngoan cố ở Hạ viện.
Theo các quan chức Ukraine, Nga đã phóng ba tên lửa hành trình và 28 máy bay không người lái về phía Ukraine chỉ trong đêm. Hầu hết đều nhắm vào phía nam và phía đông của đất nước, và người phát ngôn của lực lượng không quân Ukraine cho biết Điện Kremlin đang chuyển trọng tâm sang “các lãnh thổ tiền tuyến.” Hôm thứ Bảy, một cuộc tấn công tên lửa của Nga đã giết chết ít nhất 11 người ở Pokrovsk, một thành phố ở miền đông Ukraine.
Ikeda Yoshitaka, một chính trị gia Nhật Bản và là thành viên của Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền, đã bị bắt tại Tokyo vì nghi ngờ vi phạm các quy tắc gây quỹ. Ông Ikeda là người đầu tiên bị bắt trong vụ bê bối tham nhũng đang nhấn chìm LDP. Hồi tháng 12, các công tố viên đã mở một cuộc điều tra hình sự đối với các quỹ — có thể trị giá đến 500 triệu Yên (3,5 triệu USD) — được cho là đã không được các đồng minh của Abe Shinzo, cựu thủ tướng bị ám sát vào năm 2022, báo cáo.
Gần 7.000 người tị nạn Rohingya bị mất nhà cửa sau vụ hỏa hoạn tại một trại ở đông nam Bangladesh. Cơ quan tị nạn Liên Hợp Quốc cho biết khoảng 800 nơi trú ẩn đã bị phá hủy, cùng với các nhà thờ Hồi giáo và các cơ sở y tế và giáo dục. Gần một triệu người Rohingya — một nhóm thiểu số Hồi giáo bị Myanmar đàn áp — sống trong các trại ở Cox’s Bazar, nơi thường xảy ra hỏa hoạn thảm khốc do quá đông đúc.
Chính quyền Mexico cho biết họ đang điều tra vụ thảm sát gần đây ở bang Guerrero. Cảnh sát tìm thấy 5 thi thể bị đốt cháy xếp chồng lên nhau trên một chiếc ô tô giữa sa mạc hôm thứ Sáu; trong khi đó các cảnh quay lan truyền trên mạng xã hội cho thấy nhiều người bị chặt chân tay hoặc bị bắn. Được biết hai nhóm tội phạm đối thủ đang tranh giành lãnh thổ trong khu vực.
Con số trong ngày: 65%, là tỷ lệ các giám đốc điều hành kỳ vọng AI sẽ có tác động đến doanh nghiệp của họ trong vòng 3 đến 5 năm tới.
TIÊU ĐIỂM
Mỹ xét xử lính hải quân phạm tội tuồn bí mật cho gián điệp Trung Quốc
Vào thứ Hai, một thẩm phán ở California sẽ kết án một thủy thủ hải quân đã nhận tội chuyển bí mật cho tình báo Trung Quốc để đổi lấy khoản hối lộ trị giá 15.000 USD. Wenheng “Thomas” Zhao, một sĩ quan cấp thấp tại doanh trại ở hạt Ventura, có thể phải ngồi tù 20 năm. Công dân Mỹ gốc Hoa thừa nhận hồi tháng 10 là đã cung cấp cho Trung Quốc thông tin về một cuộc tập trận quân sự ở Thái Bình Dương cũng như bản thiết kế hệ thống radar ở Nhật Bản, bên cạnh các bí mật khác.
Là một trong hai vụ án liên quan đến quân nhân hải quân, vụ việc của Zhao là bằng chứng rõ ràng hơn về quy mô và bề rộng của hoạt động gián điệp của Trung Quốc ở Mỹ, trong đó Trung Quốc không chỉ tìm kiếm bí mật quân sự mà còn tìm kiếm thông tin về công nghệ phương Tây. Hồi tháng 10, FBI đã đón tiếp các lãnh đạo phản gián của nhóm Ngũ Nhãn (Five Eyes) – gồm Mỹ, Úc, Anh, Canada và New Zealand – tại Thung lũng Silicon để nhấn mạnh vấn đề trộm cắp tài sản trí tuệ, mô tả Trung Quốc là “mối đe dọa rõ ràng của thế hệ này.”
Ngành sản xuất của Đức gặp nhiều khó khăn
Các nhà máy Đức đang có một quãng thời gian tồi tệ khi nhu cầu toàn cầu chậm đi. Mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Đức – ô tô – đang bị đe dọa bởi xe điện giá rẻ của Trung Quốc và chủ nghĩa bảo hộ tại Mỹ. Lãi suất cao cũng làm ảnh hưởng đến chi tiêu đầu tư và làm giảm nhu cầu máy móc (mặt hàng xuất khẩu lớn thứ hai của Đức). Và giá năng lượng cao trong nước đang làm mất đi tính cạnh tranh của ngành sản xuất hóa chất, mặt hàng xuất khẩu lớn thứ ba.
Dữ liệu mới nhất về thương mại và sản xuất của Đức trong tháng 11, được công bố vào thứ 2, được cho là có tín hiệu ảm đạm. Chúng có thể cho thấy nhập khẩu tiếp tục giảm nhanh hơn xuất khẩu, dù cả hai đều giảm. Trớ trêu thay, dù là dấu hiệu cho thấy sự yếu kém của nền kinh tế Đức, nó lại giúp cải thiện cán cân thương mại. Đơn đặt hàng sản xuất đang thấp hơn cả 2015. Tin vui là các cuộc khảo sát gần đây cho thấy đà sụt giảm đơn đặt hàng công nghiệp đang chậm lại. Nhưng sẽ phải mất một thời gian nữa ngành sản xuất và thương mại của Đức mới có thể trở lại vị thế dẫn đầu.
Liệu Quốc hội Mỹ sẽ có một năm năng suất hơn?
Năm ngoái, Quốc hội Mỹ chỉ thông qua 27 dự luật — khiến năm 2023 là năm kém hiệu quả nhất trong thập niên này. Khi Thượng viện trở lại họp vào thứ Hai, họ sẽ có rất nhiều việc phải làm trong khi khả năng thực hiện còn hạn chế.
Một nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng Mỹ đã dành nhiều tháng đàm phán về viện trợ cho Ukraine và các đồng minh khác của Mỹ để đổi lấy thắt chặt an ninh biên giới. Họ hy vọng sẽ công bố bản phác thảo của thỏa thuận trong tuần này. Ngoài việc thuyết phục các thượng nghị sĩ khác, họ cũng sẽ phải giành chiến thắng trước Hạ viện, nơi được kiểm soát bởi đa số đảng Cộng hòa. Phe Cộng hoà đang ngày càng tỏ ra diều hâu hơn. Chủ tịch Mike Johnson có thể phải đối mặt với nổi loạn nếu chấp nhận những điều khoản không được phe cánh hữu trong đảng của mình ưa chuộng.
Ít nhất các nhà lãnh đạo quốc hội đã đạt được thỏa thuận 1,66 nghìn tỷ USD vào Chủ nhật để tài trợ cho chính phủ liên bang trong năm 2024. Họ đang chạy đua với thời gian: đợt tài trợ đầu tiên cho chính phủ sẽ hết hạn vào ngày 19 tháng 1 và phần còn lại sẽ hết vào ngày 2 tháng 2. Nhưng thỏa thuận này chắc chắn sẽ khó thuyết phục được Hạ viện. Trước đó khi được hỏi về cơ hội tránh việc chính phủ đóng cửa một phần, giám đốc ngân sách Nhà Trắng tuyên bố rằng bà “không lạc quan”.
Nước Anh bước vào năm tranh cử
Quốc hội Anh cũng sẽ trở lại sau kỳ nghỉ Giáng sinh vào thứ Hai. Họ có rất nhiều luật cần phải thông qua, bao gồm các luật được đề xuất về quản lý thị trường kỹ thuật số, tài sản dân cư và kế hoạch trục xuất người xin tị nạn đến Rwanda.
Nhưng mọi sự chú ý sẽ đổ dồn vào chiến dịch tranh cử cho cuộc tổng tuyển cử mà thủ tướng Rishi Sunak đã gợi ý sẽ được tổ chức vào nửa cuối năm nay. Nó dự kiến sẽ là một cuộc chiến khó khăn cho các chính trị gia Bảo thủ, khi họ bị dẫn trước tới 20 điểm trong các cuộc thăm dò ý kiến. Nhưng trước đó sẽ có những bài thử nhỏ hơn về mức độ tín nhiệm của chính phủ. Các cuộc bầu cử bổ sung dự kiến diễn ra tại Wellingborough và Blackpool South, xuất phát từ hành vi sai trái của hai nghị sĩ Đảng Bảo thủ. Cuộc bầu cử thứ ba đang chờ đợi ở Kingswood: Chris Skidmore, một nhân vật hàng đầu trong tổ môi trường của Đảng Bảo thủ, đã từ chức khỏi Quốc hội vào ngày 5 tháng 1 để phản đối đạo luật cho phép thăm dò dầu khí mới. Công Đảng cho thấy họ sẵn sàng tiếp quản cả ba ghế này.
