Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Iran đã triệu tập đại sứ của Pakistan để truy vấn về một vụ tấn công gần biên giới hai nước. Trước đó Pakistan đã tiến hành “các đòn tấn công quân sự chính xác” bên trong Iran để tiêu diệt “một số kẻ khủng bố.” Chính quyền Iran cho biết 9 người đã thiệt mạng, trong đó có phụ nữ và trẻ em. Vụ tấn công xảy ra hai ngày sau khi Iran tiến hành các cuộc tấn công tương tự nhằm vào phiến quân hoạt động ở Pakistan. Hôm thứ Tư, Pakistan đã triệu hồi đại sứ từ Iran và tạm thời đình chỉ tất cả các chuyến thăm cấp cao giữa hai nước.
Binyamin Netanyahu cho biết ông đã nói với Mỹ rằng ông phản đối một nhà nước Palestine sau chiến tranh. Ông nói trong một cuộc họp báo: “Israel cần kiểm soát an ninh trên toàn bộ lãnh thổ phía tây Jordan. Sau đó, người phát ngôn của bộ ngoại giao Mỹ lên tiếng, cho rằng sẽ “không có cách nào” giải quyết các vấn đề an ninh lâu dài của Israel “nếu không thành lập một nhà nước Palestine.”
Thượng viện Mỹ đã thông qua dự luật chi tiêu tạm thời để duy trì nguồn tài chính cho chính phủ cho đến tháng 3. Giờ đây dự luật sẽ được chuyển đến Hạ viện, và khả năng cao sẽ được thông qua. Nó chắc chắn sẽ đi kèm hậu quả cho Mike Johnson, chủ tịch Hạ viện của đảng Cộng hòa, người trước đó đã hứa sẽ không thông qua bất kỳ nỗ lực gia hạn tài trợ ngắn hạn nào. Tổng thống Joe Biden sẽ phải ký dự luật vào thứ Sáu để ngăn chính phủ đóng cửa một phần.
OPEC dự đoán nhu cầu dầu toàn cầu sẽ vẫn mạnh trong năm 2024 và 2025, nhờ triển vọng tăng trưởng toàn cầu tốt và lạm phát giảm tốc. Giá dầu tăng sau tin này. Ngược lại với dự báo của OPEC, IEA cho biết tăng trưởng nhu cầu dầu sẽ giảm một nửa trong năm 2024 do tốc độ phục hồi kinh tế chậm của Trung Quốc và tỷ lệ sử dụng xe điện tăng.
Phản ứng của cảnh sát trước vụ xả súng hàng loạt tại một trường tiểu học ở Uvalde, Texas, hồi năm 2022 là “một thất bại”, theo kết luận của bộ tư pháp Mỹ trong một báo cáo. Kẻ nổ súng ở lại trường trong 77 phút, giết chết 19 trẻ em và hai giáo viên. Sai lầm nghiêm trọng nhất là các cảnh sát đã không thể vô hiệu hóa tay súng ngay lập tức, mà thay vào đó gọi hỗ trợ cho cái mà họ gọi là “thế bế tắc.”
Giá cổ phiếu của Birkenstock đã giảm vào thứ Năm sau khi công ty công bố kết quả thu nhập lần đầu kể từ IPO tháng 10 năm ngoái. Nhà sản xuất dép cho biết doanh thu toàn hãng có thể tăng tới 18% trong năm 2024, nhưng các nhà đầu tư thất vọng vì họ lạc quan quá mức về triển vọng của công ty. Nhu cầu giảm đối với các công ty giày dép khác như Nike cũng góp phần tạo ra tâm lý tiêu cực.
Tata Steel được cho là sẽ đóng cửa các lò cao Port Talbot ở xứ Wales, đồng nghĩa 3.000 việc làm sẽ rơi vào nguy hiểm. Việc đóng cửa nhà máy thép lớn nhất nước Anh sẽ khiến nước này trở thành nền kinh tế lớn duy nhất không thể sản xuất thép từ quặng. Thay vào đó, công ty sẽ xây dựng các lò hồ quang điện để sản xuất thép từ phế liệu tái chế – một quy trình xanh và rẻ hơn.
Con số trong ngày: 240 triệu bảng Anh, là chi phí cho kế hoạch trục xuất người xin tị nạn đến Rwanda của chính phủ Anh.
TIÊU ĐIỂM
Người Mỹ bất bình về kinh tế dù các chỉ số đều tốt
Nếu chỉ nhìn vào dữ liệu, người Mỹ hẳn phải khá hài lòng với tình hình kinh tế của đất nước. Lạm phát đã giảm mạnh, việc làm dồi dào và thị trường chứng khoán mạnh mẽ. Tuy vậy, thăm dò ý kiến đều cho thấy hầu hết người Mỹ cho rằng nền kinh tế đang trong tình trạng tồi tệ, tạo ra một làn sóng bi quan có thể gây tổn hại cho nỗ lực tái tranh cử của tổng thống Joe Biden.
Cuộc khảo sát tâm lý người tiêu dùng do Đại học Michigan tiến hành vào tháng 1, một thước đo quan trọng về tâm lý chung của nền kinh tế, sẽ được công bố vào thứ Sáu. Trước đó, chỉ số này đã tăng vọt trong tháng 12, dù vẫn thấp so với tiêu chuẩn lịch sử. Một số nhà phân tích tin rằng có một độ trễ đáng kể giữa thay đổi trong tỉ lệ lạm phát và thay đổi trong dư luận. Nếu vậy, thì đây chính là lúc mà người Mỹ có thể bắt đầu cảm thấy lạc quan hơn.
Nhật phóng tàu không người lái lên Mặt trăng
SLIM, một tàu vũ trụ không người lái của JAXA, cơ quan vũ trụ Nhật Bản, sẽ cố gắng “hạ cánh mềm” xuống Mặt trăng vào thứ Sáu. Nếu sứ mệnh thành công, Nhật Bản sẽ trở thành quốc gia thứ năm đổ bộ thành công lên Mặt trăng mà không bị hỏng thiết bị, sau Chandrayaan-3 của Ấn Độ hồi tháng 8.
Mục tiêu chính của SLIM là thử nghiệm công nghệ hạ cánh mới có thể thay đổi hoạt động khám phá không gian. Trong khi các tàu đổ bộ thông thường chạm xuống Mặt trăng trong phạm vi hàng chục km, SLIM tuyên bố có độ chính xác 100 mét. Độ chính xác như vậy rất hữu ích khi các quốc gia tìm cách nghiên cứu tài nguyên của Mặt trăng, bao gồm cả băng quanh cực nam.
Nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch, hai robot nhỏ, một do một công ty đồ chơi thiết kế, sẽ nhảy ra khỏi tàu vũ trụ của JAXA. Chúng sẽ kiểm tra Shioli, một miệng núi lửa ở phía gần Trái Đất, vì đá ở khu vực đó được cho là có chứa khoáng chất từ bề mặt Mặt trăng. Nghiên cứu những tảng đá đó có thể mở khóa những bí mật về nguồn gốc của vệ tinh tự nhiên này.
Cuộc chiến phá thai nóng lên ở Mỹ
Người biểu tình chống phá thai sẽ tập hợp về Washington, DC vào thứ Sáu để tham gia cuộc “Tuần hành vì Sự sống” hàng năm. Nhiều người có thể than thở về màn thể hiện của Ron DeSantis trong cuộc họp kín ở Iowa, khi chỉ về thứ hai sau Donald Trump. Thống đốc Florida là người phản đối phá thai mạnh mẽ nhất trong số các ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa: vào tháng 4 năm ngoái, ông đã ký lệnh cấm phá thai sau sáu tuần mang. Ông Trump gọi đó là một “sai lầm khủng khiếp.” Còn Nikki Haley, một ứng viên khác, đã nói với những người phản đối phá thai hãy “trung thực” về việc các hạn chế phá thai hà khắc không được ủng hộ rộng rãi. Các cuộc thăm dò cho thấy hầu hết người Mỹ tin rằng phá thai nên hợp pháp trong ba tháng đầu của thai kỳ.
Ngày hôm sau, những người vận động ủng hộ phá thai sẽ đến Phoenix, Arizona. Bang này cấm phá thai sau 15 tuần. Những người biểu tình muốn thu thập chữ ký để tổ chức bỏ phiếu cho phép phá thai cho đến khi thai nhi có thể sống được (khoảng 23 tuần). Đảng Dân chủ coi các chiến dịch như vậy là một cách để thúc đẩy tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu, vì các cử tri ủng hộ phá thai vẫn sôi sục sau khi phán quyết Roe kiện Wade bị lật ngược vào năm 2022.
Brazil có bộ trưởng an ninh mới trong bối cảnh gia tăng bạo lực
Tổng thống Brazil, Luiz Inácio Lula da Silva (thường gọi là Lula), sẽ bổ nhiệm một bộ trưởng tư pháp và an ninh công cộng mới vào thứ Sáu. Việc ông chọn Ricardo Lewandowski, cựu thẩm phán Tòa án tối cao, cho thấy Lula đang có quan hệ tốt với ngành tư pháp. Các toà án đã quyết định số phận của một số chính trị gia trong thời gian gần đây – cũng như đưa ra phán quyết về các chủ đề đang được thảo luận tại Quốc hội.
Thử thách lớn nhất của ông Lewandowski là đối phó với làn sóng bạo lực đang càn quét đất nước. Chỉ trong tháng 9 vừa qua đã có 68 người chết vì xung đột băng đảng ở Bahia, một bang do Đảng Công nhân của Lula lãnh đạo. Trong tháng 10, các nhóm dân quân đã đốt 35 xe buýt ở Rio de Janeiro sau khi cảnh sát giết chết một trong những thủ lĩnh của họ. Những thế lực ủng hộ người tiền nhiệm cực hữu của Lula, Jair Bolsonaro, cũng là một mối đe dọa: hàng ngàn người trong số họ đã chiếm các tòa nhà chính phủ vào tháng 1 năm ngoái. Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy 47% người Brazil không tán thành chính sách an ninh nội địa của chính phủ. Ông Lewandowski cho biết ông sẽ ưu tiên “thách thức lớn” là duy trì an ninh trật tự.
