Nguồn: Union inmates begin arriving at deadly Andersonville prison, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1864, trong Nội chiến Mỹ, những tù nhân Liên minh miền Bắc đầu tiên đã đến nhà tù Andersonville, lúc đó vẫn đang trong quá trình xây dựng ở miền nam bang Georgia. Andersonville dần trở thành biểu tượng của cái chết khi có gần 1/4 số tù nhân thiệt mạng trong thời gian bị giam giữ. Henry Wirz, người đứng đầu Andersonville, đã bị hành quyết sau chiến tranh vì những hành vi tàn bạo và ngược đãi dưới sự chỉ huy của ông ta.
Andersonville, tên chính thức là Trại Sumter, trở nên cần thiết sau khi hệ thống trao đổi tù nhân giữa hai miền Bắc và Nam nước Mỹ sụp đổ vào năm 1863, do bất đồng về cách đối xử với binh lính gốc Phi. Nhà tù đã được xây dựng vội vàng bằng lao động nô lệ, nằm trong một khu rừng của Georgia, gần đường sắt nhưng cách xa tiền tuyến. Với diện tích gần 6,5 hecta, nhà tù đáng lẽ còn bao gồm một khu trại bằng gỗ nhưng giá gỗ tăng cao đã trì hoãn việc xây dựng, và những người lính miền Bắc bị giam cầm đã phải sống ngoài trời, chỉ được che chắn bởi những túp lều tạm bợ gọi là “shebangs,” làm từ gỗ vụn và chăn cũ. Ban đầu, một dòng suối được dùng để cung cấp nước ngọt cho nhà tù, nhưng chỉ vài tháng sau, chất thải của con người đã làm ô nhiễm dòng suối.
Andersonville được xây dựng để giam giữ 10.000 người, nhưng chỉ trong vòng sáu tháng, số lượng tù nhân bị giam đã tăng gấp ba lần con số đó. Bờ suối bị xói mòn tạo thành một đầm lầy, chiếm một phần đáng kể của nhà tù. Khẩu phần ăn không đủ, và có những lúc, một nửa số tù nhân được báo cáo là bị bệnh. Một số lính canh đã đối xử tàn bạo với các tù nhân và cũng có bạo lực giữa các phe phái tù nhân.
Andersonville được cho là nhà tù tồi tệ nhất trong số nhiều nhà tù khủng khiếp của thời Nội chiến Mỹ, ở cả Liên minh miền Bắc lẫn Hợp bang miền Nam. Wirz đã phải trả giá cho sự vô nhân đạo của Andersonville; ông ta đã bị hành quyết sau Nội chiến.
