Nguồn: Mahatma Gandhi Arrested for Sedition, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1922, sau nhiều năm bị chính quyền thực dân Anh ở Ấn Độ bắt giam nhiều lần vì các hoạt động lãnh đạo trong phong trào đòi độc lập của đất nước, nhà hoạt động và lãnh đạo tinh thần Mohandas Karamchand Gandhi lại tiếp tục bị bắt tại Bombay với tội danh nghiêm trọng nhất cho đến đến thời điểm đó: kích động lật đổ. Gandi – người được gọi một cách tôn kính với tên Mahatma, có nghĩa là “linh hồn vĩ đại” – phải nhận bản án 6 năm tù vì tội phản đối chính quyền thực dân Anh.
Gandhi đã lãnh đạo một chiến dịch đấu tranh bất bạo động rộng lớn trong thời kỳ Raj thuộc Anh, giai đoạn thực dân Anh cai trị trực tiếp trên bán đảo Ấn Độ, bắt đầu từ năm 1858. dù trên danh nghĩa, Anh muốn người Ấn Độ tham gia vào chính quyền, nhưng họ lại áp đặt sự cai trị trực tiếp, khiến người dân Ấn Độ không thể tự quyết định về tương lai của chính mình mà không có sự giám sát và đồng ý của người Anh. Sự phẫn nộ âm ỉ xoay quanh cán cân quyền lực này đã dẫn đến một phong trào độc lập ngày càng sôi sục vào đầu thế kỷ 20, mà Gandhi là một nhân vật chủ chốt. Ông đóng vai trò là một lãnh đạo truyền cảm hứng, tổ chức các hoạt động bất tuân dân sự quy mô lớn, bao gồm việc tẩy chay tất cả mọi thứ đến từ Anh – từ hàng tiêu dùng nhập khẩu đến các cơ sở giáo dục, thậm chí cả việc nộp thuế.
India và Pakistan thoát khỏi ách thống trị của thực dân với Đạo luật Ấn Độ Độc lập năm 1947. Gandhi đã sống được đến ngày quê hương Ấn Độ độc lập, nhưng ông qua đời chỉ một năm sau đó, khi bị một kẻ cực đoan theo đạo Hindu ám sát tại New Delhi vào ngày 30/01/1948.
Đối với bản án kích động nổi loạn năm 1922, nhờ một cơn viêm ruột thừa, Gandhi đã được thả ra khỏi nhà tù vì lý do y tế sau khi thụ án hai năm. Trong phần còn lại của cuộc đời mình, ông tiếp tục kêu gọi phản kháng bất bạo động trong cuộc chiến chống lại những kẻ thực dân áp bức.
Ngày nay, người ta vẫn thường xuyên nhắc đến nhiều câu nói đáng nhớ của Gandhi. Những câu nói được yêu thích nhất bao gồm: “Hãy trở thành sự thay đổi mà bạn muốn nhìn thấy trên thế giới;” “Luật mắt đền mắt cuối cùng sẽ khiến cả thế giới mù loà”, và “Sự vĩ đại của một quốc gia và tiến bộ đạo đức của nó có thể được đánh giá bằng cách người dân nước đó đối xử với động vật.”
