08/09/1945: Quân đội Mỹ đổ bộ chiếm đóng Triều Tiên

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: “American troops arrive in Korea to partition the country,” History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1945, quân đội Mỹ đã đổ bộ vào Bán đảo Triều Tiên để bắt đầu quá trình chiếm đóng sau chiến tranh ở phần phía nam đất nước, gần đúng một tháng sau khi quân đội Liên Xô tiến vào miền bắc để bắt đầu quá trình chiếm đóng của riêng họ. Dù việc chiếm đóng của Mỹ và Liên Xô được cho là tạm thời, nhưng sự chia cắt Bán đảo Triều Tiên đã nhanh chóng trở thành vĩnh viễn.

Triều Tiên là thuộc địa của Nhật Bản kể từ đầu thế kỷ 20. Trong Thế chiến II, các đồng minh – Mỹ, Liên Xô, Trung Quốc, và Anh – đã đưa ra một thỏa thuận có phần mơ hồ rằng Triều Tiên sẽ trở thành một quốc gia độc lập sau chiến tranh. Trong lúc chiến tranh còn đang diễn ra, các quan chức Mỹ đã bắt đầu gây sức ép buộc Liên Xô tham chiến chống lại Nhật Bản. Tại Hội nghị Yalta vào tháng 2/1945, nhà lãnh đạo Liên Xô Joseph Stalin đã cam kết rằng quốc gia của ông sẽ tuyên chiến với Nhật Bản đúng ba tháng sau khi Đức Quốc xã bị đánh bại. Vài tháng sau, tại Hội nghị Potsdam vào tháng 7 và tháng 8 năm 1945, các bên đã thống nhất rằng quân đội Liên Xô sẽ chiếm đóng phần phía bắc của Triều Tiên, trong khi quân đội Mỹ sẽ thực hiện một hành động tương tự ở miền nam để bảo vệ khu vực này và giải phóng nó khỏi sự kiểm soát của Nhật Bản. Việc chiếm đóng sẽ chỉ là tạm thời và cuối cùng Triều Tiên sẽ tự quyết định tương lai chính trị của mình, dù không có ngày kết thúc nào được ấn định cho sự chiếm đóng của Mỹ và Liên Xô. Vào ngày 08/08, Liên Xô tuyên chiến với Nhật Bản. Sang ngày 09/08, quân đội Liên Xô xâm lược miền bắc Triều Tiên. Vài ngày sau, Nhật Bản đầu hàng. Giữ đúng lời hứa của mình trong thỏa thuận, quân đội Mỹ đã tiến vào miền nam Triều Tiên vào ngày 08/09/1945.

Trong vài năm tiếp theo, tình hình ở Triều Tiên ngày càng xấu đi. Một cuộc nội chiến giữa các lực lượng cộng sản và dân tộc chủ nghĩa ở miền nam Triều Tiên đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng và bị thương. Trong khi Liên Xô kiên quyết từ chối xem xét bất kỳ kế hoạch nào về việc thống nhất Triều Tiên, Mỹ đã phản ứng bằng cách thành lập một chính phủ ở Nam Hàn, do Syngman Rhee đứng đầu. Liên Xô liền thiết lập chế độ cộng sản ở Bắc Triều Tiên, dưới sự lãnh đạo của Kim Il-Sung. Năm 1948, Mỹ một lần nữa đề nghị tổ chức bầu cử toàn quốc, nhưng Liên Xô đã từ chối lời đề nghị. Các cuộc bầu cử đã được tổ chức tại Nam Hàn và chính phủ của Rhee đã nhận được sự tin tưởng của người dân. Tuy nhiên, Liên Xô đã từ chối công nhận chính phủ của Rhee và khăng khăng rằng Kim Il-Sung là nhà lãnh đạo thực sự của toàn bộ Triều Tiên.

Sau khi thành lập chính phủ cộng sản ở Triều Tiên, Liên Xô đã rút quân vào năm 1948; và Mỹ cũng rút quân ở Nam Hàn vào năm 1949. Năm 1950, phía Triều Tiên đã cố gắng thống nhất đất nước bằng vũ lực và phát động một cuộc tấn công quân sự lớn vào Nam Hàn. Mỹ đã nhanh chóng hỗ trợ Nam Hàn, bắt đầu Chiến tranh Triều Tiên đẫm máu kéo dài ba năm. Bán đảo Triều Tiên vẫn là bị chia cắt cho đến tận ngày nay và chế độ Bắc Triều Tiên là một trong số ít chính phủ cộng sản còn sót lại trên thế giới.