Author: Nhat Huy

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng đương nhiệm của Israel, Binyamin Netanyahu, có thể sắp phải mãn nhiệm. Sau khi ông không thể thắng đa số ghế quốc hội trong cuộc bầu cử tháng 3 vừa rồi, một người từng được ông bảo trợ, Naftali Bennett, sắp tập hợp được một liên minh rộng lớn nhưng nhiều mầm mống chia rẽ để lập chính phủ mới. Ông Netanyahu gọi tuyên bố của ông Bennett là “vụ lừa đảo thế kỷ”.

Cơ quan lập pháp Texas sắp thông qua một đạo luật bỏ phiếu mới cực kỳ hạn chế. Dự luật đã thông qua Thượng viện của bang chiến trường này vào sáng Chủ nhật và bây giờ sẽ được bỏ phiếu tại Hạ viện có đa số Cộng hòa trước khi được chuyển sang Thống đốc Greg Abbott, người dự kiến ​​sẽ ký nó thành luật. Tổng thống Joe Biden từng gọi dự luật này là “một cuộc tấn công vào nền dân chủ”. Continue reading “Thế giới hôm nay: 31/5/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã phản đối 1,7 nghìn tỷ đô la mà Tổng thống Joe Biden yêu cầu cho dự luật cơ sở hạ tầng của ông (con số ban đầu là 2,3 nghìn tỷ), và thay vào đó đề nghị gói nhỏ hơn trị giá 928 tỷ đô la. Đã nhiều tháng trôi qua kể từ khi ông Biden công bố dự luật, nhưng triển vọng thỏa thuận còn rất xa vời. Đặt trong bối cảnh đó, phần còn lại trong ngân sách của ông Biden – được cho là trị giá 6 nghìn tỷ đô la cho năm 2022 – có lẽ cũng sẽ gặp khó ở Quốc hội.

Hàng chục nghìn người đã phải sơ tán khỏi Goma, Congo, vì lo ngại núi Nyiragongo có thể phun trào trở lại. Ít nhất 32 người đã chết và hàng nghìn người mất nhà cửa khi núi lửa bắt đầu phun trào vào thứ Bảy. Hiện người ta e ngại về một vụ phun trào CO2, khi dung nham làm cho carbon dioxide hòa tan trong hồ tạo ra đám mây khí độc và có khả năng tạo sóng thần. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Amazon đồng ý chi 8,45 tỷ USD để mua Metro-Goldwyn-Mayer (MGM), một studio Hollywood. Đây là thương vụ mua lại lớn thứ hai từ trước đến nay của Amazon, và sẽ cho phép họ tiếp cận khoảng 4.000 bộ phim, gồm loạt phim James Bond và 17.000 chương trình truyền hình. Danh mục phim cũ của MGM sẽ rất có ích cho dịch vụ phát trực tuyến của Amazon, Prime Video, trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt với các hãng khác như Netflix và Disney+.

Ủy ban châu Âu (EC) yêu cầu AstraZeneca phải bồi thường 10 euro (12 đô la) mỗi ngày cho mỗi liều vắc-xin covid-19 chưa được phân phối nếu công ty không giao thêm 20 triệu liều vào cuối tháng Sáu. EC đã đệ một đơn kiện pháp lý chống lại công ty dược phẩm này vì chỉ nhận được một phần nhỏ số vắc-xin trong hợp đồng. AstraZeneca cho biết đã thực hiện “những nỗ lực hợp lý nhất” để hoàn thành các mục tiêu giao hàng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/5/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nhà Trắng xác nhận Tổng thống Joe Biden và người đồng cấp Nga Vladimir Putin sẽ gặp nhau tại một hội nghị thượng đỉnh ở Geneva, Thụy Sĩ, vào tháng tới. Họ đã có một vài tháng quan hệ lạnh nhạt. Ông Biden chỉ trích hành động gân hấn của Nga với Ukraine, vụ bắt giữ nhà lãnh đạo đối lập Alexei Navalny, và việc nước này can thiệp các cuộc bầu cử Mỹ. Tháng trước, Bộ Tài chính Mỹ đã công bố các biện pháp trừng phạt sâu rộng đối với Nga.

Svetlana Tikhanovskaya, một lãnh đạo đối lập Belarus lưu vong, nói một đoạn video quay Roman Protasevich, nhà báo vừa bị bắt cóc theo lệnh của Alexander Lukashenko, là bằng chứng cho thấy ông bị tra tấn. Trong video, ông Protasevich nhận tội tổ chức biểu tình phản đối chế độ bất hợp pháp của tổng thống Belarus. EU đã kêu gọi các hãng hàng không bỏ qua không phận nước này, và nhiều hãng đã làm theo. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Angela Merkel kêu gọi đình chỉ các chuyến bay qua Belarus. Thủ tướng Đức sẽ gặp các nhà lãnh đạo EU khác tại cuộc họp của Hội đồng châu Âu, nơi họ sẽ bàn cách phản ứng lại việc Belarus lấy lý do máy bay có bom — và điều máy bay chiến đấu — để buộc một máy bay thương mại đang trên đường bay tới Litva phải hạ cánh. Sau đó, nước này bắt giữ Roman Protasevich, một nhà báo thường xuyên chỉ trích Alexander Lukashenko, tổng thống Belarus từ năm 1994, người đã gian lận bầu cử hồi năm ngoái và đàn áp người biểu tình bằng vũ lực. Bà Merkel gọi lý do Belarus ép một máy bay thương mại hạ cánh là “hoàn toàn không thể chấp nhận được”.

Nửa triệu người đã được sơ tán khỏi đường đi của Bão Yaas, dự kiến ​​ đổ bộ vào miền đông Ấn Độ vào thứ Tư. Ấn Độ đang chịu đủ mọi khó khăn. Hồi tuần trước, không chỉ Bão Tauktae tấn công miền Tây Ấn Độ khiến ít nhất 155 người thiệt mạng, mà nước này còn ghi nhận số người chết vì covid-19 vượt quá 300.000 người vào ngày hôm qua (con số thực còn cao hơn). Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Belarus bị các lãnh đạo châu Âu lên án dữ dội sau khi nước này dùng chiêu dọa máy bay có bom để buộc một chiếc máy bay đang ở trong không phận của nước này phải hạ cánh xuống Minsk, giúp họ bắt giữ một nhà báo Belarus. Đây là máy bay của hãng Ryanair, đang bay từ Athens đến Vilnius ở nước láng giềng Lithuania. Roman Pratasevich đã bị bắt sau khi máy bay đáp xuống thủ đô Belarus. Ông thường chỉ trích Alexander Lukashenko, người tự tuyên bố là tổng thống vào năm ngoái sau khi gian lận trong cuộc bầu cử và đàn áp biểu tình của phe đối lập bằng bạo lực. Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki gọi đây là “một hành động khủng bố nhà nước chưa từng có”.

Cư dân Goma, Cộng hòa Dân chủ Congo, thở phào nhẹ nhõm sau khi dòng dung nham từ vụ phun trào hôm qua của núi lửa Nyiragongo dừng lại ở rìa thành phố. Hàng ngàn cư dân đã phải di dời — một số đi về phía đông qua biên giới để đến Rwanda, còn những người khác đi về các vùng đất cao hơn ở phía tây. Một số ngôi nhà bị hư hại nhưng không có báo cáo thiệt mạng. Lần gần nhất ngọn núi này phun trào là năm 2002, giết chết 250 người và khiến 120.000 người mất nhà cửa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nội các Israel được cho là đã đồng ý ngừng bắn với các nhóm vũ trang Palestine ở Gaza, có hiệu lực từ đêm nay. Thỏa thuận ngừng bắn này do Ai Cập làm trung gian. Giao tranh bùng nổ sau khi người biểu tình Palestine đụng độ với cảnh sát Israel gần nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa ở Jerusalem, địa điểm linh thiêng thứ ba của đạo Hồi. Ít nhất 230 người ở Gaza và 13 người ở Israel đã thiệt mạng.

Các quan chức Nội Mông, một tỉnh của Trung Quốc, đã thiết lập một đường dây nóng để người dân chỉ điểm bất kỳ ai họ nghi ngờ đang đào tiền điện tử. Động thái này là một phần của chiến dịch đàn áp tiền điện tử của Trung Quốc, với việc chính phủ hôm qua cảnh báo các tổ chức tài chính không chấp nhận thanh toán tiền điện tử (nước này đang thử nghiệm đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của riêng mình). Đào tiền điện tử – đòi hỏi máy tính giải quyết các vấn đề toán học – tiêu tốn một lượng điện lớn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 21/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Joe Biden nói với Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu rằng ông muốn thấy ​​”từ hôm nay sự xuống thang đáng kể” cuộc giao tranh giữa Israel và các nhóm vũ trang Palestine ở Gaza. Hiện điều này trông khá xa vời. Israel đã nã pháo vào Lebanon sau khi nước này tấn công bằng tên lửa. Ông Netanyahu cho biết các lực lượng Israel quyết tâm tiếp tục cho đến khi trật tự được vãn hồi.

Thị trường tiền mã hóa chao đảo dữ dội suốt cả ngày sau khi Trung Quốc cảnh báo các tổ chức tài chính của họ không được chấp nhận tiền mã hóa làm phương tiện thanh toán. Tin này đến trong bối cảnh họ tiến hành thử nghiệm đồng nhân dân tệ kỹ thuật số. Bitcoin đã mất gần một phần ba giá trị, trước khi phục hồi một nửa khoản đó. Các loại tiền mã hóa khác cũng giảm giá trị khi hơn 8,6 tỷ đô la bị bán tháo. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken đã gặp ngoại trưởng UAE Sheikh Abdullah bin Zayed Al Nahyan để thảo luận về lệnh ngừng bắn giữa Israel và các nhóm vũ trang Palestine. Nhưng Mỹ đã chặn một tuyên bố cùng lên án bạo lực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc — lần thứ ba họ làm vậy trong một tuần. Đến nay, cuộc xung đột đã khiến 201 người ở Gaza và 10 người ở Israel thiệt mạng.

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đồng ý xét xử vụ kiện liên quan đến một luật ở Mississippi cấm phá thai sau tuần thứ 15. Các tòa cấp thấp đã chặn luật này vì nó vi phạm tiền lệ án Roe v Wade, một phán quyết năm 1973 không cho phép các bang cấm phá thai trước thời điểm thai nhi có “khả năng tồn tại” (khoảng 24 tuần thai). Đây sẽ là vụ kiện về quyền phá thai đầu tiên được tòa xem xét kể từ khi thẩm phán Amy Coney Barrett trúng cử, với đa số bảo thủ 6-3. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cuộc xung đột giữa Israel và người Palestine ở Gaza đã bước vào ngày thứ bảy. Các cuộc không kích của Israel đã giết chết ít nhất 42 người ở Thành phố Gaza trong Chủ nhật, trong khi nhiều tên lửa hơn nữa đã được bắn từ Gaza vào lãnh thổ Israel. Ở Bờ Tây người biểu tình Palestine cũng đụng độ với binh sĩ Israel. Dù quốc tế kêu gọi xuống thang, cuộc chiến khó có thể hạ nhiệt: Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu đã tuyên bố tiếp tục không kích.

AT&T và Discovery đang đàm phán để sáp hợp các công ty truyền thông của họ, theo Bloomberg. AT&T, một hãng viễn thông, sở hữu các tài sản truyền hình tên tuổi bao gồm CNN và HBO; còn Discovery tập trung vào truyền hình thực tế và phi hư cấu, với các kênh như Food Network và Animal Planet. Một thỏa thuận có thể được công bố trong tuần này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu nói ông đang xem xét triển khai binh sĩ để kiểm soát các vụ ẩu đả giữa người Do Thái và người Ả Rập tại các thành phố Israel vài ngày qua. Tình trạng bất ổn này xuất phát từ căng thẳng ở Jerusalem, và cuộc giao tranh sau đó ở Gaza. Cho đến nay, cuộc đấu rocket và không kích giữa Hamas và Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã làm hơn 80 người Palestine và 7 người ở Israel thiệt mạng. IDF đã hủy bỏ mọi chuyến nghỉ phép của các đơn vị chiến đấu, đồng thời gọi thêm 7.000 quân dự bị.

Hàn Quốc sẽ chi 450 tỷ USD để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của họ trong thập niên tới. Hai hãng Samsung và Hynx hiện đang sản xuất phần lớn các chip nhớ cơ bản của thế giới. Nhưng nước này muốn vượt Đài Loan để dẫn đầu thế giới về các chip tiên tiến. Chính phủ sẽ giảm thuế, nới quy định, hạ lãi suất và đầu tư nhiều hơn vào cơ sở hạ tầng để giúp thúc đẩy ngành công nghiệp này ở trong nước. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Gần 500 quả rocket đã được bắn từ Gaza vào Israel, còn lực lượng vũ trang Israel đáp trả bằng các cuộc không kích vào 140 mục tiêu. Đã có một khu dân cư 13 tầng ở Gaza bị sập. Xung đột bắt đầu từ thứ Hai sau nhiều ngày đụng độ giữa người Palestine và cảnh sát ở Jerusalem. Truyền thông Palestine nói có 28 người chết; và ba người ở Israel cũng thiệt mạng.

Ủy ban châu Âu một lần nữa kiện AstraZeneca vì cáo buộc không cung cấp đủ vắc-xin covid-19. Hãng nói đơn kiện trước đó, được đệ hồi tháng 4, là vô nghĩa vì họ đã thực hiện “những nỗ lực hợp lý nhất” nhằm đáp ứng các nghĩa vụ hợp đồng. Và theo họ thì đơn kiện lần này không cần thiết. Ủy ban muốn AstraZeneca cung cấp 120 triệu liều đền bù cho tới cuối tháng 6. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Đến nay đã có 60 người chết vì vụ nổ hôm thứ Bảy gần một trường học ở Kabul, thủ đô Afghanistan. Ngoài ra có ít nhất 165 người bị thương, phần nhiều trong số đó là các nữ sinh. Vẫn chưa có ai đứng ra nhận trách nhiệm cho vụ tấn công này, vốn diễn ra tại một huyện là có nhiều người Hazara, một dân tộc thiểu số dòng Shia. Trước đây từng có các cuộc tấn công của Nhà nước Hồi giáo ở khu vực này. Hiện bạo lực ngày càng gia tăng ở Afghanistan trước khi các lực lượng Mỹ và đồng minh rút quân vào tháng 9 tới.

Theo Bloomberg, nhóm hacker buộc Colonial Pipeline, hãng cung cấp nhiên liệu tinh chế lớn nhất của Mỹ, phải đóng cửa hoạt động vào thứ Sáu, đã đánh cắp gần 100 gigabyte dữ liệu từ công ty. Vụ tấn công “ransomware” (tức tấn công tống tiền dữ liệu) được tiến hành bởi nhóm tội phạm mạng DarkSide. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho biết khối này đã “sẵn sàng thảo luận” về các đề xuất tạm thời bỏ bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với vắc-xin covid-19. Mỹ, Anh và EU trước đó đã chặn một đề xuất đang thảo luận ở WTO về việc đình chỉ quyền sở hữu trí tuệ để thúc đẩy sản xuất và phân phối toàn cầu, cho đến khi chính quyền Biden ra dấu hiệu đổi ý vào hôm qua. Tin này đã làm giảm giá cổ phiếu của các hãng vắc-xin. Đức, nền kinh tế lớn nhất EU, vẫn ủng hộ giữ lại quyền sỡ hữu.

Lần đầu tiên trong lịch sử 11 năm của mình, Moderna có lợi nhuận quý. Nhà sản xuất vắc-xin covid-19 này ghi nhận thu nhập ròng là 1,2 tỷ đô la trong ba tháng đầu năm 2021. Doanh thu vắc-xin chiếm tới 1,7 tỷ đô la trong tổng doanh thu 1,9 tỷ đô la, tăng vọt so với chỉ 8 triệu đô la của năm trước. Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Israel Reuven Rivlin đã yêu cầu Yair Lapid, lãnh đạo đảng Yesh Atid trung dung, thành lập chính phủ mới. Đảng Likud của Binyamin Netanyahu thắng đa số ghế trong cuộc bầu cử tháng 3 nhưng ông không thể tập hợp được một liên minh cần thiết. Nếu Lapid thành công, ông sẽ kết thúc 12 năm làm thủ tướng của Netanyahu.

Canada phê duyệt sử dụng vắc-xin covid-19 của Pfizer/BioNTech cho người từ 12-15 tuổi. Đây là nước đầu tiên cấp phép vắc-xin covid-19 cho người dưới 18 tuổi. Các quan chức y tế cho biết quyết định này được đưa ra sau cuộc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 với hơn 2.000 thanh thiếu niên tham gia cho thấy vắc-xin an toàn và hiệu quả. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Pfizer công bố doanh thu 14,6 tỷ đô la trong quý đầu năm 2021, tăng 45% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả tốt của hãng dược phẩm này một phần đến từ doanh số bán vắc-xin covid-19 được phát triển cùng BioNTech, theo đó giúp thu về 3,5 tỷ đô la. Họ cũng tăng doanh thu dự kiến năm nay từ tối đa 61,4 tỷ đô la lên 72,5 tỷ đô la.

Các ngoại trưởng G7 lần đầu tiên trong hai năm qua họp trực tiếp để thảo luận về đại dịch và các mối đe dọa đối với nền dân chủ. Cụ thể, bảy nền kinh tế tiên tiến lớn nhất thế giới đã tổ chức hội đàm ở London trước thềm hội nghị thượng đỉnh vào tháng tới. Ngoài các lãnh đạo G7, các ngoại trưởng của Australia, Ấn Độ, Nam Phi và Hàn Quốc cũng được mời. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/05/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Kinh tế Mỹ tăng mạnh trong ba tháng đầu năm 2021, nhờ kích thích tài khóa khổng lồ và nới lỏng hạn chế covid-19 giúp thúc đẩy tiêu dùng. GDP quý đầu tăng 6,4% nếu tính theo năm. Đơn xin trợ cấp thất nghiệp mới cũng giảm xuống còn 553.000 vào tuần trước, mức thấp nhất kể từ đầu đại dịch.

Các cuộc đàm phán của Liên Hợp Quốc về Síp không đạt được tiến bộ nào. Tổng thư ký António Guterres đã mời các nhà lãnh đạo các chính phủ thân Hy Lạp và thân Thổ Nhĩ Kỳ ở Síp đến Geneva để thảo luận về việc khởi động lại tiến trình hòa bình chính thức. Hiện chính phủ Síp thân Hy Lạp được quốc tế công nhận, nhưng 1/3 phía bắc của hòn đảo vẫn thuộc quyền kiểm soát của Cộng hòa Bắc Síp tự xưng thân Thổ Nhĩ Kỳ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/04/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Joe Biden sẽ cố gắng thuyết phục các nhà lập pháp về Kế hoạch Gia đình Mỹ của ông, một phiên bản cải tiến của mạng lưới an sinh xã hội trị giá 1,8 nghìn tỷ đô la, trong bài phát biểu đánh dấu ngày thứ 100 ông tại vị vào tối nay. Chương trình này sẽ chạy bằng số thu từ tăng thuế thặng dư vốn, và bao gồm việc miễn học phí cao đẳng cộng đồng và nghỉ thai sản có lương cho cha mẹ, cùng các dịch vụ khác.

Các đặc vụ liên bang đã khám xét căn hộ của Rudy Giuliani, cựu luật sư riêng của cựu tổng thống Donald Trump, theo New York Times. Đây là một phần của cuộc điều tra về các cáo buộc ông Giuliani vận động hành lang thay mặt cho các công dân Ukraine, những người đã giúp thu thập thông tin gây tổn hại cho các đối thủ chính trị của ông Trump, bao gồm cả ứng cử viên tổng thống khi đó là Joe Biden. Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/04/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thượng viện Brazil mở một cuộc điều tra về cách chính phủ xử lý đại dịch covid-19. Tổng thống Jair Bolsonaro vốn luôn lớn tiếng chỉ trích các biện pháp phong tỏa, quảng cáo cho các phương pháp chữa bệnh lạ lùng và triển khai vắc-xin tệ hại. Hiện tỷ lệ tử vong trên 100.000 người vì covid-19 của Brazail là cao thứ ba thế giới. Cuộc điều tra này có thể dẫn tới các cáo buộc đáng xấu hổ kéo dài hàng tháng ngay trước thềm cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo vào tháng 10 năm 2022.

Số lỗ của các ngân hàng toàn cầu do Archegos Capital Management, một công ty đầu tư vừa phá sản tháng trước, đã vượt 10 tỷ đô la. Song dù mất 774 triệu đô la vì có làm ăn với Archegos, ngân hàng Thụy Sĩ UBS vẫn báo lợi nhuận tăng 14%. Trong khi đó, HSBC báo cáo lợi nhuận ròng 5,8 tỷ đô la trong quý đầu năm 2021, tăng 79% so với cùng kỳ năm trước, thời điểm mảng kinh doanh châu Á nhiều lợi nhuận của ngân hàng bị thiệt hại nặng vì covid-19. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/04/2021”