Thế giới hôm nay: 27/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ủy ban Châu Âu đã bắt đầu các thủ tục pháp lý chống lại AstraZeneca vì cáo buộc vi phạm hợp đồng. Mấu chốt của vụ kiện là việc hãng dược này không cung cấp đủ 100 triệu liều vắc xin covid-19 cho khối trong quý đầu năm 2021; cụ thể chỉ phân phối được khoảng một phần ba. Hoạt động tiêm chủng ở EU chậm hơn so với Mỹ và Anh.

Mỹ sẽ bắt đầu chia sẻ kho dự trữ vắc-xin AstraZeneca của họ với thế giới sau khi các cuộc thanh tra an toàn của liên bang hoàn tất. Chính quyền không nêu rõ lô thuốc này, có khả năng lên tới 60 triệu liều, sẽ được chuyển tới nước nào, nhưng được biết Mỹ đưa ra cam kết trên ngay sau cuộc nói chuyện giữa Tổng thống Joe Biden và thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/04/2021”

Thế giới hôm nay: 26/04/021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Số ca mắc covid-19 toàn cầu ghi nhận hàng ngày tiếp tục đạt mức cao mới. Bị ảnh hưởng nặng nhất là Ấn Độ, nước báo cáo hơn 349.000 ca mắc mới và 2.700 ca tử vong chỉ trong ngày Chủ nhật (điều tệ hơn là số liệu thực còn cao hơn). Quốc gia này đang phải hứng chịu làn sóng dịch thứ hai rất nghiêm trọng do biến thể mới của virus, trong bối cảnh thiếu hụt bệnh viện tồi tệ đến mức chính phủ đang phải huy động không quân để vận chuyển oxy y tế. Còn ở Mỹ, Michigan tiếp tục là một trong những điểm nóng coronavirus của nước này, với số bệnh nhân trẻ tuổi nhập viện cao gấp đôi so với mức đỉnh hồi mùa thu năm ngoái.

Robot do Singapore cho mượn đã gửi về các hình ảnh dưới nước xác nhận chiếc tàu ngầm quân sự của Indonesia với thủy thủ đoàn 53 người đã bị vỡ làm ba phần và chìm ngoài khơi đảo Bali. KRI Nanggala-402 mất tích từ thứ Tư sau khi yêu cầu cho phép lặn trong một cuộc diễn tập phóng ngư lôi. Lực lượng vũ trang Indonesia đã chính thức thừa nhận tất cả thành viên trên tàu đã thiệt mạng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/04/021”

Thế giới hôm nay: 23/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ trưởng Quốc phòng Nga đã ra lệnh rút quân khỏi biên giới với Ukraine. Ông Sergei Shoigu nói mục tiêu điều động binh lính, được cho là có hơn 100.000 binh sĩ và gây ra căng thẳng địa chính trị nhiều tuần nay, đã “hoàn thành”. Nhưng người ta vẫn quan ngại. BBC đưa tin Nga đang có kế hoạch phong tỏa các khu vực trên Biển Đen, điều sẽ ảnh hưởng đến các cảng của Ukraine.

Jordan đã trả tự do cho 16 người bị giam giữ vì tội “gây rối” vài tuần sau khi nhà chức trách cho biết họ đã tiêu diệt một âm mưu gây mất ổn định vương quốc. Những người này được thả theo yêu cầu của Vua Abdullah II, người cai trị Jordan. Hai nghi phạm chủ chốt, cựu bộ trưởng phụ trách hoàng gia và cựu đặc phái viên tại Ả Rập Saudi, tiếp tục bị giam. Continue reading “Thế giới hôm nay: 23/04/2021”

Thế giới hôm nay: 21/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Chad Idriss Déby thiệt mạng trong một cuộc đụng độ giữa quân đội của ông và quân nổi dậy ở miền bắc đất nước, theo lời quân đội. Giao tranh đã bùng nổ từ sau cuộc bầu cử ngày 11 tháng 4, trong đó chính trị gia 68 tuổi này được tuyên bố chiến thắng. Quân đội cho biết 5 binh sĩ và 300 phiến quân cũng thiệt mạng. Chính phủ của Chad đã bị giải thể; một hội đồng quân sự do Mahamat Idriss Déby, con trai 37 tuổi của ông Déby, lãnh đạo sẽ điều hành nước này, một đồng minh của Mỹ và Pháp.

Tương lai của European Super League dường như đứng trên bờ vực sau khi Chelsea và Manchester City, hai trong số 12 câu lạc bộ tham gia, được cho là sẽ rút khỏi giải đấu. Người hâm mộ, quản trị viên, cựu cầu thủ, các câu lạc bộ khác, và cả các chính trị gia đều đã kịch liệt chỉ trích dự án này. Mấu chốt đó là các câu lạc bộ sáng lập được đảm bảo tham gia mỗi mùa – trái với truyền thống của bóng đá châu Âu. Continue reading “Thế giới hôm nay: 21/04/2021”

Thế giới hôm nay: 20/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ấn Độ ghi nhận hơn 273.000 ca nhiễm covid-19 mới trong một ngày, tốc độ tăng đáng kinh ngạc khi làn sóng thứ hai bao trùm đất nước này. Delhi đã tuyên bố lệnh giới nghiêm kéo dài một tuần từ hôm nay; trong khi một phần ba kết quả xét nghiệm của thủ đô là dương tính. Các bệnh viện Ấn Độ hiện đứng bên bờ vực với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng các nguồn cung cấp thiết yếu — nhất là oxy y tế — chưa kể đến vắc-xin.

EU đã giành được thêm 100 triệu liều vắc-xin covid-19 của Pfizer-BioNTech, nâng tổng số liều sẽ được phân phối trong năm nay lên 600 triệu. Khối này cần nhiều nỗ lực hơn nữa để bù đắp cho sự chậm trễ trong quá trình triển khai vắc xin của Oxford-AstraZeneca và Johnson & Johnson. Trong khi đó, một nghiên cứu ở UAE cho thấy vắc-xin Sinopharm của Trung Quốc có hiệu quả 93% trong việc giúp bệnh nhân covid-19 không phải nhập viện. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/04/2021”

Thế giới hôm nay: 19/4/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các bác sĩ của Alexei Navalny, lãnh đạo đối lập chuyên chỉ trích Putin, người đã bị đầu độc, bỏ tù và đã tuyệt thực từ cuối tháng 3, nói ông “sẽ chết trong vài ngày tới” nếu không được điều trị thích hợp. Có khoảng 80 nhân vật của công chúng đã viết một bức thư ngỏ cho ông Putin yêu cầu điều trị y tế cho ông Navalny. Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Joe Biden cũng cảnh báo về “hậu quả” nếu Navalny chết.

MỹTrung Quốc ra tuyên bố chung cam kết hợp tác chống biến đổi khí hậu. Tạm thời bỏ qua hiềm khích, John Kerry và Xie Zhenhua, các đặc phái viên khí hậu, đã hứa sẽ hành động “cụ thể”, bao gồm cả việc giúp các quốc gia nghèo chuyển sang năng lượng tái tạo. Thứ Năm này ông Biden sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh về khí hậu (dù Chủ tịch Tập Cận Bình vẫn chưa xác nhận tham gia). Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/4/2021”

Thế giới hôm nay: 16/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chính quyền Biden công bố các biện pháp trừng phạt lên 32 cá nhân và thực thể Nga. Động thái này nhằm phản đối Nga can thiệp bầu cử, can thiệp các hoạt động quân sự của Mỹ ở nước ngoài, và vụ tấn công mạng nhắm vào SolarWinds, một công ty Texas. Mỹ cũng sẽ trục xuất 10 nhân viên ngoại giao và áp đặt các biện pháp nhằm vào các khoản quốc gia của Nga.

Pháp khuyến cáo công dân nên rời khỏi Pakistan để bảo đảm an toàn. Quốc gia này đã trải qua nhiều tháng giận giữ vì Pháp kiên quyết bảo vệ quyền vẽ chân dung Nhà tiên tri Muhammad. Mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm hôm thứ Ba sau khi thủ lĩnh của một nhóm Hồi giáo thường chỉ trích Pháp bị bắt, dẫn đến nhiều ngày biểu tình. Nhà chức trách đã dùng hơi cay, vòi rồng và đạn cao su. Song hai cảnh sát đã thiệt mạng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/04/2021”

Thế giới hôm nay: 15/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hàng trăm lãnh đạo tập đoàn và công ty Mỹ, bao gồm Amazon, Google và Starbucks, đã cùng ký một tuyên bố chung phản đối “các luật phân biệt đối xử” có thể hạn chế quyền bỏ phiếu. Vào tháng 3, bang Georgia đã thay đổi luật bỏ phiếu của họ, dẫn đến các cáo buộc hạn chế quyền bỏ phiếu, đặc biệt là của người da đen. Tổng thống Joe Biden gọi các sửa đổi này là “Jim Crow của thế kỷ 21”; trong khi đó Donald Trump kêu gọi tẩy chay bất kỳ công ty nào phản đối các luật này.

Chúng ta đang bước vào mùa công bố thu nhập quý đầu năm ở Mỹ, với ba ngân hàng sẽ khai cuộc. Thu nhập của JPMorgan Chase tăng gấp 5 lần lên 14,3 tỷ USD trong ba tháng đầu năm, so với cùng kỳ 2020. Goldman Sachs cũng tăng thu nhập gấp sáu lần so với cùng kỳ để đạt mức kỷ lục 6,7 tỷ USD. Con số của Wells Fargo tăng gần gấp bảy lần, lên 4,7 tỷ đô la. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/04/2021”

Thế giới hôm nay: 14/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trong một cuộc điện đàm, Tổng thống Joe Biden nói với Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng cam kết của Mỹ đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine là không thể lay chuyển. Nga đã triển khai quân đội ồ ạt ở biên giới với Ukraine và ở Crimea. Bất chấp việc chính phủ Nga coi Mỹ là “kẻ thù”, ông Biden vẫn đề nghị gặp ông Putin ở nước thứ ba trong những tháng tới.

Lạm phát giá tiêu dùng hàng năm ở Mỹ đã tăng 2,6% trong 12 tháng tính đến tháng 3, sau khi tăng 1,7% cho tới tháng 2, một phần do giá cả bị giảm trong làn sóng đại dịch covid-19 đầu tiên của nước này vào năm ngoái. Mức tăng lạm phát 0,6% trong tháng 3 là mức tăng hàng tháng lớn nhất kể từ tháng 8 năm 2012. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/04/2021”

Thế giới hôm nay: 13/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Iran đổ lỗi cho Israel về vụ mất điện tại khu hạt nhân Natanz và thề trả thù. Nhiều phương tiện truyền thông ở Israel cho rằng thủ phạm là một cuộc tấn công mạng tiến hành bởi Israel. New York Times dẫn lời các quan chức tình báo Mỹ cho biết đã xảy ra nổ. Sự cố mất điện hôm Chủ nhật diễn ra chỉ một ngày sau khi các máy ly tâm mới vừa được khởi động.

Ngân hàng trung ương Trung Quốc chỉ đạo Ant Group tái cấu trúc, áp đặt nhiều quy định và yêu cầu về vốn khắt khe hơn, đồng thời buộc tập đoàn này tách ứng dụng thanh toán khỏi các dịch vụ khác của mình. Gã khổng lồ fintech do Jack Ma sáng lập đã từng kỳ vọng vào vụ IPO kỷ lục 37 tỷ USD hồi tháng 11 năm ngoái. Chỉ vài ngày trước, các cơ quan quản lý chống độc quyền của Trung Quốc ra án phạt kỷ lục 18 tỷ nhân dân tệ (2,8 tỷ USD) đối với Alibaba, cũng do ông Ma thành lập. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/04/2021”

Thế giới hôm nay: 12/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổ chức Năng lượng Nguyên tử của Iran nói sự cố mất điện tại khu hạt nhân Natanz của họ là một hành động “khủng bố hạt nhân”. Song họ không nêu tên thủ phạm. Đây cũng không phải là sự cố không rõ nguyên nhân đầu tiên ở địa điểm này. Tháng Bảy năm ngoái, các quan chức đã tuyên bố vụ nổ tại cơ sở thời điểm đó chỉ là một vụ hỏa hoạn tình cờ; trước đó vào năm 2010, Stuxnex, một loại virus được cho là của Mỹ và Israel, đã khiến các máy ly tâm của họ quay mất kiểm soát. Sự cố mất điện hôm Chủ nhật diễn ra chỉ một ngày sau khi các máy ly tâm làm giàu uranium mới được khởi động, làm phức tạp thêm nỗ lực hồi sinh thỏa thuận hạt nhân năm 2015 của Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken cảnh báo Nga sẽ nhận “hậu quả” nếu hành động liều lĩnh hoặc gây hấn ở Ukraine. Gần đây đã nổ ra các cuộc đụng độ lẻ tẻ giữa lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn và quân đội Ukraine ở miền đông đất nước. Trong khi đó, các lực lượng Nga cũng đang tập trung về biên giới với Ukraine. Các quan chức Nga đã ám chỉ về khả năng can thiệp, khiến Ukraine và các đồng minh lo lắng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/04/2021”

Thế giới hôm nay: 09/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chính quyền Biden công bố một số động thái nhằm kiềm chế bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chúng bao gồm yêu cầu kiểm tra lý lịch đối với người mua “súng ma” (vũ khí tự chế không có số sê-ri), công bố luật mẫu cho phép cảnh sát tạm thời tịch thu súng của những người có vấn đề tâm lý và lập báo cáo buôn lậu súng hàng năm. Tổng thống Biden cũng kêu gọi Quốc hội thông qua luật kiểm soát súng, điều khó có thể xảy ra.

Cảnh sát Bắc Ireland nói những sự kiện tuần này là vụ bạo lực tồi tệ nhất trong “vài năm” qua. Bạo động hôm thứ Tư ở thủ đô Belfast bao gồm ​​các vụ tấn công nhắm vào các sĩ quan cảnh sát và một nhà báo, cùng với một vụ đánh bom xăng xe buýt. Thủ phạm được cho là các nhóm bán quân sự; cụ thể bom xăng đã được ném từ các khu theo chủ nghĩa dân tộc và thân Anh. Brandon Lewis, Bộ trưởng phụ trách Bắc Ireland của chính phủ Anh, sẽ gặp các nhà lãnh đạo chính trị ở Belfast. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/04/2021”

Thế giới hôm nay: 06/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trong bài phát biểu lớn đầu tiên trên cương vị bộ trưởng tài chính Mỹ, Janet Yellen kêu gọi một mức thuế doanh nghiệp tối thiểu chung giữa các nước G20. Tổng thống Joe Biden đặt mục tiêu tăng thu thuế doanh nghiệp để tài trợ cho dự luật cơ sở hạ tầng 2 nghìn tỷ đô la. Bà Yellen nói hợp tác quốc tế là cần thiết nhằm ngăn các công ty lợi dụng một “cuộc đua xuống đáy”.

Một chỉ số về hoạt động của ngành dịch vụ Mỹ đã đạt mức cao nhất mọi thời đại trong tháng 3. Thước đo của Viện Quản lý Cung ứng đạt 63,7 điểm; trong khi chỉ cần trên 50 đã là tăng trưởng. Các công ty đang hướng đến một sự phục hồi mạnh mẽ nhờ các khoản kích thích tài khóa lớn chưa từng thấy. Còn thị trường chứng khoán tiếp tục thăng hoa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/04/2021”

Thế giới hôm nay: 02/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

S&P 500, một trong những chỉ số chứng khoán quan trọng của Mỹ, lần đầu tiên vượt mốc 4.000. Có thể các nhà đầu tư đã phấn khởi trước các chi tiết của dự luật cơ sở hạ tầng trị giá 2 nghìn tỷ đô la của Tổng thống Joe Biden, vừa được công bố hôm thứ Tư, cũng như số đơn xin trợ cấp thất nghiệp giảm và ngành chế tạo tăng tốc.

EU cáo buộc các lực lượng vũ trang Nga tuyển dụng bất hợp pháp cư dân Crimea, bán đảo bị họ sáp nhập từ Ukraine hồi năm 2014. Đầu tuần này, Mỹ đã nâng cao tình trạng báo động sau khi giao tranh tái diễn giữa binh sĩ Ukraine và phe ly khai do Nga hậu thuẫn ở vùng Donetsk gần đó. Chính phủ Ukraine cáo buộc Nga tập trung quân đội ở biên giới hai nước; Nga nói diễn tập quân sự là việc riêng của họ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/04/2021”

Thế giới hôm nay: 01/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Xuất hiện các chi tiết về chương trình cơ sở hạ tầng trị giá 2 nghìn tỷ đô la của Tổng thống Joe Biden. Đề xuất đầy tham vọng này có nhiệm vụ cải tổ lại nền kinh tế Mỹ, với trọng tâm mới là chống biến đổi khí hậu. Các doanh nghiệp Mỹ sẽ lo phần chi phí. Cụ thể, ông Biden muốn tăng thuế lợi nhuận doanh nghiệp từ 21% lên 28%, và buộc các công ty đa quốc gia phải trả nhiều thuế hơn cho thu nhập có được từ nước ngoài.

Doanh thu quý của Huawei lần đầu tiên giảm, theo đó trong quý cuối năm 2020 đã giảm khoảng 1/10 xuống còn 220 tỷ nhân dân tệ (33,5 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước. Hãng công nghệ Trung Quốc bị ảnh hưởng nặng nề bởi lệnh trừng phạt của Mỹ; tăng trưởng doanh thu tổng thể năm 2020 là 3,8%, so với 19% của năm 2019. Doanh số bán hàng vững chắc ở Trung Quốc đã giúp công ty tạm vượt qua những khó khăn ở nước ngoài. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/04/2021”