Featured

Báo cáo Thường niên 2024 và Kêu gọi tài trợ năm 2025

Download toàn văn báo cáo (PDF) tại đây: Du an Nghiencuuquocte-Annual report 2024

II. Hoạt động năm 2024

Trong năm 2024, Dự án xuất bản tổng cộng 954 bài, đạt trung bình 2,61 bài/ngày so với 2,18 bài/ngày trong năm 2023. Tổng số lượt đọc của trang đạt 8,3 triệu so với 7 triệu lượt trong năm 2023. Continue reading “Báo cáo Thường niên 2024 và Kêu gọi tài trợ năm 2025”

Thế giới hôm nay: 15/01/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các quan chức Qatar cho biết một thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza đang đến “rất gần” khi đàm phán giữa Israel và Hamas bước vào “giai đoạn cuối.” Theo Tổng thống Joe Biden, Hamas sẽ thả các con tin theo thỏa thuận và chiến sự sẽ tạm ngừng. Một bộ trưởng cánh hữu của Israel, Itamar Ben-Gvir, cho biết ông sẽ rời liên minh của Binyamin Netanyahu nếu thỏa thuận này được thông qua.

Ukraine tuyên bố đã thực hiện cuộc tấn công lớn nhất từ trước đến nay vào các cơ sở quân sự bên trong Nga. Cụ thể Kyiv đã dùng máy bay không người lái và tên lửa do phương Tây sản xuất để nhắm vào các mục tiêu bao gồm nhà máy, nhà máy lọc dầu, và kho vũ khí của Nga. Quân đội Ukraine cho biết các mục tiêu xa nhất nằm cách biên giới tới 1.100km (680 dặm). Bộ Quốc phòng Nga cho biết các cuộc tấn công sẽ “không thể không bị đáp trả;” họ cũng đã phát động tấn công bằng máy bay không người lái vào Ukraine trong đêm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/01/2025”

Mỹ có thể tạo đột phá trong quan hệ với Iran bằng cách nào?

Nguồn: Richard Haass, “The Iran Opportunity,” Foreign Affairs, 06/01/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mỹ cần làm gì để đạt được đột phá?

Thật khó để tìm được một quốc gia nào khác đã mất đi ảnh hưởng chỉ trong một thời gian ngắn như Iran. Cho đến gần đây, vẫn có thể nói rằng Iran là nước có ảnh hưởng khu vực quan trọng nhất ở Trung Đông, với ảnh hưởng lớn hơn cả Ai Cập, Israel, Ả Rập Saudi hoặc Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, chỉ trong vài tháng, tầm ảnh hưởng của Iran đã sụt giảm đáng kể. Họ trở nên yếu hơn và dễ bị tổn thương hơn so với nhiều thập kỷ trước, có lẽ là yếu nhất kể từ cuộc chiến kéo dài một thập kỷ với Iraq, hoặc thậm chí từ cuộc cách mạng năm 1979. Continue reading “Mỹ có thể tạo đột phá trong quan hệ với Iran bằng cách nào?”

14/01/1958: Kẻ giết người hàng loạt Peter Manuel bị bắt

Nguồn: Scottish serial killer Peter Manuel arrested, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày 14/01/1958 (một số nguồn khác cho là ngày 13/01), tên sát nhân Peter Manuel đã bị bắt tại Glasgow, Scotland, sau một loạt các vụ tấn công diễn ra suốt hai năm, khiến từ 7 đến 15 người thiệt mạng.

Manuel, sinh ra tại Mỹ trong gia đình có cha mẹ là người Anh, đã trở thành một tên tội phạm chuyên nghiệp ngay từ khi còn nhỏ. Hắn bị kết án trộm cắp lần đầu tiên vào năm 12 tuổi. Đến năm 15 tuổi, hắn chuyển sang hành hung. Sau đó, Manuel bị kết án 8 năm tù vì tội tấn công tình dục. Continue reading “14/01/1958: Kẻ giết người hàng loạt Peter Manuel bị bắt”

Thế giới hôm nay: 14/01/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Joe Biden cho biết một thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza đang “gần được hoàn tất.” Hôm thứ Hai, Qatar, quốc gia tổ chức các cuộc đàm phán, đã trình với Hamas và Israel bản dự thảo cuối cùng, theo Reuters. Trong một bài phát biểu, ông Biden nói thỏa thuận đề xuất sẽ giải phóng các con tin bị Hamas bắt giữ, tạm dừng cuộc chiến, và “cho phép chúng ta tăng cường đáng kể viện trợ nhân đạo cho người Palestine.” Đàm phán dự kiến sẽ tiếp tục vào thứ Ba.

Đồng đô la Mỹ đạt mức cao nhất trong hai năm so với rổ các đồng tiền chính, được thúc đẩy bởi dữ liệu việc làm mạnh mẽ công bố hôm thứ Sáu. Dữ liệu này làm giảm kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang sẽ cắt giảm lãi suất mạnh trong năm 2025. Giá cổ phiếu tại châu Á giảm, do các nhà đầu tư lo ngại lãi suất cao kéo dài ở Mỹ sẽ hút vốn vào đồng đô la, làm giảm tiền đổ vào các đồng tiền yếu hơn và thị trường mới nổi. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/01/2025”

Trump có nguy cơ biến nước Mỹ thành một quốc gia bất hảo

Nguồn: Gideon Rachman, “Trump risks turning the US into a rogue state,” Financial Times, 13/01/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chủ nghĩa bành trướng lãnh thổ và những lời đe dọa nhắm vào các nước láng giềng và đồng minh sẽ gióng lên hồi chuông báo động trên toàn thế giới.

“Tôi nghĩ tổng thống đắc cử chỉ đang đùa thôi.” Đó là phản ứng của Đại sứ Canada tại Washington trước đề xuất của Donald Trump rằng đất nước của bà nên trở thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ.

“Trò đùa” đe dọa là một trong những phương pháp giao tiếp ưa thích của Trump. Nhưng vị tổng thống đắc cử đã nói quá nhiều về tham vọng sáp nhập Canada vào Mỹ đến mức các chính trị gia Canada phải thừa nhận tham vọng của ông và bác bỏ chúng trước công chúng. Continue reading “Trump có nguy cơ biến nước Mỹ thành một quốc gia bất hảo”

Liệu Trump có gây ra “sự sụp đổ” thứ tám?

Nguồn: Vương Văn, Harold James, 王文对话哈罗德·詹姆斯:特朗普会带来第八次“崩溃”吗?, Guancha, 10/01/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Kỷ nguyên Trump 2.0 đang đến, bối cảnh kinh tế và chính trị toàn cầu nhiều khả năng sẽ phải đối mặt với những thay đổi lớn.

Vào ngày 9/1, Vương Văn – Viện trưởng Viện nghiên cứu Tài chính Trùng Dương thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc, đã có buổi trò chuyện với Harold James – nhà sử học kinh tế nổi tiếng thế giới, tác giả cuốn sách mới bán chạy Bảy lần sụp đổ: Những cuộc khủng hoảng kinh tế định hình toàn cầu hóa (Seven Crashes: The Economic Crises That Shaped Globalization) và là giáo sư tại Đại học Princeton, Hoa Kỳ. Hai bên đã tiến hành trao đổi chuyên sâu xung quanh chủ đề “Tác động của kỷ nguyên Trump 2.0 lên toàn cầu hóa và nền kinh tế Trung Quốc”. Bài viết này được biên soạn dựa trên nội dung phát sóng trực tiếp và được xuất bản bởi Guancha theo sự ủy quyền của Viện nghiên cứu Tài chính Trùng Dương thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc, mời quý độc giả cùng tham khảo. Continue reading “Liệu Trump có gây ra “sự sụp đổ” thứ tám?”

Thế giới hôm nay: 13/01/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một trong bốn đám cháy rừng ở Hạt Los Angeles đã được dập tắt, theo sở cứu hỏa California. Song đám cháy ở Pacific Palisades hiện đã lan rộng hơn 96km², trong khi đám cháy ở Eaton bao phủ tới 57km². Dự kiến sẽ lại có gió mạnh trong tuần tới làm phức tạp nỗ lực cứu hỏa. Tới nay đã có ít nhất 16 người thiệt mạng.

Nippon Steel cho biết Ủy ban Đầu tư Nước ngoài của Mỹ đã gia hạn thời hạn để công ty từ bỏ nỗ lực mua lại US Steel. Công ty Nhật Bản phải hủy bỏ thương vụ trị giá 14 tỷ USD trước ngày 2 tháng 2 sau khi tổng thống Joe Biden ban hành lệnh hành pháp chặn thương vụ này vào ngày 3 tháng 1. Nippon đã nộp đơn phản đối; và họ có thời hạn đến ngày 18 tháng 6 để cứu thương vụ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/01/2024”

Thuyết Gã điên có thực sự hiệu quả trong trường hợp Donald Trump?

Nguồn: Daniel W. Drezner, “Does the Madman Theory Actually Work?,” Foreign Policy, 07/01/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng.

Trump thích nghĩ rằng sự khó đoán của mình là một lợi thế.

Khi Donald Trump lần đầu tranh cử tổng thống Mỹ vào năm 2016, ông ấy thường tỏ ra tức giận và điên rồ. Ông cũng không ngần ngại thể hiện sự tức giận trong suốt chiến dịch tranh cử. Trong cuộc tranh luận sơ bộ của Đảng Cộng hòa năm 2016, ông đã dựa vào cảm xúc này, nói rằng mình sẽ “vui vẻ chấp nhận chiếc áo choàng của sự tức giận” vì ông tin rằng đất nước đang là một “mớ hỗn độn” và được điều hành bởi những kẻ thiếu năng lực. Trump cũng chấp nhận suy nghĩ rằng ông là một kiểu người điên khác. Trong nhiều tuyên bố, ông nhấn mạnh rằng mình sẽ là một kiểu tổng thống khác vì ông sẵn sàng trở nên hơi điên một chút, hơi khó đoán một chút. Năm 2015, trong một cuộc phỏng vấn, ông đã trích lời một doanh nhân khác, “‘Có một sự khó đoán nhất định về Trump, và điều đó thật tuyệt.’” Trong bài phát biểu chính sách đối ngoại lớn đầu tiên của chiến dịch năm đó, ông công khai chỉ trích chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời Barack Obama, nói rằng, “Là một quốc gia, chúng ta phải khó đoán hơn.” Continue reading “Thuyết Gã điên có thực sự hiệu quả trong trường hợp Donald Trump?”

12/01/2010: Động đất kinh hoàng tại Haiti

Nguồn: Massive earthquake strikes Haiti, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2010, Haiti đã bị tàn phá bởi một trận động đất kinh hoàng. Dù nhận được hỗ trợ từ khắp nơi trên thế giới, nhưng quốc gia nhỏ bé này vẫn chưa thể phục hồi hoàn toàn.

Haiti có lịch sử hoạt động địa chấn dày đặc – những trận động đất tàn khốc đã được ghi nhận tại đây vào các năm 1751, 1770, 1842, và 1946. Đảo Hispaniola, nơi được người Haiti chia sẻ với Cộng hòa Dominica, nằm giữa hai mảng kiến tạo lớn, Bắc Mỹ và Caribe. Sự thật là Thủ đô Port-au-Prince của Haiti nằm ngay trên đường đứt gãy này. Continue reading “12/01/2010: Động đất kinh hoàng tại Haiti”

Nhóm tin tặc Salt Typhoon của Trung Quốc gây hoang mang cho Washington

Nguồn: James Palmer, “Salt Typhoon Stirs Panic in Washington,”  Foreign Policy, 7/12/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Quy mô đầy đủ của vụ tấn công mạng vẫn chưa được công bố, nhưng vụ việc đã khiến thái độ đồng lòng chống Trung Quốc tại Washington thêm phần mạnh mẽ.

Tiêu điểm tuần này: Hoang mang tại Washington tiếp tục gia tăng do nhóm tin tặc Salt Typhoon (Bão Muối) tấn công vào hệ thống viễn thông của Mỹ; Công bố bài phát biểu nội bộ vào ngày 1 tháng 1 của Chủ tịch Tập Cận Bình, Đảng Cộng sản Trung Quốc đang phát đi một thông điệp; Bộ Quốc phòng Mỹ đưa gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Tencent vào danh sách đen do có liên hệ với quân đội Trung Quốc. Continue reading “Nhóm tin tặc Salt Typhoon của Trung Quốc gây hoang mang cho Washington”

11/01/1775: Francis Salvador tham gia nghị viện Nam Carolina

Nguồn: Jewish patriot joins Provincial Congress of South Carolina, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1775, Francis Salvador, người Do Thái đầu tiên được bầu vào chính quyền ở Mỹ, đã nhậm chức tại nghị viện Nam Carolina. Sau này, ông trở thành người lính Do Thái đầu tiên được ghi nhận tử trận trong Chiến tranh Giành Độc lập của Mỹ.

Sinh năm 1747, Salvador là hậu duệ của những người Do Thái Sephardi nổi tiếng đã đến định cư tại London. Ông cố của ông, Joseph, là giám đốc người Do Thái đầu tiên của Công ty Đông Ấn. Còn ông nội ông đã góp phần trong việc dũng cảm đưa một nhóm 42 người Do Thái định cư đến Savannah, Georgia, vào năm 1733, dù thuộc địa này cấm người Do Thái định cư. Sau đó, gia đình Salvador cũng mua đất ở Nam Carolina. Continue reading “11/01/1775: Francis Salvador tham gia nghị viện Nam Carolina”

Trudeau là kẻ thù tệ nhất của chính mình

Nguồn: Stephen Marche, “Justin Trudeau Was His Own Worst Enemy,” New York Times, 08/01/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào những ngày đầu tươi sáng khi Justin Trudeau mới lên nắm quyền, một nhà báo đã đặt câu hỏi tại sao nội các của ông lại có tới 50% là phụ nữ. Trudeau đáp lại bằng một câu nói mà nay đã trở nên nổi tiếng: “Bởi vì bây giờ là năm 2015.” Nếu bạn muốn biết tại sao vào ngày 06/01 vừa qua, ông lại tuyên bố kế hoạch từ chức thủ tướng, thì câu trả lời cũng đơn giản như vậy: Bởi vì bây giờ là năm 2025. Continue reading “Trudeau là kẻ thù tệ nhất của chính mình”

Thế giới hôm nay: 10/01/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

María Corina Machado, lãnh đạo phe đối lập của Venezuela, đã bị giam giữ trong thời gian ngắn vì phản đối kế hoạch lễ nhậm chức của Nicolás Maduro, theo thông tin từ đảng của bà. Bà Machado đã xuất hiện trở lại sau nhiều tháng lẩn trốn vì bị cấm tham gia cuộc bầu cử gần đây của đất nước. Trong một tuyên bố, đảng của bà cho biết bà bị “ép buộc quay một số video” trước khi được thả và bà sẽ sớm giải thích các sự kiện đã xảy ra.

Năm đám cháy vẫn đang hoành hành ở một số khu vực của Hạt Los Angeles, mặc dù đến thứ Năm, hai đám đã được kiểm soát một phần. Ít nhất năm người đã thiệt mạng; và cảnh sát trưởng của hạt dự đoán “số người chết sẽ còn tăng” trong những ngày tới. Gần 180.000 người đã phải sơ tán khỏi nhà cửa. Đám cháy đầu tiên bùng phát vào thứ Ba tại khu dân cư trên đồi Pacific Palisades, và gió mạnh đã gây ra thêm nhiều vụ cháy khác. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/01/2025”

Trung Quốc cáo buộc Đài Loan hối lộ để được Mỹ hỗ trợ

Nguồn: Dương Quang Thuận, China Alleges Taiwan Is Paying Bribes for US Support, The Diplomat, 04/01/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Câu chuyện này là một phần trong chiến dịch thông tin sai lệch lớn hơn nhằm phá hoại quan hệ Mỹ-Đài.

Một báo cáo gần đây của NBC tiết lộ rằng Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã tiến hành các cuộc họp bí mật với các thành viên Quốc hội, cảnh báo họ về một chiến dịch thông tin sai lệch tiềm ẩn của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Chiến dịch này liên quan đến việc bịa đặt các tuyên bố rằng các thành viên Quốc hội Mỹ đã nhận hối lộ từ Đài Loan để đổi lấy lập trường ủng hộ Đài Loan của họ. Continue reading “Trung Quốc cáo buộc Đài Loan hối lộ để được Mỹ hỗ trợ”

09/01/1978: Harvey Milk trở thành chính trị gia đồng tính công khai đầu tiên của Mỹ

Nguồn: Harvey Milk becomes the first openly gay person elected to public office in California, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1978, Harvey Milk, viên chức công khai đồng tính đầu tiên được bầu trong lịch sử tiểu bang California, đã nhậm chức tại Hội đồng Giám sát San Francisco. Là chính trị gia đồng tính công khai đầu tiên và nổi tiếng nhất tại Mỹ suốt nhiều năm, Milk là một nhà hoạt động lâu năm và là nhà lãnh đạo tiên phong của cộng đồng LGBT tại San Francisco.

Sau khi phục vụ trong Hải quân Mỹ trong Chiến tranh Triều Tiên, Milk đã đảm nhiệm một số công việc văn phòng tại Thành phố New York. Ban đầu, ông là người bảo thủ và chần chừ ủng hộ quyền của người đồng tính, nhưng quan điểm của Milk đã thay đổi vào khoảng thời gian ông và người yêu lúc đó mở một cửa hàng máy ảnh trên Phố Castro, trung tâm của cộng đồng LGBT tại San Francisco, vào năm 1973. Continue reading “09/01/1978: Harvey Milk trở thành chính trị gia đồng tính công khai đầu tiên của Mỹ”

Thế giới hôm nay: 09/01/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Người đứng đầu lực lượng cứu hỏa của Hạt Los Angeles cho biết có hai người thiệt mạng và hơn 1.000 ngôi nhà bị phá hủy bởi cháy rừng. Được tiếp sức bởi gió mạnh, cháy rừng đã tàn phá khu dân cư trên đồi Pacific Palisades và lan rộng vào các khu vực khác quanh Los Angeles, buộc hàng chục nghìn người phải sơ tán. Joe Biden, người vừa có mặt tại Los Angeles nhân chuyến công tác được lên lịch từ trước, đã cam kết cung cấp hỗ trợ liên bang.

Bộ trưởng ngoại giao Đan Mạch, Lars Lokke Rasmussen, đã nói giảm việc Donald Trump không loại trừ khả năng sử dụng biện pháp quân sự hoặc kinh tế để biến Greenland thành một phần của Mỹ. Ông Lokke Rasmussen cho rằng những phát biểu của ông Trump về hòn đảo tự trị, vốn là một phần của Đan Mạch, không gây ra “bất kỳ cuộc khủng hoảng chính sách đối ngoại nào.” Ông Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn mua lại hòn đảo này, cũng như kênh đào Panama. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/01/2025”

Những ảo tưởng và lừa dối trong nhiệm kỳ tổng thống của Biden

Nguồn: Bret Stephens, “The Biden Presidency: Four Illusions, Four Deceptions,” New York Times, 07/01/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Người Mỹ có xu hướng dành tình cảm ưu ái cho các cựu tổng thống. Ngay cả những tổng thống tồi.

Vào thời điểm Richard Nixon qua đời năm 1994, nhiệm kỳ tổng thống của ông được ca ngợi vì đã mở cửa với Trung Quốc và thành lập Cơ quan Bảo vệ Môi trường, nhưng cũng bị bị lên án vì vụ bê bối Watergate. Việc Gerald Ford ân xá cho Nixon từng bị lên án dữ dội là một cuộc mặc cả chính trị bẩn thỉu, nhưng về sau lại được ca ngợi như một ví dụ về tinh thần chính trị vị tha. Danh tiếng được hồi sinh của Jimmy Carter – không chỉ vì cách ông hành xử sau khi hết nhiệm kỳ tổng thống, mà còn vì những hành động của ông khi tại nhiệm – sẽ khiến đất nước từng bỏ rơi ông vào năm 1980 trong bối cảnh lạm phát đình trệ và khủng hoảng con tin phải kinh ngạc. Continue reading “Những ảo tưởng và lừa dối trong nhiệm kỳ tổng thống của Biden”

Ngày nay chúng ta cần loại khoa học xã hội-nhân văn nào?

Nguồn: Đồng Đắc Chí (Tong Dezhi), “今天,我们需要什么样的文科”, Global Times, 03/01/2025.

Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Các điều chỉnh đối với giáo dục khoa học xã hội-nhân văn vẫn đang diễn ra

Các tin tức gần đây cho thấy xu hướng điều chỉnh cơ cấu giáo dục đại học trên toàn thế giới là ngành khoa học xã hội-nhân văn (KHXHNV) đang suy giảm. Theo thống kê, tính đến ngày 31/7/2024, 19 trường đại học ở Trung Quốc đã đưa ra thông báo liên quan, hủy bỏ hoặc tạm dừng tuyển sinh trong tổng số 99 chuyên ngành. Đại học Tứ Xuyên đã hủy bỏ 31 chuyên ngành như quản lý tiện ích công cộng, thương mại điện tử, âm nhạc, phát thanh và truyền hình. Trước đó, Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc đã bãi bỏ các chuyên ngành như Tiếng Anh, Truyền thông học và Khảo cổ học. Đại học Công nghệ Đại Liên và Đại học Hàng không và Du hành vũ trụ Nam Kinh đã bãi bỏ Học bộ KHXHNV. Điều trùng hợp là vào tháng 10 năm ngoái, Đại học Harvard đã hủy bỏ hơn 30 khóa học mùa thu, chủ yếu là các khóa học về lịch sử và văn học. Một phương tiện truyền thông đưa tin về các sự kiện liên quan với chủ đề “Làn sóng sụp đổ của KHXHNV toàn cầu đang đến gần”, gây ra mối lo ngại rộng rãi trong xã hội. Continue reading “Ngày nay chúng ta cần loại khoa học xã hội-nhân văn nào?”

Thế giới hôm nay: 08/01/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Công ty mạng xã hội Meta sẽ từ bỏ chương trình kiểm chứng thông tin của mình để chuyển sang phương pháp kiểm chứng dựa trên cộng đồng. Community Notes, nơi người dùng có thể bổ sung các chỉnh sửa hoặc giải thích vào các bài đăng, đã được X (trước đây là Twitter) sử dụng từ năm 2021. Donald Trump từ lâu đã chỉ trích việc kiểm duyệt nội dung của Meta. Mark Zuckerberg, giám đốc của Meta, cũng đã quyên góp 1 triệu USD cho quỹ tổ chức lễ nhậm chức của ông Trump.

Một trận động đất mạnh đã xảy ra gần Shigatse, một trong những thành phố linh thiêng nhất của Tây Tạng và lớn thứ hai trong khu vực. Ít nhất 126 người thiệt mạng và 188 người khác bị thương trong trận động đất, mà Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ ghi nhận là có cường độ 7,1 độ richter. Dư chấn được cảm nhận trên khắp Nepal, Bhutan, và Ấn Độ. Động đất là hiện tượng phổ biến ở khu vực này vì nằm trên một đường đứt gãy. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/01/2025”

Hồ Diệu Bang: Người suýt nữa đã thay đổi Trung Quốc

Nguồn: Trần Kiên, “The Man Who Almost Changed China,” Foreign Affairs, 01/01/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Hồ Diệu Bang và công cuộc cải cách và mở cửa còn dang dở.

Một trong những sự kiện quan trọng nhất của thế kỷ 20 là bước ngoặt lịch sử của Trung Quốc hướng tới một chương trình cải cách toàn diện trong những năm sau cái chết của Mao Trạch Đông vào năm 1976. Bằng cách nới lỏng sự kiểm soát của nhà nước đối với nền kinh tế và toàn xã hội trong giai đoạn này, Đặng Tiểu Bình, nhà lãnh đạo tối cao của Trung Quốc từ năm 1978 đến năm 1989, đã tạo ra một nền tảng mà chỉ trong vài thập kỷ sau đó đã giúp hàng trăm triệu người thoát khỏi cảnh nghèo đói tuyệt đối, biến Trung Quốc thành công xưởng của thế giới và đưa nước này trở thành một cường quốc trong thế kỷ 21 – đối thủ hợp lý duy nhất của Mỹ. Dù Đặng lãnh đạo quá trình này, nhưng vào thời điểm đó, ông đã được hỗ trợ bởi lời khuyên và nỗ lực của một nhà lãnh đạo ít được biết đến hơn, Hồ Diệu Bang. Continue reading “Hồ Diệu Bang: Người suýt nữa đã thay đổi Trung Quốc”