Tư liệu học thuật chuyên ngành nghiên cứu quốc tế
Nguồn: President Kennedy increases military aid to Saigon, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1961, Tổng thống John F. Kennedy quyết định tăng cường viện trợ quân sự cho Nam Việt Nam, nhưng sẽ không đưa quân đội Mỹ tham chiến. Continue reading “16/11/1961: Tổng thống Kennedy tăng viện trợ quân sự cho Sài Gòn”
Nguồn: Francisco Pizarro traps Incan emperor Atahualpa, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1532, Francisco Pizarro, nhà thám hiểm và chinh phục người Tây Ban Nha, đã đánh lừa Hoàng đế Atahualpa của người Inca. Chỉ có chưa đến 200 lính chống lại vài nghìn người, Pizarro quyết định dụ Atahualpa đến tham gia bữa tiệc để tôn vinh hoàng đế, rồi sau đó nổ súng vào những người Inca không vũ trang. Lính của Pizarro tàn sát người Inca và bắt giữ Atahualpa, buộc ông phải cải đạo sang Thiên Chúa Giáo trước khi giết Hoàng đế.
Thời cơ khi ấy thật hoàn hảo cho Pizarro. Năm 1532, Đế chế Inca đã bị kéo vào một cuộc nội chiến khiến cho dân số ngày một suy giảm và lòng dân ngày một chia rẽ. Atahualpa, con trai của cựu vương Huayna Capac, vừa phế truất người anh cùng cha khác mẹ là Huascar, và đang còn trong quá trình thống nhất vương quốc của mình thì Pizarro đặt chân đến đế chế vào năm 1531, mang theo giấy ủy quyền của Vua Tây Ban Nha, Charles V. Trước đó, Pizarro đã hay biết về nội chiến Inca và bắt đầu tuyển mộ những người lính vẫn trung thành với Huascar. Continue reading “16/11/1532: Francisco Pizarro đánh lừa Hoàng đế Inca Atahualpa”
Nguồn: Goebbels publishes his screed of hate, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1941, Joseph Goebbels đã xuất bản trên tạp chí Đức Das Reich (Đế chế), rằng “Người Do Thái muốn chiến tranh, và giờ họ đã được như ý” – ám chỉ kế hoạch tuyên truyền của Đức Quốc Xã nhằm đổ lỗi người Do Thái châu Âu là những kẻ gây ra chiến tranh thế giới, qua đó giúp phe phát xít biện minh cho cái gọi là “Giải pháp Cuối cùng” (Final Solution).
Chỉ hai ngày trước đó, sau khi đọc hơn một chục tin nhắn được giải mã của cảnh sát Đức, trong đó mô tả sự tàn bạo mà người Do Thái châu Âu đang phải chịu, Thủ tướng Anh Winston Churchill đã viết trong một lá thư gửi tờ Jewish Chronicle (Biên niên sử Do Thái) rằng “Người Do Thái phải gánh chịu đợt tấn công đầu tiên của Đức Quốc Xã vào các thành trì tự do và nhân phẩm … [Nhưng] họ không cho phép điều đó phá hủy tinh thần của mình: họ chưa bao giờ đánh mất ý chí kháng cự.” Continue reading “16/11/1941: Goebbels xuất bản bài viết chống người Do Thái”
Nguồn: “Fyodor Dostoevsky is sentenced to death,” History.com (truy cập ngày 15/11/2015).
Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng
Vào ngày này năm 1849, một tòa án Đế quốc Nga đã tuyên án tử hình đối với đại văn hào Fyodor Dostoevsky vì những cáo buộc hoạt động chống chính phủ có liên quan đến một nhóm trí thức cấp tiến. Bản án của ông cuối cùng được bãi bỏ vào phút chót.
Cha của Dostoevsky là một bác sĩ tại bệnh viện dành cho người nghèo ở Moskva, nơi ông lớn lên trong gia cảnh đủ giàu có để mua ruộng đất và nông nô. Sau cái chết của cha mình, Dostoevsky, vốn mắc chứng động kinh, theo học kỹ thuật quân sự và trở thành công chức trong khi âm thầm viết tiểu thuyết. Cuốn đầu tay của ông, Những kẻ bần hàn, và cuốn thứ hai, Con người kép, cùng ra đời năm 1846 – cuốn đầu được đánh giá cao, cuốn còn lại là một thất bại. Continue reading “16/11/1849: Đại văn hào Dostoevsky bị tuyên án tử hình”
