19/05/1967: Liên Xô phê chuẩn hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân ngoài không gian

nucleartesting-620x310

Nguồn:Soviets ratify treaty banning nuclear weapons from outer space,” History.com (truy cập ngày 18/5/2015).

Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng

Ngày 19 tháng 5 năm 1967, một trong những điều ước quốc tế lớn đầu tiên được xây dựng để hạn chế sự phổ biến của các loại vũ khí hạt nhân có hiệu lực khi Liên Xô phê chuẩn một thỏa thuận cấm thử vũ khí hạt nhân ngoài không gian. Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, và nhiều quốc gia khác đã ký và/hoặc phê chuẩn hiệp ước này.

Với sự ra đời của cái gọi là “chạy đua không gian” giữa Hoa Kỳ và Liên Xô từ năm 1957 khi Liên Xô phóng thành công vệ tinh Sputnik, một số người bắt đầu lo sợ rằng không gian vũ trụ có thể là biên giới tiếp theo cho việc mở rộng vũ khí hạt nhân.

Để ngăn chặn tình huống đó, một nỗ lực do Liên Hợp Quốc định hướng đã được thực hiện vào tháng 1 năm 1967 khi Hoa Kỳ, Anh, Liên Xô, cùng hàng chục quốc gia khác ký một hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân ngoài không gian. Hiệp ước này cũng cấm các quốc gia sử dụng mặt trăng, các hành tinh khác, hay bất kỳ “thiên thể” nào làm tiền đồn hay căn cứ quân sự.

Thỏa thuận này là một trong những bước tiến tới hạn chế vũ khí hạt nhân. Trong năm 1959, hàng chục quốc gia, trong đó có Hoa Kỳ và Liên Xô, đã đồng ý cấm thử vũ khí hạt nhân ở Nam Cực. Đến tháng 7 năm 1963, hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân hạn chế được ký, cấm các hoạt động thử vũ khí hạt nhân ở trên không và dưới nước. Với động thái của Liên Xô được đưa ra vào tháng 5 năm 1967, không gian ngoài trái đất cũng chính thức trở thành vùng cấm vũ khí hạt nhân.