Tác giả: Nguyễn Thị Tố Nga
Nhóm 77 (G-77) là tổ chức liên chính phủ lớn nhất của các nước đang phát triển, hoạt động chủ yếu trong khuôn khổ của Liên Hiệp Quốc và các cơ quan trực thuộc Liên Hiệp Quốc. G-77 được thành lập với mục đích tạo tiếng nói chung và thúc đẩy lợi ích kinh tế chung của các nước thành viên, tăng sức mạnh đàm phán trên các vấn đề kinh tế quốc tế được đưa ra tại Liên Hiệp Quốc, và thúc đẩy hợp tác Nam-Nam.
G-77 được thành lập vào ngày 15 tháng 6 năm 1964 với việc 77 nước đang phát triển tham gia ký kết “Tuyên bố chung của bảy mươi bảy nước” được đưa ra tại Hội nghị lần thứ nhất Hội nghị của Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) ở Geneve. Tính đến thời điểm cuối năm 2009, tổng số thành viên của G-77 là 130 nước, tuy nhiên, tên gọi G-77 vẫn được duy trì vì ý nghĩa lịch sử của nó.
Cuộc họp quan trọng đầu tiên của nhóm diễn ra tại Algiers (Algeria) vào năm 1967. Tại đây, các quốc gia tham dự đã thông qua Hiến chương Algiers, theo đó cơ cấu tổ chức của nhóm dần được hình thành với việc thành lập các văn phòng đại diện của nhóm tại các cơ quan và tổ chức quốc tế. Ngoài đại diện chính tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York, G-77 còn có các đại diện tại Geneva (UNCTAD), Nairobi (UNEP), Paris (UNESCO), Rome (FAO/IFAD), Vienna (UNIDO). Nhóm 24 (G-24) cũng là một nhánh của G-77 được thành lập năm 1971 với mục đích phối hợp quan điểm của các nước đang phát triển về các vấn đề tiền tệ quốc tế và đảm bảo rằng quyền lợi của các nước đang phát triển được đại diện một cách đầy đủ trong các cuộc đàm phán về các vấn đề liên quan đến tiền tệ quốc tế và phát triển. G-24 được xem là đại diện của G-77 tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới.
Tại mỗi văn phòng đại diện của G-77, ghế chủ tịch được cử luân phiên trên cơ sở đại diện cho khu vực (châu Á, châu Phi, khu vực Mỹ Latin và vùng Caribê). Hội nghị thượng đỉnh các nước đang phát triển (South Summit) giữ vai trò là cơ quan ra quyết định cao nhất trong G-77. Hội nghị được triệu tập 5 năm một lần. Hội nghị lần thứ 1 và lần thứ 2 diễn ra tại Cuba và Qatar vào các năm 2000 và 2005. Ngoài ra, cuộc họp các Bộ trưởng Ngoại giao G-77 cũng được tổ chức thường niên vào đầu mỗi kỳ họp của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc. Các cuộc họp ở cấp bộ trưởng ở một số lĩnh vực cụ thể cũng được thường xuyên tổ chức nằm thúc đẩy hợp tác Nam-Nam.
Nguồn: Đào Minh Hồng – Lê Hồng Hiệp (chủ biên), Sổ tay Thuật ngữ Quan hệ Quốc tế, (TPHCM: Khoa QHQT – Đại học KHXH&NV TPHCM, 2013).
