28/02/2013: Giáo hoàng Benedict từ chức

Nguồn: Pope Benedict resigns, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2013, chưa đầy ba tuần sau khi đưa ra thông báo bất ngờ rằng mình sẽ từ chức, Đức Giáo hoàng Benedict XVI, 85 tuổi, đã chính thức rời bỏ vị trí của mình. Lấy lý do tuổi tác quá cao để giải thích cho việc rút khỏi chức vụ lãnh đạo Giáo hội Công giáo La Mã 1,2 tỷ thành viên, Đức Benedict trở thành Giáo hoàng đầu tiên từ bỏ quyền lực trong gần 600 năm. Hai tuần sau khi Ngài từ chức, Đức Hồng Y Jorge Mario Bergoglio, Tổng Giám mục của Buenos Aires, đã được bầu làm Giáo hoàng kế nhiệm.

Là con trai của một sĩ quan cảnh sát, Đức Benedict tên thật là Joseph Ratzinger, sinh tại làng Marktl ở Bavaria, Đức, vào ngày 16/04/1927. Trong Thế chiến II, chàng trai Ratzinger gia nhập quân đội Đức, nơi anh bị bỏ rơi cho trong giai đoạn cuối cuộc chiến và đã bị lực lượng Đồng minh giữ làm tù binh chiến tranh trong một thời gian ngắn vào năm 1945.

Ratzinger thụ phong linh mục vào năm 1951, sau đó giữ chức Giáo sư Thần học tại một vài trường đại học Đức cho đến năm 1977, khi được bổ nhiệm làm Tổng Giám mục của Munich và Freising. Cuối năm đó, Ngài được phong tước hiệu Hồng Y. Trong những năm 1981 – 2005, Hồng Y Ratzinger là người đứng đầu Bộ Giáo lý Đức tin (Doctrine of the Faith), một văn phòng quyền lực của Vatican, chịu trách nhiệm thi hành giáo lý Công giáo. Trong vai trò này, Ngài đã nhận được biệt danh God’s Rottweiler (Rottweiler là tên một giống chó giữ nhà).

Ngày 19/04/2005, sau khi Giáo hoàng John Paul II qua đời, Hồng Y Ratzinger, khi ấy đã 78 tuổi, được bầu làm Giáo hoàng thứ 265. Thời kỳ 8 năm giữ chức Giáo hoàng của Đức Benedict được đánh dấu bằng một chương trình nghị sự bảo thủ, cùng với một số vụ bê bối liên quan đến việc các giáo sĩ lạm dụng tình dục và nạn tham nhũng tại Ngân hàng Vatican.

Ngày 11/02/2013, Benedict, nhân vật cao tuổi nhất được bầu làm Giáo hoàng kể từ thế kỷ 18, tuyên bố sẽ từ chức. Ngài nói rằng mình không còn đủ sức mạnh tinh thần và thể chất cần thiết để lãnh đạo một trong những tổ chức tôn giáo lớn nhất thế giới. Hành động này là rất bất ngờ, vì cho đến thời điểm đó, tất cả các Giáo hoàng của thời hiện đại đều tại nhiệm cho đến lúc qua đời. Giáo hoàng gần nhất từng từ chức, Gregory XII, đã đi đến quyết định này vào năm 1415 để kết thúc một cuộc nội chiến trong Giáo hội được gọi là Ly giáo Phương Tây (The Great Western Schism). Trước đó, vào năm 1294, Giáo hoàng Celestine V đã từ chức chỉ sau 5 tháng được bầu vào chức vụ này (Ngài hy vọng sẽ quay trở lại cuộc sống ẩn sĩ, nhưng thay vào đó, người kế vị đã ra lệnh cầm tù Ngài và cựu Giáo hoàng đã qua đời trong ngục giam).

Ngày 13/03/2013, khói trắng tỏa ra từ ống khói của Nhà nguyện Sistine – một chỉ dấu báo hiệu rằng Mật nghị Hồng Y đã bầu Đức Giáo hoàng mới, Hồng y Bergoglio, 76 tuổi. Sáu ngày sau, tại Quảng trường Thánh Peter ở Rome, Ngài nhậm chức Giáo hoàng thứ 266 của Giáo hội Công giáo. Là người Nam Mỹ đầu tiên lãnh đạo Giáo Hội và là người ngoài châu Âu đầu tiên đảm nhận chức vụ này trong hơn 1.200 năm, Ngài cũng là Giáo hoàng đầu tiên lấy tên hiệu Francis và là thành viên đầu tiên của Dòng Tên trở thành Giáo hoàng. Đức Francis sớm nổi bật với phong cách khiêm nhường (một trong những ví dụ, Ngài đã chọn sống trong một nhà khách của Vatican chứ không phải là căn hộ vương giả của Giáo hoàng trong Cung điện Tông đồ, nơi mà trong hơn một thế kỷ, những người tiền nhiệm của Ngài đã sinh sống) và tầm nhìn về một Giáo Hội ít tập trung vào các vấn đề xã hội gây chia rẽ, mà thay vào đó là phục vụ những người nghèo khó và bị áp bức.

Sau khi nghỉ hưu, Đức Benedict đã nhận tước hiệu Nguyên Giáo tông (Pope Emeritus) và chuyển đến sống tại một tu viện cũ bên trong Thành phố Vatican.