Nguồn: Germans recapture Kharkov, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1943, người Đức đã tái chiếm Kharkov, thành phố lớn thứ hai ở Ukraine, nơi nhiều lần bị hai bên chiếm đóng trong trận chiến giữa lực lượng của Liên Xô và Đức.
Kharkov là mục tiêu quan trọng của người Đức khi xâm chiếm Liên Xô vào tháng 02/1941, vì thành phố này là một trung tâm công nghiệp và đường sắt, với nhiều mỏ than và sắt gần đó. Một trong số các cơ sở công nghiệp quan trọng nhất cho nhu cầu chiến tranh của Stalin là Nhà máy Xe tăng Kharkov (Kharkov Tanks Works) mà ông cho dời khỏi Kharkov vào tháng 12/1941 và chuyển lên dãy núi Ural. Stalin nóng lòng bảo vệ Kharkov đến nỗi ông ra lệnh quân đội “không được phép rút lui”, điều này đã gây ra thương vong lớn cho Hồng Quân.
Lực lượng của Hitler lần đầu tiên tiến vào Kharkov vào tháng 10/1941. Sang tháng 05/1942, Liên Xô đã phát động thành công một chiến dịch tấn công bất vào quân Đức ở phía Nam Kharkov, cho phép Hồng quân tiến gần hơn đến thành phố bị chiếm đóng, và cuối cùng chiếm lại nó vào ngày 16/02/1943. Hitler bắt đầu lên kế hoạch tái chiếm ngay lập tức, sớm nhất là vào ngày 21/02 – Ngày Kỷ niệm Hồng Quân – hy vọng rằng thành công này sẽ giúp đảo ngược bước tiến của Liên Xô trong ba tháng trước. Ngày 10/03, quân Đức đã phát động đợt tấn công lớn; Liên Xô phải chịu tổn thất 23.000 binh sĩ và 634 xe tăng trong cuộc đối đầu, sau cùng, để bảo vệ Kharkov, họ buộc phải dựa vào 1.000 viện binh từ Czech.
Ngày 14/03, thế trận tại Kharkov lại đổi chiều và người Đức đã chiếm được thành phố một lần nữa. “Chúng tôi đã cho bọn Ivans[1] thấy rằng chúng tôi có thể chịu được mùa đông khủng khiếp của chúng. Nó không thể khiến chúng tôi sợ hãi nữa,” một sĩ quan SS viết. Nhưng đây chỉ là một lời khoác lác vô nghĩa khi Hồng Quân giải phóng thành phố vào mùa hè năm đó; nó cũng không đúng sự thật, bởi mùa đông Liên Xô tàn khốc thực sự đã gây ra tổn thất đáng sợ cho quân đội Đức.
—————-
[1] Ivans – chỉ người Nga, hậu duệ của Ivan IV (Ivan Bạo chúa)
