21/05/1542: Nhà thám hiểm De Soto qua đời

Nguồn: De Soto dies in the American wilderness, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1542, trên bờ sông Mississippi ở khu vực Louisiana ngày nay, nhà chinh phục người Tây Ban Nha Hernando de Soto đã qua đời, kết thúc cuộc hành trình kéo dài ba năm để tìm kiếm vàng vốn đã đưa ông đi qua một nửa chặng đường xuyên Hoa Kỳ ngày nay. Để giấu không cho người da đỏ biết về cái chết của ông và từ đó bác bỏ những tuyên bố về sự thần thánh (bất tử) của de Soto, những người lính đã chôn xác của ông dưới dòng sông Mississippi.

Vào cuối tháng 5 năm 1539, de Soto đặt chân lên bờ biển phía tây Florida với 600 binh sĩ, người hầu và nhân viên, 200 con ngựa, và một đàn chó săn. Từ đó, đội quân bắt đầu việc chinh phục người bản địa, thu giữ bất kỳ vật có giá trị nào mà họ gặp phải, và chuẩn bị để vùng đất này sau này trở thành thuộc địa của Tây Ban Nha.

Đi qua Florida, Georgia, South Carolina, băng qua Appalachia, và trở về Alabama, de Soto đã không thể tìm thấy vàng và bạc như ông mong muốn, nhưng ông đã chiếm được một bộ sưu tập ngọc trai có giá trị tại Cofitachequi, thuộc Georgia ngày nay. Người Tây Ban Nha cũng không thể tiến hành các cuộc chinh phục mang tính quyết định ở đây vì vùng đất trở thành Hoa Kỳ ngày nay thiếu các nền văn minh lớn, tập trung như tại Mexico và Peru.

Cũng giống như cách thức chinh phục của Tây Ban Nha ở những nơi khác tại châu Mỹ, de Soto đã đối xử tệ hại và biến những người bản địa mà ông gặp trở thành nô lệ. Tại hầu hết mọi nơi, các chiến binh da đỏ họ gặp đã bị đe dọa bởi những người Tây Ban Nha cưỡi ngựa và phải giữ khoảng cách. Tuy nhiên, vào tháng 10 năm 1540, tình thế đã đảo ngược khi một liên minh người da đỏ đã tấn công người Tây Ban Nha tại thị trấn được phòng thủ vững chắc Mabila, gần Mobile, Alabama ngày nay. Tất cả người da đỏ đã bị giết chết, cùng với 20 người của de Soto. Hàng trăm người Tây Ban Nha bị thương. Ngoài ra, những người da đỏ bị người Tây Ban Nha bắt mang vác hàng hóa đã chạy trốn cùng với hành lý.

De Soto đã có thể hành quân về phía nam để hợp quân với các tàu của mình dọc theo Bờ Vịnh, nhưng thay vào đó, ông ra lệnh thực hiện chuyến thám hiểm về phía tây bắc để tìm kiếm những kho báu mơ hồ của châu Mỹ. Vào tháng 5 năm 1541, đội quân đã đến và vượt sông Mississippi, có lẽ họ là những người châu Âu đầu tiên từng làm điều này. Từ đó, họ đã đi qua Arkansas và Louisiana, nhưng vẫn tìm được rất ít của cải để đền đáp cho nỗ lực của mình. Quay trở lại Mississippi, de Soto chết vì một trận sốt trên bờ sông này vào ngày 21 tháng 5 năm 1542.

Người Tây Ban Nha, bây giờ dưới quyền chỉ huy của Luis de Moscoso, đi về phía tây một lần nữa, vượt qua phía bắc Texas trước khi trở về Mississippi. Với gần một nửa số người trong đoàn thám hiểm ban đầu đã chết, những người Tây Ban Nha đã dựng bè và đi xuôi dòng sông xuống biển, và sau đó đi dọc bờ biển Texas đến New Spain, cuối cùng đến Veracruz, Mexico, vào cuối năm 1543.