Thế giới hôm nay: 29/08/2019

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ông Boris Johnson, thủ tướng Vương quốc Anh, đã đề nghị Nữ hoàng đình chỉ Quốc hội cho đến giữa tháng 10, gây ra phẫn nộ trong các nghị sĩ. Động thái này khiến họ ít có cơ hội thông qua luật nhằm ngăn chặn một Brexit không thỏa thuận trước ngày 31 tháng 10. Chủ tịch đảng Bảo thủ cho biết chính phủ chỉ đơn thuần là ấn định ngày bắt đầu phiên họp Quốc hội, vốn dĩ là đặc quyền của chính phủ.

Phong trào 5 Sao cấp tiến của Italia và Đảng Dân chủ trung tả đã đồng ý liên minh thành lập một chính phủ mới. Chính phủ này sẽ được lãnh đạo bởi Giuseppe Conte, thủ tướng hiện tại. Quyết định này đã cứu Italy khỏi các cuộc bầu cử sớm mà Matteo Salvini, lãnh đạo Liên đoàn Phương Bắc cực hữu, kêu gọi sau khi ông rút khỏi liên minh không mấy hòa thuận với Phong trào Năm sao hồi đầu tháng này. Các con số cho thấy thị trường ủng hộ chính phủ mới.

Phong trào dân chủ Sudan và chính phủ quân sự cầm quyền đã thống nhất về quá trình quá độ sang dân chủ dài 39 tháng. Một “hội đồng chủ quyền” gồm mười thành viên sẽ là cơ quan ra quyết định cao nhất, với thành viên thứ 11 là vị chủ tịch theo thứ tự trước tiên sẽ là một tướng lĩnh và sau đó là một đại diện dân sự. Dưới họ là một chính phủ kỹ trị và cơ quan lập pháp tạm thời. Omar al-Bashir, nhà độc tài lâu năm của đất nước, đã bị lật đổ hồi tháng Tư.

Giáo hội Công giáo đã sắc phong Giám mục đầu tiên ở Trung Quốc nhận được sự ủng hộ từ cả Giáo hoàng và nhà nước Trung Quốc, theo một thỏa thuận gây tranh cãi mới đây. Khoảng 12 triệu người Công giáo hoặc hơn ở Trung Quốc trong nhiều thập niên đã bị chia rẽ giữa một bên là giáo hội thân chính quyền, với các giáo sĩ được Đảng Cộng sản lựa chọn, và một bên là giáo hội “ngầm” trung thành với Vatican.

Purdue Pharma được đưa tin là đang đàm phán để giải quyết các khiếu nại từ hơn 2.000 vụ kiện liên quan đến thảm họa opioid của Mỹ. Trong thỏa thuận được đề xuất, công ty sản xuất sản phẩm OxyContin, một loại thuốc góp phần tạo nên cuộc khủng hoảng, sẽ phải trả tới 12 tỷ đô la. Thỏa thuận này sẽ xóa sạch toàn bộ cổ phần cá nhân của gia đình Sackler, những người đang sở hữu Purdue.

Thomas Cook, công ty du lịch lâu đời nhất thế giới của Anh, đã thống nhất một gói cứu trợ với Fosun, một tập đoàn của Trung Quốc. Theo các điều khoản của thỏa thuận, Fosun Tourism sẽ tiếp quản các hoạt động điều hành tour, trong khi các ngân hàng cho vay và các trái chủ của Thomas sẽ mua lại công ty hàng không của hãng du lịch Anh này. Công ty này đang cạn tiền mặt sau một mùa hè nóng bất thường vào năm ngoái khiến cho lượng đặt tour của họ giảm vào phút chót.

Petrofac, một công ty dịch vụ mỏ dầu, tuyên bố họ đã kiếm được 139 triệu đô la trong sáu tháng đầu năm, so với khoản lỗ trong cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, giá cổ phiếu của hãng lại giảm 5% ngay sau khi công ty này cho biết họ dự đoán doanh thu và biên lợi nhuận sẽ giảm do giá dầu thấp hơn và một cuộc điều tra gian lận đối với các hoạt động của họ khiến cho khách hàng e ngại hợp tác.

TIÊU ĐIỂM

Anh đình chỉ Quốc hội trong tâm bão Brexit

Ông Boris Johnson bị phản đối nặng nề ngay sau khi công bố kế hoạch đình chỉ quốc hội từ giữa tháng 9 đến giữa tháng 10, trong một nỗ lực nhằm ngăn cản các nghị sĩ trì hoãn việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu. Các nghị sĩ cao cấp và thậm chí là Chủ tịch Hạ viện đã gọi biện pháp này là sự “vi phạm trắng trợn hiến pháp”. Bất chấp tất cả những điều này, các nghị sĩ vẫn có trong tay các lựa chọn mà họ có trước đây. Họ có thể bỏ phiếu để hạ bệ chính phủ hoặc buộc Chính phủ kéo dài thời hạn Brexit, miễn là họ có thể tập hợp đủ số phiếu. Không có lựa chọn nào là dễ dàng về cả mặt chính trị lẫn thủ tục, nhưng tất cả đều còn để ngỏ.

Điều đã thay đổi chính là việc Phố Downing giờ đây sẵn sàng “tấn công” các nghị sĩ cố gắng chặn đường họ, ngay cả khi việc này kích hoạt một cuộc tranh cãi về hiến pháp. Các ý tưởng khác, chẳng hạn như tăng thêm số ngày lễ hoặc ban thêm tước vị cho nhiều người để làm tràn ngập Thượng viện với những người ủng hộ Brexit (Thượng viện bao gồm các quý tộc không qua bầu cử), đã được nêu lên. Hành động của ông Johnson có thể chỉ là những phát súng đầu tiên trong một cuộc chiến tranh du kích về thủ tục pháp lý.

Dịch sởi quay lại châu Âu

Hôm nay, Tổ chức Y tế Thế giới sẽ công bố danh sách các quốc gia Châu Âu đã loại bỏ hoặc duy trì được sự loại bỏ bệnh sởi trong năm 2018. Trạng thái này được ghi nhận cho các quốc gia đã ngăn chặn bệnh sởi bản địa bùng phát thành công cũng như chặn dịch truyền từ nước ngoài vào trong vòng một năm. Kể từ năm 2012, khi WHO bắt đầu theo dõi tình trạng loại trừ bệnh sởi ở châu Âu, rất may là không có quốc gia nào đạt được trạng thái này mà sau đó lại đánh mất nó.

Công bố hôm nay có thể thay đổi điều đó. Kiểm soát dịch đã trở nên khó khăn hơn khi nhiều người không được tiêm phòng, dù là do sự mất lòng tin vào khoa học hay việc thiếu vắc-xin. Các trường hợp mắc bệnh sởi ở Châu Âu năm 2018 đã vượt quá số liệu của cả ba năm trước đó. Và 90.000 trường hợp được ghi nhận trong nửa đầu năm nay còn cao hơn cả con số của năm 2018. Mỹ, nước đã loại bỏ dịch sởi vào năm 2000, cũng đang chạy đua với thời gian để giữ danh hiệu đó. Từ giờ đến tháng 10 họ phải ngăn chặn được dịch bùng phát ở New York.

Tình hình kinh tế ảm đạm của Brazil

Cơ quan thống kê quốc gia Brazil sẽ công bố số liệu tăng trưởng GDP Quý II vào hôm nay. Các chỉ dấu ban đầu đã làm dấy lên lo ngại về một quý thứ hai liên tiếp kinh tế suy giảm, điều sẽ khiến Brazil rơi vào một cuộc suy thoái trên lý thuyết. Gần đây, chính phủ và hầu hết các nhà kinh tế đều cho rằng nhiều khả năng sẽ có một sự phục hồi nhẹ.

Brazil vẫn đang phục hồi từ sau cuộc suy thoái tồi tệ nhất kéo dài từ năm 2014 đến 2016. Thất nghiệp khoảng 12%, trong khi đầu tư, dịch vụ và sản xuất vẫn còn yếu. Hôm thứ Ba, lần đầu tiên ngân hàng trung ương Brazil đã bán số đô la dự trữ của họ kể từ năm 2009. Đây là một nỗ lực nhằm nâng giá đồng real từ mức thấp nhất 11 tháng là 4,19 real đổi một đô la, không quá xa so với mức thấp kỷ lục 4,25 hồi năm 2015. Dự báo tăng trưởng kinh tế của ngân hàng cho năm 2019 đã giảm xuống chỉ còn 0,8%. Chính phủ hy vọng rằng các cải cách kinh tế, bao gồm dự luật cải cách lương hưu (dự kiến được đưa ra quốc hội trong tháng 10), sẽ làm tăng cao lòng tin, thúc đẩy tăng trưởng và mang lại những con số tốt hơn vào năm tới.

Tăng trưởng GDP theo quý của Brazil.

Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới khai mạc

Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới sẽ khai mạc hôm nay tại Thượng Hải, với sự tham dự của nhiều giám đốc điều hành nổi tiếng, một dấu hiệu cho thấy chủ đề này đã trở nên nóng bỏng như thế nào. Hội nghị sẽ kéo dài ba ngày, diễn ra trong bối cảnh cuộc chiến thương mại khiến cho sự phát triển của AI trở thành một vấn đề quan trọng ở Trung Quốc, nơi năng lực kỹ thuật được coi là con đường dẫn đến sự độc lập khỏi một nước Mỹ hiếu chiến.

Tuần trước, Megvii, một trong số ít các công ty Trung Quốc tập trung vào phát triển và triển khai AI, đã nộp hồ sơ niêm yết lên sàn chứng khoán Hồng Kông, công ty AI lớn đầu tiên của Trung Quốc làm như vậy. Hãng này tạo ra phần lớn doanh thu của mình bằng cách hợp tác với các chính quyền thành phố để cài đặt các hệ thống bảo mật thông minh, sử dụng AI trong giám sát lưu lượng giao thông hoặc thực hiện nhận diện khuôn mặt. Một số các công ty Trung Quốc, trong đó bao gồm Megvii, đang xây dựng các phần mềm tương tự nhằm tự động hóa các quy trình sản xuất nhằm làm cho chúng hiệu quả với chi phí lao động thấp hơn, trong bối cảnh chi phí tiền lương đang tăng nhanh ở Trung Quốc.

Các công ty bán lẻ giá cực rẻ của Mỹ đối mặt thương chiến

Dollar General và Dollar Tree – cùng với những người mua sắm cực-kỳ-nhạy-cảm-về-giá của họ – đã trở thành một nạn nhân khác của thương chiến Mỹ-Trung. Hàng hóa nhập khẩu giá rẻ từ khắp Thái Bình Dương giúp hai nhà bán lẻ có lãi ngay cả khi định giá các sản phẩm của họ chỉ dừng lại ở một con số. Tuy nhiên, sau khi chính quyền Trump đánh thuế 200 tỷ đô la hàng nhập khẩu của Trung Quốc vào tháng 5, Dollar General cho biết họ dự kiến sẽ phải tăng giá, và Dollar Tree thì công bố vào vào mùa hè này rằng họ sẽ bắt đầu thử nghiệm phá vỡ mức giá đặc trưng 1 đô la của họ.

Các nhà đầu tư sẽ rất muốn biết cách khách hàng phản ứng với việc tăng giá thể hiện qua hai báo cáo thu nhập Quý II sẽ được công bố vào hôm nay. Tuy nhiên, có những lý do để không tuyệt vọng. Cuộc chiến thương mại cuối cùng có thể mang lại lợi ích cho hai hãng này nếu nó dẫn đến suy thoái kinh tế: người mua sắm từng đổ xô đến hai chuỗi cửa hàng này một thập niên trước khi cuộc Đại suy thoai buộc họ phải thắt chặt ngân sách gia đình.