Thế giới hôm nay: 31/03/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Số ca nhiễm coronavirus ở Tây Ban Nha đã vượt qua con số của Trung Quốc, theo sau Ý và Mỹ. Nước này có số ca lên tới 85.000 trong ngày mà số tử vong cũng tăng lên 7.340 ca. Song có dấu hiệu cho thấy lệnh phong tỏa 15 ngày của Tây Ban Nha có thể đã có hiệu quả: số ca nhiễm mới trong ngày (6.400) thực sự thấp hơn so với hơn một tuần trước.

Giá dầu thô Mỹ giảm còn 20 USD/thùng, xuống gần mức thấp nhất trong 18 năm. Nhu cầu đã giảm mạnh trong bối cảnh đại dịch coronavirus cũng như cuộc chiến giá dầu giữa Nga và Ả Rập Saudi. Dầu thô Brent, thước đo chuẩn quốc tế, cũng giảm xuống dưới 23 USD/thùng.

Johnson & Johnson cho biết họ đang phát triển một loại vắc-xin tiềm năng chống covid-19 có thể ra mắt vào đầu năm tới. Hãng dược phẩm này, một trong số nhiều công ty khác nhau đang nghiên cứu vắc-xin, cho biết họ và chính phủ liên bang đã đầu tư hơn 1 tỷ đô la cho dự án này. Họ nói vắc-xin sẽ được bán trên cơ sở “không-vì-lợi-nhuận” trong thời gian đại dịch.

Macy’s, chuỗi cửa hàng bách hóa lớn nhất nước Mỹ, cho biết họ đang cho hầu hết 130.000 nhân viên nghỉ không lương. Nhà bán lẻ này, bên hiện cũng đang sở hữu Bloomingdales, nói rằng sau khi đóng cửa hầu hết 500 cửa hàng gần hai tuần trước, họ đã mất phần lớn doanh thu. Trong khi đó, hãng đối thủ Kohl cho biết họ cũng sẽ cho nghỉ hầu hết các nhân viên cửa hàng và nhân viên phân phối. Và cứ 4 người Mỹ thì có 1 người làm trong ngành bán lẻ.

Quốc hội Hungary đã trao cho Viktor Orban, thủ tướng dân túy của nước này, một loạt các quyền hạn mới mà có thể cho phép ông ngó lơ cơ quan lập pháp về bất kỳ luật nào bằng cách ban hành sắc lệnh. Các biện pháp khẩn cấp là rất cần thiết để chống lại covid-19, nhưng những người chỉ trích cho rằng các sửa đổi này gần như đem lại quyền lực tuyệt đối cho một nhà lãnh đạo vốn đã làm suy yếu nền dân chủ Hungary.

Quân đội Giải phóng Quốc gia (ELN), một nhóm phiến quân ở Colombia, tuyên bố ngừng bắn một tháng, bắt đầu vào 1 tháng 4. Nhóm ELN cánh tả đã chiến đấu chống các chính phủ liên tiếp trong suốt 50 năm, nhưng cho biết họ đang thực hiện một “cử chỉ nhân đạo” nhằm giúp chống lại đại dịch coronavirus. Nhóm nói thêm rằng họ sẵn sàng bắt đầu lại các cuộc đàm phán hòa bình với chính phủ.

Olympic mùa hè ở Tokyo sẽ bắt đầu vào ngày 23 tháng 7 năm 2021 và kéo dài đến ngày 8 tháng 8. Ủy ban Olympic quốc tế và một ủy ban tổ chức tại Tokyo cách đây một tuần đã tuyên bố hoãn sự kiện vì đại dịch coronavirus. Cho dù được dời, sự kiện vẫn sẽ được gọi là Tokyo 2020 và vé đặt trước vẫn tiếp tục có hiệu lực.

TIÊU ĐIỂM

Anh dồn toàn lực cho Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS)

“Ở nhà. Bảo vệ NHS. Cứu sống nhiều người.” Đó là khẩu hiệu của chính phủ Anh. Nhưng Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) không phải là một nạn nhân thụ động; cơ quan này đã chuẩn bị rất nhiều thứ. Năm bệnh viện dã chiến mới, cung cấp hơn 10.000 giường, đang được xây dựng tại bốn trung tâm hội nghị và một sân vận động. Hầu hết các cuộc hẹn khám không khẩn cấp hiện được thực hiện qua điện thoại hoặc videolink, nguồn tài trợ từ bên ngoài đã giúp mua thêm giường từ khu vực tư nhân và khoảng 20.000 y bác sĩ đã nghỉ hưu cũng đã nhận lời quay lại làm việc, và nhiều người hơn nữa sẽ tham gia.

Bên dưới bề mặt, các cấu thành của dịch vụ y tế – bao gồm các hệ thống thanh toán, kiểm tra và ủy quyền – đã được điều chỉnh, và NHS giờ đây hoạt động trên cơ sở chỉ huy từ trên xuống. Đến nay, 1.408 người Anh đã chết vì covid-19, mặc dù không có trường hợp tử vong nào bị đổ lỗi do thiếu năng lực chăm sóc đặc biệt. Liệu điều đó có tiếp tục đúng không vẫn là một ẩn số. Nếu không có những nỗ lực trong vài tuần qua, những cái chết như vậy là không tránh khỏi.

Mỹ loay hoay chống dịch

Hôm nay theo dự kiến là ngày kết thúc các hướng dẫn giãn cách xa xã hội đề xuất bởi Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ. Ban đầu đề nghị cởi bỏ bớt hạn chế vào Lễ Phục sinh (ngày 12 tháng 4), giờ đây Donald Trump đã gia hạn chúng cho đến cuối tháng. Trong khi đó New York sắp đạt mức 60.000 ca nhiễm và 1.000 người chết. Thống đốc bang Louisiana thì cảnh báo rằng tất cả giường bệnh trong khu vực New Orleans có thể sẽ kín chỗ vào ngày 10 tháng Tư.

Với việc dịch bệnh cũng đang hoành hành ở Atlanta, Detroit, Boston và nhiều nơi khác, giờ đây câu hỏi sức khỏe cộng đồng hay nền kinh tế đã không còn quan trọng. Thay vào đó, lựa chọn là giữa nỗi đau kinh tế tạm thời, cố gắng giảm tỷ lệ ca nhiễm mới hay bỗng nhiên khôi phục lại cuộc sống bình thường, cho phép căn bệnh lây lan không kiểm soát. Các chuyên gia y tế đã cảnh báo rằng viễn cảnh thứ hai có thể dẫn đến cái chết của 2,2 triệu người Mỹ. Ông Trump nói nếu nước Mỹ có thể giữ số ca tử vong do covid-10 dưới 100.000 thì chính quyền của ông đã thực hiện “một công việc rất tốt”.

Cuộc sống mới của vợ chồng Hoàng tử Harry

Hoàng tử Harry và Meghan Markle, Công tước và Công nương xứ Sussex, chính thức kết thúc vai trò “thành viên hoàng gia cao cấp” vào hôm nay. Cặp đôi sẽ sống ở Los Angeles, có thể là vì cơ hội việc làm cho các hoàng tử và nữ diễn viên, cũng như thời tiết tốt hơn Vancouver, nơi họ dự kiến sẽ định cư. Công nương Markle đã lồng tiếng cho một bộ phim Disney về voi, được phát hành trong tuần này; tiền công được dành cho một tổ chức từ thiện về voi, và do đó sẽ không đóng góp vào chi phí sinh hoạt khổng lồ của một cặp đôi hạng A ở một Thành phố của Người nổi tiếng.

Một dòng tweet của Tổng thống Donald Trump đã tiết lộ chi phí cho cuộc sống tương lai của họ: “Hoa Kỳ sẽ không chi trả cho việc bảo vệ an ninh cho họ”, ông nói. “Họ phải tự trả tiền” Cặp đôi nhanh chóng nói rõ rằng họ không mong đợi gì từ phía Mỹ. “Sắp xếp an ninh riêng đã được hoàn thành”, là lời phản hồi lạnh lùng.

Argentina chống dịch trong núi nợ

Chính phủ Argentina hôm nay gia hạn vòng phong tỏa toàn quốc thứ nhất thêm hai tuần. Tổng thống Alberto Fernández cũng ko đề cập gì tới thời hạn đạt thỏa thuận với các chủ nợ của đất nước mà ông từng tự đặt ra. “Nếu lựa chọn sức khỏe cộng đồng hoặc nền kinh tế, thì sức khỏe là ưu tiên hàng đầu”, ông Fernández nói với nội các của mình.

Nội các này bao gồm các nhà lãnh đạo phe đối lập cùng hợp lực giúp thực thi quy định ở nhà của chính phủ; chỉ siêu thị và nhà thuốc mở cửa và chỉ có các nhân viên thiết yếu các ngành y tế và dịch vụ công cộng, sản xuất thực phẩm và dầu mỏ là được phép đi làm. Trong những ngày tới, bộ trưởng tài chính Martín Guzmán hy vọng sẽ đạt đồng thuận về nguyên tắc với IMF về khoản tiền 44 tỷ đô la mà quốc gia này đang nợ quỹ. Ông sẽ đưa ra đề nghị mức thanh toán cho các chủ nợ. IMF ủng hộ ông rằng trong tình hình này mất mát cho họ là không thể tránh khỏi. Câu hỏi duy nhất là mất mát lớn cỡ nào.

Đức sắp công bố số liệu lao động

Sáng nay, cơ quan lao động Đức sẽ công bố các số liệu thất nghiệp hàng tháng. Chúng sẽ giúp ta có cái nhìn đầu tiên về quy mô của lệnh phong tỏa do coronavirus, mặc dù không phải là toàn bộ: ngày cuối của thống kê là 12 tháng 3, trước khi hầu hết các hạn chế nghiêm ngặt nhất của Đức có hiệu lực. Nhiều chỉ dấu khác cũng đã gợi ý rằng thị trường lao động Đức đang gặp khó.

Nhưng thị trường lao động Đức có thể tốt hơn những thị trường khác nhờ chính sách Kurzarbeit (công việc ngắn hạn), theo đó nhà nước chi trả một phần lớn tiền lương của các công nhân bị cắt giảm thời gian làm việc. Theo một ước tính, Kurzarbeit đã giúp giảm một nửa tỉ lệ thất nghiệp tiềm năng trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009. Một nhóm nghiên cứu cho rằng hơn một phần tư các công ty Đức sẽ cho một số công nhân tham gia vào Kurzarbeit. Tỷ lệ này sẽ còn cao hơn đối với các công ty ngành chế tạo Đức, những người vốn đã gặp khó từ trước cả khủng hoảng corona vì nhu cầu xuất khẩu của Đức sụt giảm.