Nguồn: Atlanta is evacuated, History.com
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Vào ngày này năm 1864, để chuẩn bị cho cuộc hành quân ra biển, Tướng William T. Sherman của Liên bang miền Bắc đã yêu cầu cư dân của Atlanta, Georgia, sơ tán khỏi thành phố.
Mặc dù Sherman vừa chiếm được Atlanta với tổn thất tối thiểu, song ông vẫn lo lắng về các cung đường tiếp tế của mình – vốn kéo dài tới tận Louisville, Kentucky. Khi chỉ huy của đội kỵ binh Hợp bang miền Nam là Nathan Bedford Forrest vẫn chưa bị bắt, Sherman dự kiến sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì một đường dây liên lạc mở và suy luận rằng mình không thể ở lại Atlanta lâu. Quân số để đảm bảo cho việc bảo vệ các tuyến đường sắt và điện tín gần như bằng với số lượng quân ông đang có ở Atlanta.
Đối với Sherman, các cư dân vừa bị khuất phục của Atlanta có thể cản trở ông trong công tác chuẩn bị vì ông phải lo chuyện lương thực cho cả họ bên cạnh quân đội của ông. Hơn nữa, ông không muốn phải chịu trách nhiệm cho những phụ nữ và trẻ em đang sống lẫn trong quân đội của mình, nên trục xuất cư dân là giải pháp hợp lý nhất của Sherman. Ông viết: “Tôi cho rằng vì lợi ích của Hoa Kỳ mà các công dân đang cư trú tại Atlanta nên di dời. Ai muốn đi về phía Nam thì đi, phần còn lại thì về phía Bắc.”
Thị trưởng của Atlanta là James Calhoun đã phản đối điều này, song Sherman đã đáp lại dứt khoát: “Chiến tranh là sự tàn khốc, ông không thể thay đổi nó.” Vị tướng đã cung cấp phương tiện di chuyển về phía nam của thành phố, nơi những người tị nạn sau đó đã được thả tự do gần đội quân bại trận của Tướng John Bell Hood phe Hợp bang. Từ ngày 11 đến 16/09, ước chừng 446 gia đình với khoảng 1.600 người đã bỏ lại nhà cửa và tài sản của họ.
Một phụ nữ trẻ Atlanta tên là Mary Gay đã chua xót kể rằng những người đồng hương của cô “đã bị vứt lại trên mặt đất lạnh lẽo mà không có nơi nương náu hay bất cứ sự tiện nghi nào như ở nhà.” Thứ họ có chỉ là “lòng từ thiện lạnh lẽo của thế giới”.
Mệnh lệnh của Sherman đã không giúp ông thu phục được bất cứ người miền Nam nào, đồng thời bắt đầu tạo ra những tai tiếng đối với ông ở Hợp bang. Tháng 11, Sherman khởi động cuộc hành quân ra biển, một chiến dịch mà quân đội của ông đã phá hủy gần như mọi thứ trên đường đi.
