Nguồn: Historic figures, BBC
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Suetonius là thống đốc La Mã cai trị nước Anh và là người đã dẹp tan cuộc nổi dậy của Boudicca.
Người ta biết rất ít về cuộc đời của Gaius Suetonius Paulinus lúc sinh thời. Dữ liệu đầu tiên về sự nghiệp của ông bắt đầu từ năm 42 SCN – dưới triều Hoàng đế Claudius – khi Claudius đẩy lùi một cuộc nổi dậy ở Mauretania (bắc Phi ngày nay) và trở thành người La Mã đầu tiên vượt dãy núi Atlas. Năm 58 SCN, ông được bổ nhiệm làm thống đốc Anh. Vào thời điểm đó, vùng lãnh thổ đông nam của đường ranh giới nằm giữa cửa sông Wash và cửa sông Severn đang nằm dưới sự cai trị của đế chế La Mã. Ngoài khu vực này ra, tình hình ở những nơi khác khá bất ổn.
Suetonius từng tham gia cuộc chiến chống lại người Ordovice ở Wales và từng tấn công người Druid ở Anglesey vào giai đoạn đầu của chiến dịch năm 61 SCN. Tại đây, ông đã giành chiến thắng, song ở phía đông nam, tại một khu vực giàu có mang tên Camulodunum (Colchester ngày nay) nằm quanh thủ đô, bạo loạn đã nổ ra. Cuộc nổi dậy không chỉ đe dọa tới vùng lãnh thổ mà còn ảnh hưởng đến sự nghiệp của Paulinus.
Bộ lạc Iceni do Boudicca lãnh đạo đã nổi dậy chống lại người La Mã và cướp phá Camulodunum. Nhận được tin về cuộc nổi dậy, Suetonius đã khởi hành đến Londonium (London ngày nay). Tuy nhiên, phiến quân đã cướp phá London và sau đó là Verulamium (St Albans ngày nay). Ở miền Trung Tây, tại một địa điểm không xác định, hai đội quân đã gặp nhau trong Trận Phố Watling. Dù phía Boudicca vượt trội hơn về quân số, sự chuyên nghiệp của quân Suetonius đã giúp họ giành chiến thắng và một cuộc thảm sát đã diễn ra sau đó. Boudicca được cho là đã tự đầu độc chính mình.
Tin về sự tàn bạo của Suetonius đã lan đến Rome, và một cái cớ đã được nghĩ ra để xóa bỏ chức vụ của Suetonius. Tuy vậy, sự nghiệp của ông đã không bị ảnh hưởng quá nhiều khi năm 66 SCN, Suetonius trở thành một quan chấp chính tối cao. Năm 69 SCN, trong cuộc nội chiến sau cái chết của Nero, phe của Suetonius đã thua cuộc nhưng ông được ân xá. Sau đó, không ai còn biết thêm gì về ông.
