Nguồn: Facebook raises $16 billion in largest tech IPO in U.S. history, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 2012, Facebook, mạng xã hội lớn nhất thế giới, tổ chức phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (initial public offering, IPO) và đã huy động được 16 tỷ USD. Tính đến lúc ấy, đây là đợt IPO lớn nhất của một tập đoàn công nghệ trong lịch sử nước Mỹ và là đợt IPO lớn thứ ba từ trước đến lúc đó, sau Visa và General Motors. Vào thời điểm niêm yết, Facebook được định giá 104 tỷ USD và có khoảng 900 triệu người dùng đăng ký trên toàn thế giới.
Facebook được thành lập với tên gọi TheFacebook vào tháng 02/2004 bởi cậu sinh viên năm hai Đại học Harvard, Mark Zuckerberg, cùng các bạn học Chris Hughes, Eduardo Saverin và Dustin Moskovitz. Trang web ban đầu chỉ dành riêng cho sinh viên Harvard; tuy nhiên, nó đã sớm cho phép sinh viên các trường đại học khác đăng kí.
Tháng 06/2004, Zuckerberg chuyển Facebook đến Palo Alto, California, đến cuối năm đó, một số doanh nhân ở Thung lũng Silicon chấp nhận đầu tư vào công ty và nó đã có gần một triệu người dùng đăng ký. Năm 2005, Facebook (tên gọi chính thức của mạng xã hội này, sau khi chữ “the” bị bỏ đi) đã lan rộng khắp các trường trung học tại Mỹ cũng như ở nước ngoài. Một năm sau, bất kỳ ai từ 13 tuổi trở lên đều được phép đăng ký tham gia. (Facebook luôn là một mạng xã hội đăng kí miễn phí; tại thời điểm IPO, phần lớn doanh thu của tập đoàn này đến từ quảng cáo.)
Khi cơ sở người dùng của trang web phát triển nhanh chóng và chức năng của nó ngày càng mở rộng (tính năng “bản tin/news feed” được thêm vào năm 2006 và nút “thích/like” được bổ sung năm 2009), Facebook đã giúp thay đổi cách mọi người giao tiếp và chia sẻ thông tin. Trong cuộc chạy đua giành ghế tổng thống Mỹ năm 2008, Barack Obama đã sử dụng Facebook để xây dựng khối cử tri ủng hộ mình, đặc biệt là nhóm cử tri trẻ tuổi, nhóm cử tri giúp ông giành được Nhà Trắng. Ngoài ra, trong các cuộc nổi dậy chính trị ở Trung Đông bắt đầu vào cuối năm 2010 và sau này được gọi là Mùa xuân Ả Rập, các nhà hoạt động xã hội đã sử dụng Facebook (cùng nhiều công cụ truyền thông xã hội khác, đáng chú ý nhất là Twitter) để chia sẻ hình ảnh và video về những hành động tàn bạo của chính phủ đối với công dân, cũng như để tổ chức các sự kiện phản đối.
Năm 2010, The Social Network, một bộ phim kể về quá trình thành lập Facebook, đã chính thức ra rạp. Bộ phim giành được tám đề cử giải Oscar này kể lại vụ kiện năm 2004 của Cameron và Tyler Winklevoss và Divya Narendra, ba sinh viên Harvard từng học cùng Zuckerberg, những người cho rằng Zuckerberg đã đánh cắp ý tưởng ban đầu về Facebook từ họ. Facebook phản đối và vào năm 2008, hai anh em Winklevoss và Narendra đã đồng ý với một thỏa thuận trị giá 65 triệu đô la từ công ty.
Facebook đã giúp cậu thanh niên xuất thân từ Bến phà Dobbs, New York, con trai của một nha sĩ, trở thành một tỷ phú. Ở thời điểm IPO được nhiều người mong đợi vào ngày 18/05/2012, tài sản của Zuckerberg được ước tính là 19 tỷ đô la. Tuy nhiên, bất chấp mọi thông tin ầm ĩ xung quanh đợt IPO của Facebook, cổ phiếu của tập đoàn này đã đóng cửa ngày giao dịch đầu tiên ở mức 38,23 USD, chỉ nhỉnh hơn một chút so với giá ban đầu là 38 USD – bị nhiều nhà đầu tư coi là một màn thể hiện đáng thất vọng.
