Nguồn: Abortion rights advocates march on Washington, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1992, một cuộc tuần hành và biểu tình ủng hộ quyền sinh sản của phụ nữ tại Washington, D.C. đã thu hút hàng trăm nghìn người tham gia. Là một trong những cuộc tuần hành lớn nhất từng diễn ra ở thủ đô nước Mỹ, cuộc biểu tình ủng hộ quyền lựa chọn phá thai này được tổ chức khi Tối cao Pháp viện chuẩn bị xem xét tính hợp hiến của một đạo luật ở bang Pennsylvania, trong đó giới hạn khả năng tiếp cận lựa chọn phá thai. Nhiều người ủng hộ quyền phá thai lo ngại rằng Tối cao Pháp viện, với đa số thẩm phán bảo thủ, có thể tán thành đạo luật Pennsylvania, hoặc thậm chí lật ngược phán quyết Roe v. Wade năm 1973 – văn bản đã hợp pháp hóa hành động phá thai.
Trong vụ Roe v. Wade, Tối cao Pháp viện đã kết luận rằng phụ nữ, như một phần của quyền cá nhân theo hiến pháp của họ, có thể tự do chấm dứt thai kỳ trong hai tam cá nguyệt đầu tiên. Còn trong tam cá nguyệt thứ ba, khi thai nhi có thể sống sót bên ngoài tử cung, thì các tiểu bang mới được phép cấm phá thai khi thai kỳ khỏe mạnh bình thường. Phán quyết lịch sử này – về cơ bản đã đảo ngược đạo luật chống phá thai kéo dài một thế kỷ ở Mỹ – là kết quả của lời kêu gọi của nhiều phụ nữ Mỹ, nhằm đòi quyền kiểm soát quá trình sinh sản của chính họ.
Dù đã được Tối cao Pháp viện nhiều lần bảo vệ, nhưng việc hợp pháp hóa hành động phá thai vẫn trở thành một vấn đề gây chia rẽ và gây xúc động mạnh trong công chúng. Tranh luận đã trở nên gay gắt trong suốt những năm 1980, và các tổ chức chống phá thai lẫn ủng hộ phá thai đều ngày càng mở rộng số thành viên và củng cố ảnh hưởng chính trị của họ. Đến năm 1992, 12 năm cầm quyền của Đảng Cộng hòa trong Nhà Trắng đã làm suy yếu quyền phá thai, và Tối cao Pháp viện đã đe dọa sẽ lật lại phán quyết năm 1973. Tháng 04/1992, một cuộc biểu tình lớn ủng hộ quyền phá thai được tổ chức tại Washington, và ngay sau đó, Tối cao Pháp viện đã từ chối tán thành các hạn chế mới của Pennsylvania, và giữ nguyên phán quyết Roe v. Wade.
Tháng 01/1993, Đảng viên Đảng Dân chủ Bill Clinton nhậm chức Tổng thống, và chỉ trong vòng vài ngày sau khi tuyên thệ, ông đã lật lại một số nội dung quan trọng của sắc lệnh hành pháp chống phá thai, được ký bởi những người tiền nhiệm xuất thân từ Đảng Cộng hòa, Ronald Reagan và George H. Bush. Vào những năm 1990, một số thành viên cực đoan của nhóm chống phá thai đã chuyển sang sử dụng các phương pháp bạo lực trong chiến dịch nhằm khiến việc phá thai trở nên bất hợp pháp trở lại.
Ngày 25/04/2005, hơn một triệu nhà hoạt động vì quyền phá thai một lần nữa đến biểu tình tại một trung tâm mua sắm ở Washington, như một phần trong chương trình Tuần hành vì Cuộc sống của Phụ nữ. Họ phản đối những gì họ cho là nỗ lực của chính quyền Tổng thống George W. Bush nhằm xóa bỏ quyền sinh sản của phụ nữ, cũng như một sắc lệnh của Mỹ cấm viện trợ cho các phòng khám phá thai ở nước ngoài.
