Nguồn: Second Battle of Gaza begins, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1917, trong lúc cuộc tấn công lớn của phe Hiệp ước do Robert Nivelle lãnh đạo đang thất bại thảm hại ở Mặt trận phía Tây, các lực lượng Anh ở Palestine đã lần thứ hai nỗ lực chiếm thành phố Gaza từ tay quân đội Đế chế Ottoman.
Sau khi người Anh thất bại trong cuộc tấn công vào Gaza ngày 26/03/1917, Sir Archibald Murray, chỉ huy các lực lượng Anh trong khu vực, đã tuyên bố sai sự thật rằng trận chiến rõ ràng là một chiến thắng của phe Hiệp ước, nói rằng tổn thất của người Thổ thực chất cao gấp ba lần. Nhưng thật ra, tổn thất 2.400 người của Ottoman chắc chắn thấp hơn đáng kể so với tổng số thương vong 4.000 người của Anh. Chính hành động này khiến Bộ Chiến tranh ở London tin rằng quân đội của họ sắp sửa có bước đột phá đáng kể ở Palestine, và ra lệnh cho Murray ngay lập tức tiếp tục cuộc tấn công.
Dù cuộc tấn công trước đó đã khiến quân Thổ bất ngờ, nhưng cuộc tấn công thứ hai thì không: vị tướng Đức phụ trách Gaza, Friedrich Kress von Kressenstein, lúc đó đã biết rõ ý định của người Anh. Vào thời điểm Anh mở đợt tấn công thứ hai, ngày 17/04, quân Thổ đã tăng cường phòng thủ và mở rộng lực lượng dọc theo con đường từ Gaza đến thị trấn Beersheba gần đó.
Tuy nhiên, cũng như trong Trận Gaza thứ nhất, quân số Anh áp đảo Ottoman, với tỷ lệ hai chọi một. Hơn nữa, người Anh còn sử dụng tám xe tăng Mark-1 hạng nặng và 4.000 quả đạn hơi ngạt (được sử dụng lần đầu tiên ở mặt trận Palestine) để đảm bảo giành được chiến thắng. Tuy nhiên, những chiếc xe tăng này hóa ra lại không phù hợp với điều kiện sa mạc khô nóng, và 3 chiếc trong số đó đã bị chiếm giữ bởi quân Thổ, lực lượng một lần nữa đã xây dựng hàng phòng thủ hiệu quả bất chấp quân số ít hơn. Sau ba ngày chiến đấu với tổn thất nặng nề – con số thương vong 6.444 người của Anh là gấp ba lần người Thổ – chỉ huy cấp dưới của Murray, Sir Charles Dobell, đã buộc phải ngừng các cuộc tấn công của Anh, kết thúc Trận Gaza thứ hai, và thành phố vẫn nằm chắc chắn trong vòng kiểm soát của Thổ Nhĩ Kỳ.
Sau thất bại lần thứ hai trong việc chiếm Gaza, phe Hiệp ước đã cho gọi quân tiếp viện, gồm cả quân đội Ý và Pháp, những người đã đến kịp thời từ châu Âu, để tham gia trận đánh thứ ba và cũng là trận cuối cùng ở Gaza vào mùa thu năm đó. Dưới sự lãnh đạo của vị chỉ huy mới, Sir Edward Allenby, quân Hiệp ước cuối cùng đã đột phá và giành được quyền kiểm soát Gaza vào tháng 11/1917, tự do tiến về thủ đô Jerusalem của Palestine, nơi sẽ rơi vào tay Hiệp ước vào ngày 09/12.
