Nguồn: Moscow’s Domodedovo International Airport is bombed by terrorists, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 2011, một quả bom đã phát nổ tại sảnh đến quốc tế của Sân bay Domodedovo ở Moscow, giết chết 35 người và làm bị thương 173 người khác. Caucasus Emirate, một nhóm chiến binh thánh chiến có trụ sở tại Chechnya, đã nhận trách nhiệm về vụ việc, bổ sung thêm vào một chuỗi các vụ tấn công khủng bố bắt nguồn từ xung đột ở các vùng lãnh thổ Caucasus của Nga.
Sau khi Liên Xô tan rã, khu vực Bắc Caucasus của Chechnya đã trải qua nhiều thập niên bất ổn. Dù người Nga đã chính thức thiết lập lại quyền kiểm soát đối với khu vực này vào năm 2009, quân thánh chiến nổi dậy vẫn tiếp tục đối đầu với các lực lượng của chính phủ. Các vụ đánh bom do quân ly khai và chiến binh thánh chiến Chechnya thực hiện đã lan rộng khắp nước Nga trong những năm 2000 – những kẻ khủng bố Chechnya còn phá hủy hai máy bay sau khi đưa lọt quả bom qua cửa khẩu an ninh tại Domodedovo vào năm 2004. Caucasus Emirate được thành lập bởi Duka Umarov, cựu tổng thống của Cộng hòa Chechnya Ichkeria ly khai, người tuyên bố nhà nước của mình là một vương quốc Hồi giáo Salafi vào năm 2007. Tổ chức này đã nhận trách nhiệm về vụ đánh bom nhắm vào một đoàn tàu Nga năm 2009 và một vụ đánh bom giết chết 40 người trên tàu điện ngầm ở Moscow vào năm 2010.
Vụ tấn công năm 2011 xảy ra vào khoảng 4:30 chiều. Một thiết bị nổ tự chế chứa đầy dây điện và mảnh đạn đã phát nổ ở khu vực dành cho hành khách quốc tế của sân bay. Trong số những người thiệt mạng có Anna Yablonskaya, 29 tuổi, nhà viết kịch người Ukraine đang trên đường đi nhận giải thưởng. Nhà chức trách Nga tin rằng các công dân nước ngoài là mục tiêu chính và nghi ngờ những phần tử cực đoan Chechnya, nhưng suốt một thời gian dài, họ đã không thể xác định thủ phạm hoặc thậm chí xác định xem liệu vụ tấn công có phải là một vụ đánh bom liều chết hay không. Cuối cùng, họ tìm ra danh tính kẻ đánh bom là một thanh niên Chechnya 20 tuổi, Magomed Yevloyev. Ngày hôm sau, Umarov đã nhận trách nhiệm thay mặt cho Caucasus Emirate, tỏ ý chống lại Nga và các cường quốc nước ngoài “xấu xa” khác.
Bốn người đàn ông, bao gồm cả cậu em trai 15 tuổi của Yevloyev, cuối cùng đã bị bắt vì liên quan đến vụ đánh bom. Ba người nhận bản án chung thân, còn Akhmed Yevloyev nhận bản án 10 năm. Dù nổi dậy vẫn tiếp tục ở khu vực Caucasus, vụ Domodedovo là vụ tấn công lớn cuối cùng ở Nga mà Caucasus Emirate nhận trách nhiệm. Umarov vẫn chưa bị bắt giữ, nhưng lực lượng của ông hiện đã suy yếu nghiêm trọng, không chỉ vì thương vong và mệt mỏi khi chiến đấu, mà còn vì một số chiến binh đã rời đi để gia nhập Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant. Vụ đánh bom không chỉ là bằng chứng cho thấy những rắc rối thường trực mà Chechnya đặt ra cho nhà nước Nga, mà còn cho thấy mức độ phức tạp về bản sắc và lòng trung thành vốn khiến Caucasus trở thành điểm nóng của xung đột giáo phái và nguồn cung cấp nhân lực cho các hệ tư tưởng cực đoan.
