21/05/1960: Động đất lớn ở Chile

Nguồn: Huge earthquake hits Chile, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1960, cơn địa chấn đầu tiên trong một chuỗi động đất đã xuất hiện tại Valdivia, Chile. Tính đến thời điểm kết thúc, các trận động đất và hậu quả của chúng đã giết chết 5.000 người và khiến 2 triệu người khác mất nhà cửa. Được ghi nhận có cường độ 7,6 độ Richter, trận động đất đầu tiên thực sự rất mạnh và đã giết chết một số người. Tuy nhiên, nó chỉ là điềm báo trước cho một trong những cơn động đất mạnh nhất từng được ghi nhận trong lịch sử.

Lúc 3:11 chiều hôm sau, một trận động đất mạnh 8,5 độ Richter đã làm rung chuyển miền nam Chile. Tâm chấn của trận động đất khủng khiếp này nằm ngay ngoài khơi bờ biển Thái Bình Dương. Ở đó, mảng đại dương Nazca đã chìm sâu 15m xuống dưới mảng Nam Mỹ. Trận động đất đã gây ra những vụ lở đất khổng lồ, đổ xuống từ các ngọn núi trong khu vực, cũng như một loạt sóng thần dâng lên ở ven biển Chile. Đến 4:20 chiều, một con sóng cao 8m ập vào bờ, cuốn theo hầu hết các công trình và tòa nhà trên đường đi của mình. Nhưng điều tồi tệ nhất vẫn chưa xảy đến. Vài phút sau, một cơn sóng cao hơn 10m ập tới. Người ta ước tính rằng đợt sóng này đã giết chết hơn 1.000 người, bao gồm cả những người nghĩ rằng họ đã di chuyển lên vùng đất cao, an toàn hơn.

Với sức mạnh khủng khiếp của trận động đất, số người chết có thể còn cao hơn nhiều. Một cơn tiền chấn xảy ra 30 phút trước một trận động đất lớn đã buộc nhiều người phải ra ngoài đường, nơi họ sẽ ít bị thương do sập công trình hơn. Ngoài ra, người dân trong khu vực biết rõ sẽ có sóng thần và hầu hết đã sơ tán khỏi bờ biển ngay lập tức.

Sau khi rời Chile, sóng thần di chuyển hàng trăm kilomet về phía tây tới Hawaii, Philippines, và Nhật Bản, khiến hàng trăm người khác thiệt mạng. Sau cùng, những cơn sóng do trận động đất này tạo ra đã dội đi dội lại trên Thái Bình Dương suốt một tuần. Dư chấn tiếp tục được ghi nhận trong 30 ngày sau cơn địa chấn chính.