08/06/1967: Israel tấn công tàu USS Liberty của Mỹ

Nguồn: Israel attacks USS Liberty, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1967, trong Chiến tranh Sáu ngày, máy bay và tàu phóng ngư lôi của Israel đã tấn công tàu USS Liberty ở vùng biển quốc tế ngoài khơi Dải Gaza của Ai Cập. Con tàu tình báo, rõ ràng đang treo cờ Mỹ và chỉ được trang bị vũ khí hạng nhẹ, đã bị máy bay Israel tấn công bằng bom napalm và tên lửa. Liberty đã cố gắng kêu gọi hỗ trợ qua sóng liên lạc, nhưng máy bay Israel đã chặn đường truyền. Cuối cùng, con tàu đã có thể liên lạc với tàu sân bay Saratoga của Mỹ, và 12 máy bay chiến đấu cùng 4 máy bay chở dầu đã được điều động để bảo vệ Liberty. Tuy nhiên, khi tin tức về việc triển khai máy bay của Saratoga đến được Washington, Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara đã ra lệnh triệu hồi máy bay trở lại tàu sân bay, và những chiếc máy bay này đã không bao giờ đến được Liberty. Hiện vẫn chưa rõ lý tại sao chúng lại bị triệu hồi.

Quay trở lại Địa Trung Hải, cuộc không kích ban đầu nhắm vào Liberty vừa kết thúc. Chín trong số 294 thành viên thủy thủ đoàn đã thiệt mạng, trong khi 60 người khác bị thương. Nhưng Liberty lại bất ngờ bị tấn công tiếp bởi các tàu phóng lôi của Israel, chúng đã phóng ngư lôi và bắn pháo vào con tàu. Dưới sự chỉ huy của thuyền trưởng (đang bị thương), William L. McGonagle, Liberty đã tránh được bốn quả ngư lôi, nhưng một quả đã đánh trúng con tàu. Bị hư hại nặng, con tàu đã hạ thủy ba xuồng cứu sinh, nhưng những xuồng này cũng bị tấn công – một hành vi vi phạm luật pháp quốc tế nghiêm trọng. Thất bại trong việc đánh chìm tàu Liberty, vốn có lượng choán nước 10.000 tấn, quân Israel cuối cùng đã từ bỏ. Tổng cộng đã có 34 người Mỹ thiệt mạng và 171 người bị thương trong cuộc tấn công kéo dài hai giờ. Sau khi bị tấn công, tàu Liberty đã cố gắng cập cảng an toàn.

Israel sau đó đã xin lỗi về vụ tấn công và đề nghị bồi thường 6,9 triệu đô la, tuyên bố rằng họ đã nhầm Liberty với một con tàu của Ai Cập. Tuy nhiên, những người sống sót sau vụ tấn công và một số cựu quan chức Mỹ tin rằng vụ việc là có chủ ý, được dàn dựng để che giấu việc Israel chuẩn bị chiếm giữ Cao nguyên Golan của Syria vào ngày hôm sau. Các thiết bị liên lạc trên tàu có thể đã nghe lén được thông tin liên lạc của quân đội Israel về chiến dịch gây tranh cãi này. Thuyền trưởng McGonagle sau đó đã được trao tặng Huân chương Danh dự vì đã anh dũng chỉ huy tàu Liberty trong và sau cuộc tấn công.