Nguồn: Kenyan environmentalist and human rights campaigner Wangari Maathai wins Nobel Peace Prize, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 2004, nhà hoạt động vì môi trường người Kenya, Wangari Maathai, đã nhận được giải Nobel Hòa bình nhằm ghi nhận “đóng góp của bà cho sự phát triển bền vững, dân chủ, và hòa bình.” Bà cũng trở thành người phụ nữ châu Phi đầu tiên giành được giải thưởng này.
Maathai sinh ra trong một gia đình nông dân vào năm 1940 và lớn lên trong một cộng đồng nông thôn ở Kenya. Bà nhận bằng cử nhân và thạc sĩ tại Mỹ trước khi trở lại nước Kenya mới độc lập vào năm 1966, nơi bà trở thành người phụ nữ đầu tiên ở miền đông và miền trung châu Phi có bằng tiến sĩ. Năm 1977, bà thành lập Phong trào Vành đai Xanh (Green Belt Movement), một tổ chức cơ sở tập trung vào xoá đói giảm nghèo và bảo tồn môi trường tự nhiên.
Maathai tin rằng, đặc biệt là ở các xã hội châu Phi, phụ nữ “thường là những người đầu tiên nhận thức được thiệt hại về môi trường khi tài nguyên trở nên khan hiếm.” Trong những năm 1970, trước tình hình suy thoái tài nguyên thiên nhiên và sụt giá nông sản xuất khẩu ở thị trường quốc tế, nhiều phụ nữ ở nông thôn Kenya đã phải đối mặt với một cuộc sống bấp bênh. Maathai đã phát triển một chương trình nhằm giáo dục phụ nữ về mối liên hệ giữa nhiệm vụ đáp ứng nhu cầu vật chất với điều kiện môi trường suy thoái và các thỏa thuận kinh tế quốc tế bất công.
Phong trào Vành đai Xanh bắt đầu phát triển mạnh vào cuối thập niên 1980 thông qua các chiến dịch bảo tồn không gian xanh ở Kenya, bao gồm cả việc giải cứu một công viên ở Nairobi khỏi bị phá huỷ khi xây dựng một tòa nhà cao tầng.
“Hỡi những người dân châu Phi,” Maathai nói khi nhận giải Nobel năm 2004, “chúng ta hãy trân trọng sự công nhận này, hãy sử dụng nó để tăng cường cam kết của chúng ta với người dân của mình, nhằm giảm xung đột và nghèo đói, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống của họ. Chúng ta hãy áp dụng quản trị dân chủ, bảo vệ nhân quyền và bảo vệ môi trường của chúng ta. Tôi tin rằng chúng ta sẽ nắm bắt được cơ hội này. Tôi luôn tin rằng giải pháp cho hầu hết các vấn đề của chúng ta phải đến từ chính chúng ta.”
Maathai qua đời năm 2011, khi bà 71 tuổi, vì biến chứng của bệnh ung thư buồng trứng.
