21/10/1966: Thảm họa lở đất ở Aberfan, Anh

Nguồn: Aberfan disaster kills 144 people and levels a Welsh mining village, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1966, một vụ lở đất thải than đã ập xuống một ngôi làng khai thác mỏ ở Wales, khiến 116 trẻ em và 28 người lớn thiệt mạng. Chỉ có 5 người sống sót, trong khi một nửa số thanh niên trong thị trấn đã thiệt mạng. Thảm họa Aberfan trở thành một trong những vụ tai nạn mỏ than tồi tệ nhất ở Anh.

107.038 mét khối đất thải do khai thác than đã tạo thành một cơn sóng thần cao hơn 12 mét đổ xuống sườn núi nơi làng Merthyr Vale Colliery tọa lạc, phá hủy các trang trại, nhà ở, và một phần của Trường Trung học Quận lân cận. Nguyên nhân trận lở đất được cho là do xây dựng kém chất lượng và nước đọng ở một trong những điểm chứa phế thải– nơi vật liệu thải trong quá trình khai thác mỏ được chất thành đống.

Trong thời kỳ Cách mạng Công nghiệp, Wales nổi tiếng với nghề khai thác than. Mỏ than Aberfan mở cửa vào năm 1869, nhưng đến năm 1916 đã không còn chỗ để chứa rác thải. Sau đó, công nhân mỏ bắt đầu chuyển chất thải đến sườn núi phía trên ngôi làng. Tính đến năm 1966, đã có tới 7 điểm chứa phế thải, với 2,064 triệu mét khối đất thải của mỏ than.

Nhiều năm trước khi thảm hoạ xảy ra, hội đồng thị trấn Aberfan đã liên hệ với Ủy ban Than Quốc gia để bày tỏ lo ngại về các điểm chứa phế thải sau một vụ tai nạn không gây chết người tại mỏ than. Nhưng đã không có hành động nào để giải quyết vấn đề vào thời điểm ấy. Lượng đất thải của ngày 21/10 thực chất đã trượt theo vết trượt trước đó.

Thảm họa đã gây chú ý khắp nước Anh. Nữ hoàng Elizabeth II đã không đến địa điểm tai nạn mãi cho đến tám ngày sau vụ việc; sau đó bà thừa nhận rằng việc không đến đây sớm hơn là một trong những điều hối tiếc lớn nhất của mình.

Đạo luật Mỏ và Mỏ đá (Mines and Quarries Tips Act) đã được thông qua vào năm 1969 để bổ sung các điều khoản về sử dụng các điểm chứa phế thải khai thác mỏ.