Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Hơn 400 người nước ngoài và người Palestine bị thương đã vượt biên giới sang Ai Cập từ Gaza. Hàng trăm người khác đang chờ ở cửa khẩu Rafah. Ai Cập dự kiến sẽ cho phép khoảng 500 người sơ tán mỗi ngày qua cửa khẩu duy nhất với Gaza, dù chính phủ nước này vẫn tiếp tục từ chối tiếp nhận người tị nạn Palestine. Trong khi đó, người ta đã báo cáo về cuộc tấn công thứ hai vào trại tị nạn Jabaliya đông đúc ở phía bắc Gaza, chưa đầy một ngày sau cuộc không kích đầu tiên của Israel, được cho là đã giết chết hàng chục người. Lực lượng Phòng vệ Israel tuyên bố đã giết chết một chỉ huy Hamas có mặt ở trại.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ giữ lãi suất chuẩn ổn định ở mức 5,25%-5,5%, cao nhất trong 22 năm. Ngân hàng Trung ương không loại trừ khả năng tăng lãi suất trong tương lai, nhưng đã chấp nhận các điều kiện “tài chính thắt chặt hơn,” vốn có thể “gây sức ép” lên nền kinh tế. Thị trường tài chính gần đây đã đẩy lợi suất trái phiếu dài hạn lên cao, theo đó thay Fed thực hiện một phần công việc điều tiết thị trường.
Jordan triệu hồi đại sứ từ Israel nhằm phản đối “thảm họa nhân đạo” ở Gaza. Bộ Ngoại giao nước này cho biết họ sẽ chỉ khôi phục hoàn toàn quan hệ ngoại giao khi người hàng xóm đồng ý “ngưng chiến ở Gaza.” Jordan từ lâu đã giữ khoảng cách với Hamas nhưng cũng bất đồng với Israel về các thánh địa chung. Bolivia, Chile, và Columbia cũng đã rút đại sứ của họ khỏi Israel.
Mỹ, Trung Quốc, và Liên minh châu Âu là những nước thuộc 28 bên ký kết thỏa thuận “đầu tiên trên thế giới” về quản lý rủi ro của trí tuệ nhân tạo (AI). Tuyên bố Bletchley đã khởi động một thượng đỉnh về An toàn AI kéo dài hai ngày ở Anh, với sự tham dự của khoảng 100 nhà lãnh đạo thế giới và giám đốc điều hành các công ty công nghệ, bao gồm cả Elon Musk. Thủ tướng Anh, Rishi Sunak, cho biết tài liệu này sẽ “đảm bảo tương lai lâu dài cho con cháu chúng ta.”
Xuất khẩu Hàn Quốc trong tháng 10 đã tăng 5,1% so với cùng kỳ năm trước, lên 55 tỷ USD. Đây là mức tăng đầu tiên trong hơn một năm. Xuất khẩu sang Mỹ tăng 17,3%, trong khi hàng hóa và dịch vụ xuất sang Trung Quốc giảm 9,5%, mức giảm thấp nhất trong 13 tháng qua. Hàn Quốc, nhà cung cấp hàng đầu về chất bán dẫn và các linh kiện điện tử khác, đang được coi phong vũ biểu cho nhu cầu toàn cầu.
Tướng Valery Zaluzhny, Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine, thừa nhận “rất có thể sẽ không có đột phá sâu rộng nào” trong thế trận bế tắc với Nga. Trong cuộc phỏng vấn với The Economist, vị tướng cũng than thở về việc phương Tây chuyển giao vũ khí chậm chạp, nhưng nói rằng các công nghệ và phương pháp chiến tranh mới, chứ không chỉ đơn giản là nhiều vũ khí hơn, sẽ là chìa khóa dẫn đến chiến thắng. Năm tháng sau cuộc phản công, Ukraine chỉ tiến thêm được 17km.
Cơ quan quản lý chứng khoán Ấn Độ đã đưa ra các quy định minh bạch chặt chẽ hơn đối với các nhà đầu tư nước ngoài có cổ phần lớn trong các công ty riêng lẻ hoặc các nhóm công ty. Các chính sách này nhằm mục đích giảm nguy cơ các thành viên công ty kiểm soát dòng tiền thông qua các công ty vỏ bọc và sử dụng chúng để tác động đến giá cổ phiếu. Động thái này diễn ra sau những cáo buộc thao túng cổ phiếu chống lại Tập đoàn Adani (vốn bị tập đoàn này phủ nhận).
Con số trong ngày: 124.000 là số bác sĩ dự kiến sẽ thiếu ở Mỹ trong một thập niên tới.
TIÊU ĐIỂM
Tập đoàn Adani vượt qua khó khăn
Đã gần một năm kể từ khi Tập đoàn Adani đối mặt với những cáo buộc gian lận từ Hindenburg, một công ty bán khống của Mỹ. Tập đoàn Ấn Độ phủ nhận cáo buộc rằng một người trong gia đình Adani đã thao túng giá cổ phiếu của một công ty con. Giá trị thị trường của các công ty Adani đã giảm từ hơn 200 tỷ USD xuống dưới 100 tỷ USD.
Tuy nhiên, tập đoàn vẫn tiếp tục phát triển. Đầu tháng này, họ đã nhận được gói tái cấp vốn trị giá 3,5 tỷ USD từ 10 ngân hàng quốc tế. Tuần này, một trong những công ty lớn nhất của họ, Adani Green Energy, đã báo cáo lợi nhuận quý 3 tăng 149% so với cùng kỳ năm ngoái. Adani Enterprises, công ty hàng đầu của tập đoàn, cũng hy vọng đạt được kết quả khả quan tương tự khi báo cáo vào thứ Năm.
Nhưng hậu quả từ vụ Hindenburg còn lâu mới kết thúc. Hôm thứ Tư, cơ quan quản lý chứng khoán Ấn Độ đã công bố các quy định minh bạch chặt chẽ hơn đối với các nhà đầu tư nước ngoài, nhằm ngăn chặn những hành vi thao túng giá cổ phiếu mà Adani bị cáo buộc đã thực hiện. Cuối tháng này, Tòa án Tối cao Ấn Độ dự kiến sẽ đưa ra phán quyết cuối cùng về các cáo buộc.
Khác biệt giữa các ông lớn dầu mỏ Âu – Mỹ
Shell, gã khổng lồ dầu mỏ của Anh, sẽ báo cáo thu nhập quý vào thứ Năm. Kết quả nhiều khả năng sẽ kém so với mức lợi nhuận kỷ lục hồi năm ngoái. Ông chủ mới của công ty, Wael Sawan, đang chịu áp lực lớn: cùng với BP, một công ty dầu mỏ lớn khác của Anh, Shell phải đối mặt với yêu cầu làm nhiều hơn nữa để giảm thiểu biến đổi khí hậu. Điều này khiến cả hai công ty đặt cược vào năng lượng tái tạo, vốn đang hoạt động không hiệu quả. Sawan thừa nhận rằng mình từng hy vọng lợi nhuận từ các khoản đầu tư vào năng lượng tái tạo “sẽ đến sớm hơn.”
Cả hai công ty đều chịu áp lực từ Phố Wall. BP và Shell đã tụt hậu về hiệu quả tài chính so với ExxonMobil và Chevron, hai đối thủ lớn đến từ Mỹ, những công ty đã từ chối đầu tư vào năng lượng tái tạo và thay vào đó mua lại các công ty dầu mỏ đối thủ. Thị trường đã trừng phạt các công ty châu Âu khi làm cho lợi nhuận giảm nhiều lần. Báo cáo của Shell khó có thể làm hài lòng các nhà đầu tư. Điều đó có thể giải thích cho lời hứa của Sawan về việc tuân thủ những nguyên tắc “tàn nhẫn” về vốn.
Kinh tế Ai Cập suy sụp
Hôm thứ Tư, các cánh cổng ở cửa khẩu biên giới Rafah của Ai Cập với Dải Gaza đã mở ra để cho phép người nước ngoài và một số người Palestine bị thương rời khỏi khu vực bị bao vây. Nhưng tổng thống Ai Cập, Abdel-Fattah al-Sisi, sẽ tìm cách hạn chế số lượng người nhập cư: ông nhận thức rõ rằng nền kinh tế của nước mình sẽ rất chật vật để đối phó với làn sóng lớn người tị nạn từ Palestine.
Nhiều người Ai Cập hiện không đủ tiền mua thực phẩm. Lạm phát đã lên mức 38% hàng năm vào tháng 9, mức cao nhất từ trước đến nay. Sisi muốn hoãn các quyết định kinh tế khó khăn cho đến sau cuộc bầu cử vào tháng 12. Ngân hàng Trung ương đã giữ lãi suất ổn định ở mức 19,75% kể từ mùa xuân để tránh gây ra suy thoái kinh tế. Trong buổi họp vào thứ Năm này, có lẽ ngân hàng sẽ không thay đổi lãi suất. Trong khi đó, IMF cảnh báo rằng cuộc chiến ở Gaza có thể khiến các nhà đầu tư nước ngoài ở Ai Cập lo sợ và hạ triển vọng tăng trưởng của nước này. Khó khăn kinh tế có thể sẽ còn tệ hơn trong những tháng tới.
Anh duy trì mức lãi suất cao
Ủy ban chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Anh dự kiến sẽ giữ lãi suất ổn định ở mức 5,25% khi nhóm họp vào thứ Năm, theo đó tiếp tục tạm dừng các biện pháp thắt chặt, như đã quyết định trong cuộc họp cuối cùng của ủy ban vào tháng 9. Quyết định tạm dừng, nhiều khả năng chỉ là tạm thời, sau 14 đợt tăng liên tiếp, bắt đầu từ tháng 12/2021. Lạm phát đã giảm mạnh trong năm nay, nhưng tỷ lệ hàng năm vẫn cao đến khó chịu, ở mức 6,7%.
Ngay cả khi lãi suất đã đạt đỉnh, nó cũng khó có thể giảm nhanh chóng, và các hộ gia đình vẫn chưa cảm nhận được “phần lớn nỗi đau” sau gần hai năm tăng lãi suất. Swati Dhingra, một thành viên của ủy ban chính sách tiền tệ, nói rằng, cho đến nay, chỉ có 20-25% biện pháp thắt chặt tác động đến người tiêu dùng. Vào nửa cuối năm 2023, 800.000 khoản thế chấp hộ gia đình với lãi suất cố định sẽ hết hạn, và 1,6 triệu khoản thế chấp khác sẽ hết hạn vào năm 2024. Trung bình, một khoản thế chấp mới có thể sẽ khiến người đi vay phải trả thêm khoảng £288 ($350) mỗi tháng.
