Thực hiện: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Chiến tranh Nga – Ukraine:

Chiến tranh Israel – Hamas:

Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương:

Đông Nam Á:

Châu Âu – Trung Đông – Châu Phi – Mỹ Latinh:

- Lực lượng Mỹ ở Syria tấn công 4 lần trong vòng chưa đầy 24 giờ
- Các công ty quốc phòng Trung Âu tìm kiếm cơ hội ở châu Phi

Chuyên mục Phân tích:

Chiến tranh Nga – Ukraine:

Nga tiếp tục tấn công tên lửa vào Kiev, tăng cường tấn công ở phía đông

Nga hôm thứ bảy đã tiến hành một cuộc tấn công tên lửa vào thủ đô Kyiv của Ukraine và khu vực xung quanh lần đầu tiên sau hơn bảy tuần và tấn công miền đông và miền nam đất nước bằng drone. Lực lượng Ukraine đã đẩy lùi nhiều cuộc tấn công của quân đội Moscow và họ dự đoán sẽ có những cuộc tấn công tiếp theo, đặc biệt là xung quanh thị trấn Avdiivka.

Xem thêm tại: Reuters, Russia renews missile attacks on Kyiv, attacks intensify in the east. Truy cập ngày 13/11/2023

Quân Ukraine tiến công vùng Kherson bị chiếm đóng sau khi vượt sông

Ukraine hôm thứ ba cho biết họ đã giành được vị thế ở bờ đông sông Dnipro, một bước thụt lùi lớn của lực lượng chiếm đóng của Nga ở phía nam nơi Kyiv đang cố gắng mở một tuyến tấn công mới. Quân đội Ukraine đang cố gắng đẩy lùi lực lượng Nga khỏi bờ đông sông, nơi đóng vai trò là rào cản tự nhiên đáng gờm trên chiến trường. Vladimir Saldo, thống đốc vùng Kherson do Nga bổ nhiệm, cho biết lực lượng Ukraine đã vượt sông nhưng đang phải chịu tổn thất nặng nề.

Xem thêm tại: Reuters, Ukrainian troops operate in occupied Kherson region after crossing river. Truy cập ngày 16/11/2023

Ukraine tiêu diệt tàu đổ bộ Nga ở Crimea

Ukraine tấn công thành công vào các tàu đổ bộ nhỏ của Hạm đội Biển Đen của Nga ở Crimea. Các tàu bị nhắm mục tiêu được xác định là tàu đổ bộ lớp Serna thuộc Đề án 11770. Những chiếc tàu đổ bộ này đang được sử dụng để vận chuyển thiết bị quân sự và nhân sự trong quá trình chiếm đóng Đảo Rắn. Các tàu này thường xuyên chở đầy xe bọc thép, bao gồm cả BTR-82. Tàu đổ bộ lớp Serna có tốc độ cao, với khả năng chở tới 45 tấn hàng hóa và có sức chứa quân đến 92 người đồng thời được Nga thường xuyên sử dụng để chở đầy xe bọc thép.

Xem thêm tại: Defence Blog, Ukraine blows up Russian landing craft in Crimea. Truy cập ngày 11/11/2023

Tổng thống Zelenskyy kêu gọi người Ukraine chuẩn bị ứng phó với cuộc tấn công dữ dội vào mùa đông của Nga

Tổng thống Volodymyr Zelenskyy hôm chủ nhật đã cảnh báo người dân Ukraine chuẩn bị cho làn sóng tấn công mới của Nga vào cơ sở hạ tầng khi mùa đông đến gần và cho biết quân đội đang lường trước một cuộc tấn công dữ dội ở mặt trận phía đông của cuộc chiến. Các quan chức Ukraine hôm thứ tư tuần trước cho biết Nga đã tấn công cơ sở hạ tầng của Ukraine 60 lần trong những tuần gần đây. Mùa đông năm ngoái, Nga đã thực hiện làn sóng tấn công vào các nhà máy điện và các nhà máy khác có liên kết với mạng lưới năng lượng, gây ra tình trạng mất điện luân phiên ở các khu vực xa xôi.

Xem thêm tại: Reuters, Zelenskiy tells Ukrainians to prepare for Russian winter onslaught. Truy cập ngày 14/11/2023

Hà Lan gửi 5 chiếc F-16 tới Romania để huấn luyện phi công Ukraine

Hà Lan đã triển khai 5 máy bay F-16 ở Romania để bắt đầu đào tạo phi công Ukraine. Hà Lan và Đan Mạch chịu trách nhiệm điều phối các nỗ lực của châu Âu để cung cấp cho Ukraine khả năng sử dụng F-16. Công ty quốc phòng Mỹ Lockheed Martin sẽ hỗ trợ đào tạo và giúp bảo trì máy bay. Chính phủ Hà Lan cho biết họ sẽ cung cấp 12-18 chiếc F-16 cho mục đích huấn luyện, những chiếc máy bay này vẫn là khí tài của Hà Lan và chỉ bay trong không phận NATO.

Xem thêm tại: Defense News, Netherlands sends five F-16s to Romania to train Ukrainian pilots. Truy cập ngày 9/11/2023

Chiến tranh Israel – Hamas:

Máy bay Israel tấn công miền nam Lebanon đáp trả cuộc tấn công của Hezbollah

Israel cho biết các máy bay chiến đấu của họ đã tấn công các mục tiêu Hezbollah ở miền nam Lebanon sau khi một tên lửa chống tăng làm bị thương người Israel gần biên giới. Nhóm Hezbollah được Iran hậu thuẫn đã nhận trách nhiệm và cho biết họ đã bắn vào một nhóm Israel đang lắp đặt “các thiết bị nghe lén và do thám” gần biên giới. Quân đội Israel cho biết 15 quả tên lửa đã được bắn về phía bắc Israel từ Lebanon vào Chủ nhật, trong đó 4 quả bị hệ thống phòng thủ tên lửa đánh chặn.

Xem thêm tại: Al Jazeera, Israeli jets strike south Lebanon after Hezbollah attack. Truy cập ngày 13/11/2023

Lãnh đạo Houthis của Yemen cho biết nhóm sẽ nhắm mục tiêu vào các tàu Israel ở Biển Đỏ

Lãnh đạo Houthi của Yemen hôm thứ ba cho biết lực lượng của ông sẽ thực hiện các cuộc tấn công tiếp theo vào Israel và họ có thể nhắm mục tiêu vào các tàu của Israel ở Biển Đỏ và Eo biển Bab al-Mandeb. Người Houthis đã nổi lên như một lực lượng quân sự lớn ở Bán đảo Ả Rập, với hàng chục nghìn máy bay chiến đấu và một kho vũ khí khổng lồ gồm tên lửa đạn đạo và drone có vũ trang.

Xem thêm tại: Reuters, Yemen’s Houthis leader says group will target Israeli ships in Red Sea. Truy cập ngày 15/11/2023

Israel triển khai xe tăng bên ngoài bệnh viện Gaza, tổng thống Biden hy vọng Tel Aviv bớt hành động ‘xâm lăng hơn’

Hôm thứ Hai, xe tăng của Israel đã tiến tới cổng bệnh viện chính của Thành phố Gaza, mục tiêu chính trong cuộc chiến của Israel chống lại Hamas khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng các bệnh viện phải được bảo vệ và ông hy vọng Israel sẽ có hành động ít xâm phạm hơn. Ít nhất 650 bệnh nhân vẫn còn ở bên trong, mong được sơ tán đến cơ sở y tế khác. Israel cho biết bệnh viện nằm trên đỉnh các đường hầm, nơi đặt trụ sở của các chiến binh Hamas, sử dụng bệnh nhân làm lá chắn, điều mà Hamas phủ nhận.

Xem thêm tại: Reuters, Israeli tanks outside Gaza hospital, Biden hopes for ‘less intrusive’ action. Truy cập ngày 15/11/2023

Quân đội Israel tấn công nhà thủ lĩnh Hamas Haniyeh ở Gaza

Máy bay chiến đấu của Israel đã tấn công nhà của thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh ở Gaza. Ngôi nhà của Haniyeh được sử dụng làm cơ sở hạ tầng của bọn khủng bố và thường là điểm gặp gỡ của các lãnh đạo cấp cao của Hamas để chỉ đạo các cuộc tấn công khủng bố nhằm vào dân thường Israel và binh lính Lực lượng Phòng vệ Israel.

Xem thêm tại: Reuters, Israeli military strikes house of Hamas leader Haniyeh in Gaza. Truy cập ngày 16/11/2023

Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương:

Biden, Tập gặp nhau khi căng thẳng kinh tế, quân sự Mỹ-Trung ngày càng gia tăng

Tổng thống Mỹ Joe Biden gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình lần đầu tiên sau một năm vào thứ tư để đàm phán có thể xoa dịu xích mích giữa các siêu cường đối địch về xung đột quân sự, buôn bán ma túy và trí tuệ nhân tạo. Các quan chức ở Washington và Bắc Kinh cho biết họ không đặt nhiều kỳ vọng khi Biden và Tập chuẩn bị thảo luận về Đài Loan, Biển Đông, cuộc chiến Israel-Hamas, việc Nga xâm lược Ukraine, Triều Tiên và nhân quyền, những lĩnh vực mà cả hai nhà lạnh đạo vốn đã không thể giải quyết được những bất đồng kéo dài.

Xem thêm tại: Reuters, Biden, Xi meet as US-China military, economic tensions grind on. Truy cập ngày 16/11/2023

Tên lửa Kình Thiên mới của Đài Loan có thể tấn công phía bắc Bắc Kinh

Không quân Đài Loan bắt đầu nhận tên lửa hành trình siêu thanh Kình Thiên (Ching Tien), có tầm bắn 2.000 km có thể đưa Bắc Kinh vào tầm bắn của tên lửa. Việc sản xuất hàng loạt tên lửa Kình Thiên đã bắt đầu và Lực lượng Không quân đã nhận được một số lượng nhất định để triển khai, nâng số lượng hệ thống tên lửa sản xuất trong nước có tầm bắn từ 1.000 km trở lên lên con số 4. Bốn tên lửa này được cho là bao gồm tên lửa hành trình tấn công đất đối đất Hùng Phong IIE (1000 km), bản cải tiến tầm xa của Hùng Phong IIE (1.200 km), tên lửa Kình Chiến (2.000 km) và một tên lửa đạn đạo không tên.

Xem thêm tại: Taiwan News, Taiwan’s new Ching Tien missiles can hit north of Beijing. Truy cập ngày 14/11/2023

Đài Loan chờ F-16 và xe tăng của Mỹ

Các đơn đặt hàng vũ khí tồn đọng của Đài Loan từ Mỹ đã lên tới khoảng 19,2 tỷ USD. Một trong những hạng mục lớn nhất trong danh sách là đơn đặt hàng trị giá 8 tỷ USD cho biến thể Block 70 cải tiến của máy bay chiến đấu F-16. Dưới thời Tổng thống Donald Trump vào năm 2019, Mỹ đã phê duyệt việc bán 66 máy bay phản lực cho Đài Loan để giúp nước này đối phó với mối đe dọa quân sự từ Trung Quốc. Việc giao hàng dự kiến sẽ bắt đầu vào năm 2023 nhưng đã bị đẩy lùi đến năm 2024.

Xem thêm tại: Nikkei Asia, Taiwan waiting for U.S. F-16s and tanks in $19bn arms sale backlog. Truy cập ngày 11/11/2023

Đảo Nhật tổ chức diễn tập ứng phó thảm họa trước mối đe dọa từ Đài Loan

Nhật Bản hôm chủ nhật đã tiến hành một cuộc diễn tập sơ tán sóng thần trên hòn đảo cực tây của nước này, một cuộc diễn tập cũng có thể giúp người dân ứng phó với tình huống khẩn cấp phát sinh từ bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm kiểm soát Đài Loan tự trị gần đó. Khoảng 200 quan chức đảo và thành viên quân đội Nhật Bản đã tham gia cuộc tập trận trên Yonaguni, hòn đảo cực Tây của Nhật Bản, cách thủ đô Tokyo 2.000 km về phía Tây Nam. Yonaguni chỉ cách Đài Loan 110 km (68 dặm). Vào tháng 8 năm ngoái, Trung Quốc đã bắn tên lửa vào vùng biển gần đó để đáp lại chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ lúc đó là bà Nancy Pelosi.

Xem thêm tại: Reuters, Japanese island holds disaster drill in shadow of Taiwan threat. Truy cập ngày 13/11/2023

Mỹ, Hàn Quốc sửa đổi chiến lược răn đe, tăng cường tập trận trước mối đe dọa từ Triều Tiên

Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Shin Won-sik và người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin đã ký Chiến lược Răn đe tùy chỉnh (TDS) cập nhật tại các cuộc đàm phán an ninh ở Seoul. Việc sửa đổi được coi là cần thiết vì chiến lược hiện tại không giải quyết thỏa đáng những tiến bộ nhanh chóng trong chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên. Bộ Quốc phòng không nêu rõ ngay những gì đã được cập nhật trong thỏa thuận, trong đó cho rằng Mỹ sẽ sử dụng các tài sản quân sự chiến lược, bao gồm cả lực lượng hạt nhân, để bảo vệ các đồng minh của mình. Triều Tiên hôm thứ Năm đã chỉ trích chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và tuyên bố sẽ có những phản ứng “tấn công” hơn đối với cái mà họ gọi là mối đe dọa quân sự từ Mỹ và các đồng minh. Triều Tiên cho rằng Mỹ và các đồng minh phải chịu trách nhiệm làm trầm trọng thêm căng thẳng quân sự trên bán đảo Triều Tiên, với lý do các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn của họ và sự hiện diện ngày càng tăng của các tài sản chiến lược của Mỹ trong khu vực.

Xem thêm tại: Reuters, US, South Korea revise deterrence strategy, boost drills over North Korea threat. Truy cập ngày 14/11/2023; North Korea vows more offensive response to US ‘threats’. Truy cập ngày 16/11/2023

Mỹ và Ấn Độ đạt thỏa thuận hợp tác sản xuất xe bọc thép Stryker

Mỹ và Ấn Độ hôm thứ sáu đã đồng ý cùng sản xuất xe bọc thép Stryker. Xe Stryker chủ yếu được sử dụng để đưa binh lính ra chiến trường, đồng thời được trang bị vũ khí cỡ trung và lớn để tấn công quân địch. Ngoài ra, trong lĩnh vực hàng hải, Hải quân Mỹ sẽ tìm kiếm thêm các trung tâm sửa chữa tàu và tiếp nhiên liệu ở Ấn Độ. Hải quân đã ký hai thỏa thuận với các nhà máy đóng tàu Ấn Độ nhằm đảm bảo khả năng tiếp cận nhiều địa điểm hậu cần hơn ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương sẽ giảm thời gian ngừng hoạt động của tàu Mỹ.

Xem thêm tại: Nikkei Asia, U.S. and India strike deal to co-produce Stryker armored vehicle. Truy cập ngày 11/11/2023

Nga, Ấn Độ thảo luận sản xuất chung vũ khí cho máy bay

Công ty xuất khẩu vũ khí do nhà nước Nga quản lý Rosoboronexport đang thảo luận với các doanh nghiệp Ấn Độ về việc cùng sản xuất vũ khí cho Không quân Ấn Độ. Không có thông tin chi tiết nào được cung cấp về việc công ty Ấn Độ nào sẽ tham gia hoặc khi nào hoạt động sản xuất tiềm năng sẽ bắt đầu. Rosoboronexport và các đối tác Ấn Độ đã cung cấp cho Bộ Quốc phòng Ấn Độ các máy bay chiến đấu, xe tăng, xe bọc thép và đạn pháo Su-30MKI.

Xem thêm tại: Reuters, Russia, India discussing joint production of aircraft weapons -RIA news agency. Truy cập ngày 15/11/2023

Hải quân Trung Quốc, Pakistan tổ chức tập trận vài ngày sau cuộc tập trận lịch sử Andaman của Nga

Hải quân Trung Quốc và Pakistan đang tổ chức các cuộc tập trận kéo dài một tuần ở Biển Ả Rập vài ngày sau khi Hạm đội Thái Bình Dương của Nga và Myanmar tổ chức cuộc tập trận hàng hải đầu tiên. Hải quân Trung Quốc và Pakistan đã bắt đầu cuộc tập trận ở vùng biển và vùng trời phía bắc Biển Ả Rập trong đó có các cuộc tập trận chống tàu ngầm. Cuộc tập trận diễn ra sau cuộc tập trận hải quân Nga-Myanmar đầu tiên trong lịch sử hiện đại được tổ chức từ ngày 7 đến ngày 9 tháng 11 tại Biển Andaman ở rìa phía đông bắc Ấn Độ Dương, một cột mốc quan trọng cho sự hiện diện của hải quân Nga tại một vùng biển mà Nga Mỹ được coi là một trong những lợi ích an ninh toàn cầu của mình.

Xem thêm tại: Reuters, China, Pakistan navies hold drills days after Russia’s historic Andaman exercise. Truy cập ngày 14/11/2023

Đông Nam Á:

Quan chức quốc phòng Mỹ, Trung Quốc, Đông Nam Á gặp nhau giữa khủng hoảng

Các bộ trưởng quốc phòng và quan chức từ Mỹ, Trung Quốc, Nga và Đông Nam Á hôm thứ năm đã tập trung tại Indonesia để dự một cuộc họp nhằm thảo luận về các cuộc khủng hoảng địa chính trị trong và ngoài khu vực. Trong số những người tham dự có Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin, Thứ trưởng Quốc phòng Nga Alexander Fomin và Jing Jianfeng, Phó chánh văn phòng Tham mưu Liên quân thuộc Quân ủy Trung ương Trung Quốc. Các quốc gia khác tham gia là Úc, New Zealand và các quốc gia khác, trong khi Myanmar vắng mặt. Các bộ trưởng quốc phòng trong khối ASEAN hôm thứ tư kêu gọi ngừng bắn ở Gaza và một giải pháp lâu dài cho Myanmar.

Xem thêm tại: Reuters, US, China, Southeast Asia defence officials meet amid crises. Truy cập ngày 16/11/2023

Tàu Trung Quốc truy đuổi tàu Philippines ở Biển Đông

Hàng chục tàu cảnh sát biển Trung Quốc và tàu hộ tống đã truy đuổi và bao vây các tàu Philippines trong cuộc đối đầu mới nhất tại một trong những điểm nóng nguy hiểm nhất ở Biển Đông. Hôm thứ sáu, một tàu bảo vệ bờ biển Trung Quốc đã bắn vòi rồng về phía một thuyền máy Philippines đang chở thực phẩm và các vật tư khác cho lực lượng Philippines trên một tàu chiến rỉ sét, được coi là tiền đồn lãnh thổ mong manh của nước này tại Bãi cạn Second Thomas. Bất chấp sự phong tỏa và hành động cưỡng bức của Trung Quốc, lực lượng Philippines vẫn cố gắng cung cấp hàng tiếp tế cho một số lính thủy đánh bộ Philippines trên tàu BRP Sierra Madre và rời đi mà không xảy ra sự cố.

Xem thêm tại: Military Times, Chinese ships chase Philippine vessels in South China Sea. Truy cập ngày 13/11/2023

Cuộc tập trận hải quân do Nhật Bản dẫn đầu bắt đầu với Philippines làm quan sát viên

Cuộc tập trận thường niên do Nhật Bản dẫn đầu đã bắt đầu vào thứ sáu với các hoạt động do lực lượng hải quân của Mỹ, Úc và Canada tiến hành, với sự tham dự của Philippines với tư cách quan sát viên. Cuộc tập trận diễn ra trong bối cảnh Nhật Bản, Mỹ và Philippines đang tìm kiếm mối quan hệ chặt chẽ hơn và hợp tác an ninh sâu sắc hơn để chống lại Trung Quốc.

Xem thêm tại: Reuters, Japan-led navy exercise starts with Philippines observing for first time. Truy cập ngày 14/11/2023

Kế hoạch hiện đại hóa quân đội của Philippines thiếu hụt ngân sách

Việc hiện đại hóa Lực lượng vũ trang Philippines (AFP) không thể được thực thi do thiếu hụt kinh phí nửa nghìn tỷ peso. Trước đó, Đạo luật Cộng hòa 10349 hoặc Đạo luật Hiện đại hóa AFP sửa đổi có đề xuất ngân sách trị giá 50 tỷ Peso theo phân bổ quốc gia năm 2024. Chuyên gia cho biết quân đội Philippines đang gặp một thế lưỡng nan khi liên tục yêu cầu tăng nguồn lực nhưng số tiền không được chuyển đến nơi cần thiết và thiếu minh bạch.

Xem thêm tại: Business World, Military modernization plan one of 46 Philippine laws without budgets. Truy cập ngày 13/11/2023

Phe nổi dậy nhận trách nhiệm bắn rơi máy bay của chính quyền Myanmar

Một máy bay chiến đấu của Myanmar đã bị rơi trong cuộc đụng độ giữa quân đội và nhóm nổi dậy. Chiếc máy bay phản lực đã rơi xuống bang Kayah ở miền đông Myanmar, gần biên giới với Thái Lan, hôm thứ Bảy trong cuộc giao tranh giữa quân đội và Lực lượng Phòng vệ Dân tộc Karenni (KNDF), lực lượng cho biết họ đã bắn hạ máy bay. Vụ việc xảy ra khi quân đội Myanmar đang chiến đấu với các lực lượng đối lập trên nhiều mặt trận, khi các lực lượng dân tộc thiểu số và dân quân chống chính quyền tiến hành một cuộc nổi dậy mà các nhà phân tích an ninh cho rằng đang được thực hiện với mức độ phối hợp chưa từng có.

Xem thêm tại: Reuters, Myanmar fighter jet crashes, rebels claim responsibility. Truy cập ngày 13/11/2023

Chính quyền Myanmar bị tấn công trên mặt trận mới khiến hàng ngàn người chạy sang Ấn Độ

Các nhóm nổi dậy dân tộc thiểu số đã tấn công các chốt an ninh ở Myanmar hôm thứ Hai khi giao tranh nổ ra trên hai mặt trận mới và hàng nghìn người đã vượt biên sang nước láng giềng Ấn Độ để tìm kiếm sự an toàn. Một trong ba nhóm nổi dậy đồng minh, Quân đội Arakan (AA), đang đấu tranh giành quyền tự trị lớn hơn ở bang Rakhine ở miền tây Myanmar, đã chiếm giữ các đồn ở khu vực Rathedaung và Minbya, cách nhau khoảng 200 km (124 dặm). Giao tranh cũng nổ ra ở bang Chin, giáp biên giới Ấn Độ, khi quân nổi dậy tấn công hai doanh trại quân đội.

Xem thêm tại: Reuters, Myanmar junta attacked on new fronts, thousands flee to India. Truy cập ngày 14/11/2023

Kế hoạch triển khai cảnh sát Trung Quốc tuần tra tại Thái Lan để thúc đẩy du lịch gây phản đối

Thái Lan đang cân nhắc kế hoạch bố trí cảnh sát Trung Quốc tại một số điểm du lịch nổi tiếng để nâng cao niềm tin của du khách đối với quốc gia láng giềng châu Á này, nhưng động thái này đã gây ra tranh cãi với một số nhà phê bình nêu lên mối lo ngại về chủ quyền. Thủ tướng Srettha Thavisin, cảnh sát cấp cao và quan chức du lịch cho biết kế hoạch này là một cách để thu hút thêm du khách Trung Quốc, vốn từng chiếm lượng khách nước ngoài lớn nhất trước đại dịch. Thái Lan cho biết trước đây một chương trình tương tự đã được triển khai “thành công” ở Ý. Cộng đồng mạng Thái Lan chỉ trích động thái này và hầu hết đều nói rằng họ lo lắng rằng Thái Lan sẽ trở thành một địa điểm khác cho các hoạt động bí mật nhắm vào các nhà bất đồng chính kiến Trung Quốc ở nước ngoài.

Xem thêm tại: SCMP, Thailand’s plan to deploy Chinese police patrol to boost tourism sparks outcry. Truy cập ngày 14/11/2023

Châu Âu – Trung Đông – Châu Phi – Mỹ Latinh:

Lực lượng Mỹ ở Syria tấn công 4 lần trong vòng chưa đầy 24 giờ

Lực lượng Mỹ và đồng minh ở đông bắc Syria đã bị tấn công bằng drone và tên lửa ít nhất bốn lần trong 24 giờ qua. Nhiều drone đã bắn vào lực lượng Mỹ tại Bãi đáp Rumalyn vào sáng thứ Hai. Lực lượng Mỹ đã bị tấn công ba lần vào tối Chủ nhật, bao gồm gần mỏ dầu Al Omar và tại một căn cứ của Mỹ tại al-Shaddadi. Quân đội Mỹ và liên minh đã bị tấn công ít nhất 40 lần ở Iraq và Syria kể từ đầu tháng 10..

Xem thêm tại: Reuters, US forces in Syria attacked four times in less than 24 hours – U.S. military official. Truy cập ngày 14/11/2023

Các công ty quốc phòng Trung Âu tìm kiếm cơ hội ở châu Phi

Các công ty quốc phòng Trung Âu đang đàm phán các thỏa thuận mới để bán thêm vũ khí, thiết bị quân sự và các dịch vụ liên quan ở châu Phi khi họ tìm cách thu hút những khách hàng đang tìm kiếm giải pháp thay thế cho Nga. Các cựu thành viên Hiệp ước Warsaw như Cộng hòa Séc, khi đó là một phần của Tiệp Khắc, đã cung cấp vũ khí ổn định cho các nước châu Phi trong thời kỳ Cộng sản và do đó có đủ điều kiện để bảo trì hoặc nâng cấp các hệ thống đó. Cộng hòa Séc vào năm 2022 đã xuất khẩu đạn dược, súng, máy bay và các vật tư quân sự khác trị giá khoảng 32 triệu euro tới 10 quốc gia châu Phi cận Sahara, nhiều quốc gia dựa vào vũ khí thời Liên Xô được sản xuất với các tiêu chuẩn và cỡ nòng khác với những loại được sử dụng ở phương Tây.

Xem thêm tại: Reuters, Central Europe’s defence companies spy African opportunity. Truy cập ngày 16/11/2023

Chuyên mục Phân tích:

Nga chuyển sang khách hàng vũ khí lâu năm để lấp đầy kho vũ khí phục vụ chiến tranh

Nga đã tìm cách thu hồi các bộ phận từ các hệ thống phòng thủ mà nước này đã xuất khẩu sang các nước như Pakistan, Ai Cập, Belarus và Brazil, nhằm bổ sung vào kho vũ khí khổng lồ đang được sử dụng cho cuộc chiến ở Ukraine. Việc thúc đẩy lấp đầy kho vũ khí của mình thông qua các yêu cầu xuất khẩu và mua lại trùng hợp với việc Nga đang tăng cường sản xuất đạn dược, phụ tùng và hệ thống vũ khí để hỗ trợ một cuộc xung đột sắp bước sang năm thứ ba và đang tiêu tốn số lượng lớn vật liệu. Nga cũng đã mua thêm đạn dược từ các đối tác, bao gồm cả đạn dược từ Triều Tiên. Phần lớn nỗ lực này của Moscow diễn ra trong bối cảnh Điện Kremlin đẩy lùi cuộc tấn công của lực lượng Ukraine ở phía đông và phía nam đất nước. Nhưng cuộc tấn công đó hiện đang chậm lại, do đó Nga đang tìm cách giành lại thế chủ động trên chiến trường. Tuy nhiên, phía Ai Cập đã hủy bỏ thỏa thuận gửi tên lửa cho Nga vào tháng 3 vì sợ phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của Mỹ. Hơn nữa, Cairo không thể thanh toán cho phần vũ khí mà họ đã nhận được vì các lệnh trừng phạt hạn chế việc Nga sử dụng hệ thống thanh toán bù trừ SWIFT. Khi thỏa thuận gửi tên lửa tới Nga bị phá vỡ, người Nga sau đó đã yêu cầu Ai Cập trả lại 150 động cơ cho các máy bay trực thăng Mi-8 và Mi-17 mà nước này đã bán cho Ai Cập – và phải hành động nhanh chóng để tránh bị Mỹ phát hiện. Nga cũng đã yêu cầu Pakistan cung cấp ít nhất 4 động cơ Mi-35M từ các máy bay trực thăng mà nước này đã bán trước đó. Bộ Ngoại giao Pakistan phủ nhận việc Moscow tiếp cận nước này. Moscow đã yêu cầu mua lại 12 động cơ từ các máy bay trực thăng quân sự Mi-35M đã bán cho Brazil, vốn đã ngừng hoạt động vào năm ngoái. Nhu cầu về vũ khí của Nga cũng ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của nước này, trong một số trường hợp khiến Moscow không thực hiện được các thỏa thuận, đặc biệt là hệ thống vũ khí cho lực lượng trên bộ. Xuất khẩu vũ khí của Nga có thể chỉ đạt 8 tỷ USD vào năm ngoái, gần một nửa so với mức 14,5 tỷ USD của năm 2021.

Xem thêm tại: WSJ, Russia Turns to Longtime Arms Customers to Boost War Arsenal. Truy cập ngày 10/11/2023

Mỹ đang lặng lẽ gửi thêm đạn dược, tên lửa cho Israel

Lầu Năm Góc đã âm thầm tăng cường viện trợ quân sự cho Israel, đáp ứng các yêu cầu bao gồm bổ sung thêm tên lửa dẫn đường bằng laser cho hạm đội máy bay Apache, cũng như đạn pháo 155 mm, thiết bị nhìn đêm, đạn phá hầm ngầm và các phương tiện quân sự mới. Tuy nhiên, việc cung cấp đạn pháo và các loại đạn dược khác đã bị các tổ chức phi chính phủ chỉ trích. Các tổ chức này cho rằng việc Mỹ cung cấp đạn dược cho Israel khiến cho Tel Aviv thúc đẩy chiến dịch ném bom tại Gaza, vốn đã giết chết hơn 10.000 người. Hơn 30 tổ chức cứu trợ đã viết thư cho Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin kêu gọi Mỹ không gửi đạn pháo 155mm cho Israel. Họ cho biết đạn pháo thường rơi cách mục tiêu dự định 25 mét.

Mặt khác, Israel cũng yêu cầu hơn 57.000 quả đạn pháo 155mm và 20.000 súng trường M4A1, cùng 5.000 thiết bị nhìn đêm PVS-14, 3.000 quả đạn phá boongke cầm tay, 400 súng cối 120mm và 75 xe chiến thuật hạng nhẹ dùng chung chung mới cho cả Lục quân và Thủy quân lục chiến thay thế Hummer. Mỹ cũng đã viện trợ 312 tên lửa đánh chặn Tamir. Hai khẩu đội Iron Dome của Mỹ cũng đang tới Israel bằng đường biển. Các lô hàng vũ khí bao gồm việc vận chuyển đạn pháo 155 mm ngược lại từ Israel cho Mỹ. 57.000 viên đạn đã được gửi từ kho của Mỹ ở Israel đến các địa điểm của Bộ Tư lệnh Châu Âu của Mỹ để bổ sung các loại đạn dược được gửi tới Ukraine. Israel cũng đã yêu cầu 200 drone ném bom bổ nhào Switchblade 600 do AeroVironment Inc sản xuất. Tuy nhiên, quân đội Mỹ hiện tại không có bất kỳ chiếc Switchblade 600 nào trong kho của mình.

Xem thêm tại: Bloomberg, US Is Quietly Sending Israel More Ammunition, Missiles. Truy cập ngày 15/11/2023

Trung Quốc đáng sợ đến mức nào?

Giao tranh ở Trung Đông có nguy cơ trở thành một sân khấu khác cho sự cạnh tranh giữa các cường quốc, với việc Mỹ ủng hộ Israel và Trung Quốc (cùng với Nga) tăng cường liên kết với Iran. Ở Biển Đông, Trung Quốc đang quấy rối các tàu Philippines và cho máy bay của họ bay gần các máy bay Mỹ một cách nguy hiểm. Mỹ cần có một đánh giá chính xác không chỉ về điểm mạnh mà còn cả điểm yếu của Trung Quốc. Những điểm yếu đó là gì?

Trước nhất là những thiếu sót về mặt quân sự của Trung Quốc. Sau nhiều thập kỷ hiện đại hóa, quân đội Trung Quốc thật đáng sợ với 2 triệu quân và ngân sách hàng năm là 225 tỷ USD, lực lượng hải quân lớn nhất thế giới cùng lực lượng tên lửa hùng mạnh. Đến năm 2030 nó có thể có 1.000 đầu đạn hạt nhân. Tuy nhiên, vấn đề là dù được rèn luyện trong nhiều thập kỷ theo học thuyết quân sự của Liên Xô và sau đó là Nga, PLA đang cố gắng tiếp thu các bài học từ Ukraine và phối hợp tác chiến liên binh chủng, vốn sẽ là chìa khóa cho bất kỳ cuộc xâm lược thành công nào nhắm vào Đài Loan. Thêm vào đó, PLA đang phải chật vật tuyển dụng quân nhân có kinh nghiệm, từ phi công chiến đấu đến kỹ sư. Mặc dù Trung Quốc đã đạt được những bước nhảy vọt về công nghệ, từ tên lửa siêu thanh đến máy bay chiến đấu tàng hình, tổ hợp công nghiệp-quân sự của Bắc Kinh vẫn tụt hậu trong các lĩnh vực như động cơ máy bay và tàu thủy, và vẫn phụ thuộc vào một số linh kiện của nước ngoài.

Bất chấp những cuộc thanh trừng không ngừng của ông Tập, tham nhũng dường như vẫn tràn lan lý do khiến tướng Lý Thượng Phúc bị cách chức Bộ trưởng Quốc phòng chỉ sau vài tháng đảm nhiệm chức vụ này. Những điểm yếu về quân sự của Trung Quốc cũng tồn tại cùng với những điểm yếu về kinh tế. Khủng hoảng tài sản và thái độ thù địch ngày càng tăng của Đảng Cộng sản đối với khu vực tư nhân và vốn nước ngoài đang cản trở tăng trưởng. Đầu tư của các công ty đa quốc gia vào Trung Quốc chuyển biến tiêu cực trong quý 3. Nền kinh tế trị giá 18 nghìn tỷ USD của Trung Quốc là lớn. Nhưng mặc dù dân số đông hơn nhiều, nhưng GDP của nước này khó có thể vượt Mỹ nhiều hoặc thậm chí vượt quá Mỹ vào giữa thế kỷ này. Vấn đề thứ ba và sâu sắc hơn: sự thống trị của ông Tập đối với một hệ thống độc tài không còn cho phép tranh luận chính sách nội bộ nghiêm túc nữa. Sự cai trị được cá nhân hóa là không tốt cho Trung Quốc và gây nguy hiểm cho thế giới. Thiếu lời khuyên đúng đắn, ông Tập có thể tính toán sai, như Vladimir Putin đã làm với Ukraine. Tuy nhiên, ông ta có thể bị nản lòng khi biết rằng xâm chiếm Đài Loan nhưng không chinh phục được hòn đảo có thể khiến ông bị tước quyền lực.

Xem thêm tại: Economist, How scary is China? Truy cập ngày 10/11/2023

Philippines chạy đua nâng cấp quân đội giữa mối đe dọa từ Trung Quốc liệu có ‘quá muộn’?

Philippines đã chuyển sang nhờ cậy sự trợ giúp từ bên ngoài khi Trung Quốc tăng cường tuyên bố chủ quyền đối với các khu vực tranh chấp ở Biển Đông. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng những nỗ lực hiện đại hóa này đã diễn ra “quá ít và quá muộn”. Chương trình hiện đại hóa ba giai đoạn của lực lượng vũ trang Philippines – được đặt tên là Horizon 1, 2 và 3 – được giới thiệu vào năm 2012 dưới thời cựu tổng thống Benigno Aquino III và dự kiến sẽ được triển khai trong vòng 15 năm. Nhưng mới gần đây vào tháng 9, Bộ trưởng Quốc phòng Gilberto Teodoro cho biết giai đoạn đầu tiên, Horizon 1 – dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2018 – vẫn còn “10%” phải hoàn thành, trong khi chỉ có khoảng một nửa số dự án Horizon 2 đã được hoàn thành. Quân đội Philippines chủ yếu tập trung vào việc chống lại các mối đe dọa nổi dậy và khủng bố trong nước cũng như cứu trợ thiên tai, trong đó quân đội được giao phần lớn tài nguyên. Chiến lược phòng thủ bên ngoài chỉ được đề cao trong chương trình nghị sự trong phần sau của chính quyền Rodrigo Duterte. Nhưng năng lực lâu dài của quân đội, bao gồm cả khả năng hoạt động với các nước khác, vẫn là những vấn đề quan trọng trong chương trình nâng cấp, và lực lượng hải quân và không quân phải bắt kịp sau nhiều thập kỷ bị gạt sang một bên.

Chi tiêu quốc phòng ở Philippines theo truyền thống dao động ở mức khoảng 1% GDP, thấp hơn so với nhiều nước láng giềng và chỉ bằng một nửa mức mà các nhà phân tích quân sự cho là lý tưởng. Ngân sách quốc phòng đề xuất cho năm 2024 là 232 tỷ peso (4,1 tỷ USD), tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Với danh sách mua sắm tốn kém cho Horizon 3, bao gồm máy bay chiến đấu đa chức năng, tàu khu trục, hệ thống tên lửa và thiết bị phòng thủ hải quân, không rõ số tiền này sẽ đi được bao xa. Philippines đang tìm cách mua hạm đội tàu ngầm đầu tiên của mình với các nhà thầu quan tâm bao gồm Tập đoàn Hải quân của Pháp, Hanwha Ocean của Hàn Quốc. Manila dự kiến cũng sẽ quyết định mua máy bay chiến đấu mới vào cuối năm nay, lựa chọn giữa máy bay Lockheed Martin F-16 của Mỹ và máy bay Gripen của Thụy Điển. Philippines cũng đang tìm cách tăng cường lĩnh vực quốc phòng trong nước khi lực lượng bảo vệ bờ biển gần đây thông báo rằng họ sẽ mua 40 tàu tuần tra do trong nước đóng. Nhưng hầu hết thiết bị của họ vẫn có nguồn gốc từ nước ngoài và các chuyên gia cho rằng ngành công nghiệp địa phương sẽ cần thời gian để phát triển.

Xem thêm tại: SCMP, Philippines races to upgrade military amid China threat – but is it ‘too little too late’? Truy cập ngày 14/11/2023

Trung Quốc chỉ huy ‘quân đội nhân dân’ như thế nào?

PLA là cánh tay quân sự của Đảng Cộng sản Trung Quốc. ĐCSTQ sử dụng các tổ chức chính trị để tránh tham nhũng và chia rẽ trong PLA, và các quan chức đã ghi nhận tầm quan trọng của cơ cấu chỉ huy kép trong việc “thực hiện đầy đủ và thể hiện nguyên tắc cơ bản về sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng đối với quân đội nhân dân”. Tại sao ĐCSTQ cho rằng chỉ huy kép lại là “đặc điểm và lợi thế lớn nhất” của PLA so với cơ cấu chỉ huy duy nhất của phương Tây? Về cơ bản, PLA báo cáo với các bộ phận còn lại của ĐCSTQ ở mọi cấp chỉ huy. Đảng sử dụng một số tổ chức chính trị trong PLA, bổ sung cho cơ cấu chỉ huy của quân đội, để kiểm soát quân đội. Hệ thống đảng ủy (党委制), hệ thống chính ủy (政治委员制) và hệ thống cơ quan chính trị (政治机关制)—đại diện cho ‘sự thăm dò, phát triển và hoàn thiện dần dần của ĐCSTQ trong quá trình xây dựng đảng về mặt tư tưởng’ và xây dựng quân đội về mặt chính trị’. Đây là ba cấu trúc chính trị nền tảng ở trung tâm của cấu trúc chỉ huy kép. Hệ thống đảng ủy là “hệ thống cơ bản của sự lãnh đạo của đảng đối với quân đội nhân dân”, chỉ đạo công tác của đảng ở các cấp quân đội; họ cũng hoạt động bên ngoài PLA trong mọi khía cạnh của xã hội. Trụ cột thứ hai của cơ cấu chỉ huy kép là hệ thống chính ủy. Chính ủy PLA (政治委员) đóng vai trò là người đứng đầu đơn vị của mình cùng với người chỉ huy quân sự cùng cấp, chịu trách nhiệm liên đới về công tác của quân đội do mình trực thuộc dưới sự lãnh đạo của cấp ủy cùng cấp. Chính ủy lãnh đạo, tổ chức công tác chính trị của các đơn vị, trong đó có giáo dục đồng thời đóng vai trò quản lý kỷ luật, tinh thần và phúc lợi, một chức năng thường được đảm nhiệm bởi những người lính nhập ngũ cấp cao hơn trong quân đội phương Tây. Trụ cột thứ ba, hệ thống cơ quan chính trị, bao gồm các cơ quan “hành chính và chức năng” đảm trách công tác chính trị ở mỗi cấp quân đội. Mặc dù người ta biết rất ít về cách thức hoạt động chính xác của chúng, nhưng vai trò của các cơ quan chính trị là buộc PLA phải chịu trách nhiệm về các mục tiêu chính trị thông qua việc kiểm tra và trừng phạt. Bằng cách sử dụng các hệ thống này, cơ cấu chỉ huy kép cung cấp quyền chỉ huy chính trị song song với quyền chỉ huy tác chiến của quân nhân. Từ quan điểm của phương Tây, một hệ thống lãnh đạo tập thể như thế này dường như sẽ làm suy yếu khả năng đưa ra quyết định đúng đắn một cách nhanh chóng của PLA. Tuy nhiên, lợi thế của nó là sự liên kết chính trị hoàn toàn và lý tưởng nhất là ngăn ngừa tham nhũng. Cấu trúc chỉ huy kép có thể đảm bảo lòng trung thành của đảng mà ít có khả năng xảy ra sai sót.

Xem thêm tại: The Strategist, How China commands its ‘people’s army’? Truy cập ngày 14/11/2023

‘Trục phiến quân’ thúc đẩy Mỹ tăng cường phòng thủ ở Trung Đông

Chỉ một ngày sau cuộc tấn công tàn khốc của Hamas vào Israel, Mỹ đã thể hiện sự hỗ trợ quân sự mạnh mẽ cho Israel – và một thông điệp cảnh báo tới các kẻ thù trong khu vực. Đầu tiên và quan trọng nhất là Hezbollah, nhóm chiến binh Lebanon hùng mạnh được Iran hậu thuẫn. Hezbollah ước tính có từ 20.000 đến 50.000 máy bay chiến đấu và một kho vũ khí gồm drone tấn công, vũ khí nhỏ, pháo binh, xe tăng và tên lửa dẫn đường chính xác ngày càng tinh vi. Lãnh đạo Hezbollah, Hassan Nasrallah hôm thứ bảy cảnh báo rằng nhóm này đã “nâng cấp” các cuộc tấn công bằng cách sử dụng vũ khí mới và đa dạng hóa các mục tiêu bên trong Israel. Một mối lo ngại đáng kể khác của Mỹ là sự leo thang các cuộc tấn công vào quân đội và nhân sự của lực lượng dân quân ở Iraq. Một nhóm mờ ám được gọi là “Kháng chiến Hồi giáo Iraq” đã tuyên bố thực hiện hơn 50 cuộc tấn công nhằm vào lực lượng Mỹ ở Iraq và Syria. Các nhà phân tích tin rằng “Cuộc kháng chiến Hồi giáo ở Iraq” là bình phong cho các phe phái được Iran hậu thuẫn trong khuôn khổ lực lượng dân quân được gọi là Hashd al-Shaabi. Những lực lượng này đã trở thành lực lượng quân sự và chính trị hùng mạnh, có hàng chục nghìn chiến binh và cũng được sáp nhập vào nhà nước. Ngoài ra còn có nhiều lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn ở Syria, nơi Iran đã can thiệp quân sự để ủng hộ Tổng thống Bashar al-Assad sau khi cuộc nổi dậy phổ biến năm 2011 chống lại chế độ của ông biến thành một cuộc nội chiến. Thay vì triển khai số lượng lớn lực lượng của mình ở Syria, Tehran đã huy động và cử các nhóm chiến binh Shia, bao gồm Hizbollah của Lebanon, dân quân Syria và nước ngoài đến chiến đấu bên cạnh quân đội của chế độ Assad. Xa hơn, phiến quân Houthi, lực lượng kiểm soát miền bắc Yemen, cũng đã tìm cách tấn công Israel. Houthi tuyên bố đã tiến hành ít nhất ba cuộc tấn công bằng drone và tên lửa nhằm vào Israel kể từ ngày 7 tháng 10. Houthi cũng đã bắn hạ một drone của Mỹ ngoài khơi bờ biển Yemen trong tháng này. Lực lượng Houthi thiện chiến đã chiến đấu trong cuộc chiến kéo dài hơn 8 năm chống lại liên minh do Saudi dẫn đầu đã can thiệp vào cuộc xung đột để hỗ trợ chính phủ bị lật đổ của Yemen. Tại chính Iran, lực lượng Vệ binh Cách mạng tinh nhuệ gồm 120.000 người là mối đe dọa chính đối với các mục tiêu của Israel và phương Tây. Cơ quan chịu trách nhiệm về các hoạt động ở nước ngoài của Vệ binh Cách mạng, lực lượng Quds hùng mạnh, cũng điều phối và huấn luyện các lực lượng ủy nhiệm trong khu vực.

Xem thêm tại: Financial Times, The ‘Axis of Resistance’ pushing US to ramp up Middle East defences. Truy cập ngày 14/11/2023