26/12/1966: Lễ Kwanzaa đầu tiên

Nguồn: The first Kwanzaa, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1966, ngày đầu tiên của lễ Kwanzaa đầu tiên đã được tổ chức tại Los Angeles dưới sự chỉ đạo của Maulana Karenga, Giám đốc khoa Nghiên cứu người Mỹ gốc Phi tại Đại học Bang California ở Long Beach. Lễ hội kéo dài bảy ngày này, có nguồn gốc từ châu Phi, đã được Tiến sĩ Karenga thiết kế như một dịp để kỷ niệm gia đình, cộng đồng, và văn hóa của người Mỹ gốc Phi.

Năm 1965, một cuộc bạo loạn chết người đã nổ ra tại khu phố Watts chủ yếu là người Mỹ gốc Phi sinh sống ở Los Angeles, khiến 34 người thiệt mạng, 1.000 người khác bị thương, và tài sản trị giá 40 triệu đô la bị phá hủy. Karenga, người từng là nhà hoạt động vì người Mỹ gốc Phi, đã vô cùng đau buồn trước thảm kịch và tìm cách vượt qua nỗi tuyệt vọng mà ông cảm thấy đã bao trùm cộng đồng người Mỹ gốc Phi sau cuộc nổi loạn. Ông thành lập Us, một tổ chức văn hóa của người Mỹ gốc Phi, và đã hướng về châu Phi để tìm kiếm các hoạt động và khái niệm có thể trao quyền và đoàn kết cộng đồng người gốc Phi trên khắp đất nước. Lấy cảm hứng từ các lễ hội thu hoạch của châu Phi, ông quyết định phát triển một ngày lễ phi tôn giáo nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của gia đình và cộng đồng, đồng thời mang đến cho người Mỹ gốc Phi cơ hội khám phá bản sắc châu Phi của họ.

Karenga đã kết hợp các khía cạnh của một số lễ hội thu hoạch khác nhau, chẳng hạn như lễ hội của người Ashanti và người Zulu, để tạo thành nền tảng của Kwanzaa. Tên gọi Kwanzaa bắt nguồn từ cụm từ matunda ya kwanza, có nghĩa là “hoa trái đầu mùa” trong tiếng Swahili. Mỗi gia đình đều tổ chức lễ hội Kwanzaa theo cách riêng của mình, nhưng lễ hội thường bao gồm các bài hát và điệu nhảy, gõ trống châu Phi, kể chuyện, đọc thơ, và một bữa ăn truyền thống thịnh soạn. Vào mỗi đêm trong bảy đêm lễ hội, các gia đình tụ họp lại và một đứa trẻ sẽ thắp một trong những ngọn nến cắm trên kinara (chân nến), sau đó thảo luận về một trong bảy nguyên tắc. Các nguyên tắc này, được gọi chung là Nguzo Saba, là các giá trị của văn hóa châu Phi đã góp phần xây dựng và củng cố cộng đồng giữa những người Mỹ gốc Phi. Các giá trị này bao gồm sự thống nhất, quyền tự quyết, công việc và trách nhiệm tập thể, hợp tác kinh tế, mục đích, sự sáng tạo, và đức tin. Một buổi tiệc gốc Phi, gọi là Karamu, sẽ được tổ chức vào ngày 31/12. Ngày nay, lễ hội Kwanzaa được hàng triệu người gốc Phi trên khắp Mỹ và Canada tổ chức.