08/05/1541: Hernando de Soto đến Sông Mississippi

Nguồn: Spanish conquistador Hernando de Soto reaches the Mississippi, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1541, ở phía nam Memphis, Tennessee ngày nay, nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Hernando de Soto đã đến Sông Mississippi, trở thành một trong những nhà thám hiểm châu Âu đầu tiên đặt chân đến khu vực này.

Sau khi đóng những chiếc thuyền đáy bằng, de Soto và 400 quân lính dưới quyền đã vượt qua con sông lớn dưới màn đêm, để tránh những người Mỹ bản địa có vũ trang tuần tra trên sông hàng ngày bằng thuyền chiến. Từ đó, đoàn thám hiểm đã tiến vào vùng đất ngày nay là Arkansas, tiếp tục cuộc tìm kiếm vàng và bạc vô vọng kéo dài hai năm ở vùng hoang dã của nước Mỹ.

Sinh vào những năm cuối của thế kỷ 15, de Soto lần đầu tiên đến Tân Thế Giới vào năm 1514. Vào thời điểm đó, người Tây Ban Nha đã thiết lập các căn cứ ở vùng Caribe và trên bờ biển lục địa châu Mỹ. Là một kỵ sĩ cừ khôi và một nhà thám hiểm táo bạo, de Soto đã khám phá Trung Mỹ và tích lũy cho mình khối tài sản khá lớn thông qua việc buôn bán nô lệ. Năm 1532, ông tham gia cùng Francisco Pizarro trong cuộc chinh phục Peru. Pizarro, de Soto và 167 người Tây Ban Nha khác đã thành công chinh phục Đế chế Inca, và de Soto trở thành một người giàu có. Ông trở về Tây Ban Nha vào năm 1536, nhưng chẳng bao lâu lại cảm thấy bồn chồn và ghen tị với Pizarro và Hernando Cortes, những người có danh tiếng lấn át ông trong vai trò nhà thám hiểm. Hoàng đế La Mã Thần thánh Charles V đã giúp đỡ bằng cách phong cho de Soto làm Thống đốc Cuba với quyền chinh phục Florida, và theo đó là lục địa Bắc Mỹ.

Cuối tháng 5/1539, de Soto đổ bộ lên bờ biển phía tây Florida với 600 quân lính, người hầu, và nhân viên, cũng như 200 con ngựa và một đàn chó săn. Từ đó, đoàn quân bắt đầu tấn công người bản địa, tịch thu bất kỳ đồ vật có giá trị nào họ tìm thấy, và chuẩn bị khu vực này cho quá trình thuộc địa hóa của Tây Ban Nha sau này. Sau khi đi qua Florida, Georgia, Nam Carolina, vượt Dãy Appalachians và trở lại Alabama, de Soto vẫn không tìm thấy vàng và bạc như mong muốn, nhưng ông đã chiếm được một bộ sưu tập ngọc trai quý giá tại Cofitachequi, thuộc bang Georgia ngày nay. Nhưng người Tây Ban Nha đã không thể chinh phục hoàn toàn vùng đất, vì Mỹ không có nền văn minh tập trung lớn như Mexico và Peru.

Sử dụng phương pháp chinh phục của Tây Ban Nha ở những nơi khác tại châu Mỹ, de Soto đã ngược đãi và bắt mọi người bản địa mà ông gặp làm nô lệ. Những chiến binh bản địa mà họ chạm trán đều bị những kỵ sĩ Tây Ban Nha đe dọa và buộc tránh xa. Tuy nhiên, vào tháng 10/1540, tình thế bất ngờ đảo ngược khi một liên minh các bộ lạc bản địa tấn công người Tây Ban Nha tại thị trấn Mabila kiên cố, gần Mobile, Alabama ngày nay. Tất cả các chiến binh bản địa đều bị giết, cùng với 20 người của de Soto. Hàng trăm người Tây Ban Nha khác bị thương. Thêm vào đó, những người lính được phân công mang theo đồ tiếp tế đã bỏ trốn cùng với hành lý.

De Soto đáng lẽ có thể hành quân về phía nam để hội quân với các tàu của mình dọc theo Bờ biển Vùng Vịnh, nhưng thay vào đó, ông lại ra lệnh cho đoàn thám hiểm đi về phía tây bắc để tìm kiếm những kho vàng bị giấu kín của châu Mỹ. Sang tháng 5/1541, quân đội đã đến và vượt qua Sông Mississippi, có lẽ là những người châu Âu đầu tiên làm được điều này. Từ đó, họ đi qua vùng đất ngày nay là Arkansas và Louisiana, nhưng vẫn thu được rất ít của cải vật chất so với những nỗ lực của họ. Quay trở lại Mississippi, de Soto qua đời sau một cơn sốt trên bờ sông vào ngày 21/05/1542. Để các bộ lạc địa phương không biết về cái chết của ông, và theo đó bác bỏ tuyên bố về bản tính thần thánh của de Soto, những người lính dưới quyền đã chôn xác ông ở Sông Mississippi.

Những người Tây Ban Nha, giờ đây dưới sự chỉ huy của Luis de Moscoso, lại đi về phía tây, băng qua phía bắc Texas trước khi quay trở lại Mississippi. Với gần một nửa số thành viên ban đầu của đoàn thám hiểm đã chết, người Tây Ban Nha đành đóng bè và đi xuôi dòng sông ra biển, sau đó đi dọc theo bờ biển Texas đến Tân Tây Ban Nha, cuối cùng đến Veracruz, Mexico, vào cuối năm 1543.