Category: Trung Quốc

Sự kết hợp đáng sợ của quyền lực công nghệ và quyền lực nhà nước

Nguồn: Ian Bremmer, “The Technopolar Paradox,” Foreign Affairs, 13/05/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tháng 2/2022, trong lúc lực lượng Nga tiến vào Kyiv, chính phủ Ukraine đã phải đối mặt với một vấn đề nghiêm trọng: vì mạng lưới Internet và truyền thông của nước này đã bị tấn công, nên quân đội và các nhà lãnh đạo sẽ sớm bị ngắt liên lạc. Nhưng Elon Musk – người đứng đầu trên thực tế của Tesla, SpaceX, X (trước đây là Twitter), xAI, Boring Company, và Neuralink – đã vào cuộc. Chỉ trong vài ngày, SpaceX đã triển khai hàng nghìn thiết bị đầu cuối Starlink đến Ukraine và kích hoạt dịch vụ Internet vệ tinh miễn phí. Bằng việc duy trì kết nối trực tuyến cho Ukraine, Musk đã được ngợi ca như một anh hùng. Continue reading “Sự kết hợp đáng sợ của quyền lực công nghệ và quyền lực nhà nước”

Trung Quốc sẽ gia tăng đối đầu quân sự với Mỹ?

Nguồn: Triệu Thông (Tong Zhao), “Will China Escalate?,” Foreign Affairs, 02/05/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bất chấp sự ổn định ngắn hạn, nguy cơ khủng hoảng quân sự đang gia tăng.

Năm 2021, tại cuộc họp đầu tiên đầy căng thẳng giữa các quan chức ngoại giao cấp cao của Trung Quốc và những người đồng cấp của họ trong chính quyền Biden, nhà ngoại giao hàng đầu của Bắc Kinh, Dương Khiết Trì, đã tuyên bố rằng Mỹ không còn có thể “nói chuyện với Trung Quốc từ vị thế của kẻ mạnh.” Tuyên bố này – có lẽ khiến Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan bối rối – đã cho thấy rõ quan điểm chiến lược của Trung Quốc. Trong bốn năm qua, Bắc Kinh hành động dựa trên giả định rằng đang có một sự thay đổi sâu sắc trong cán cân quyền lực giữa hai nước. Các nhà chiến lược Trung Quốc nhận thấy “điểm yếu chiến lược” kéo dài hàng thập kỷ của đất nước họ trong cuộc cạnh tranh với Mỹ đã biến mất, nhờ vào những tiến bộ ổn định trong năng lực công nghiệp, công nghệ, và quân sự của Trung Quốc và sự gia tăng ảnh hưởng quốc tế của nước này. Tiến trình này theo đó mở ra cái mà Bắc Kinh gọi là “bế tắc chiến lược” với Mỹ, trong đó hai bên hiện sở hữu sức mạnh tương đương. Continue reading “Trung Quốc sẽ gia tăng đối đầu quân sự với Mỹ?”

Cuộc tấn công ngoại giao quyến rũ của Trung Quốc

Nguồn: Joe Leahy, “China’s diplomatic charm offensive,” Financial Times, 06/05/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đang đi khắp thế giới để đẩy lùi ảnh hưởng của Mỹ, đồng thời củng cố thị trường xuất khẩu khi thặng dư thương mại của nước này tăng lên.

Sau khi Trung Quốc đơn phương dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với một số thành viên của Nghị viện châu Âu vào tuần trước, chính phủ nước này đã nói rất rõ rằng họ không chỉ quyết định chơi đẹp.

Bắc Kinh đã nhấn mạnh cái giá phải trả để dỡ bỏ lệnh trừng phạt – vốn được áp dụng cách đây bốn năm trong một cuộc tranh chấp xoay quanh cáo buộc vi phạm nhân quyền ở khu vực Tân Cương – là sự hợp tác với Trung Quốc về thương mại. Continue reading “Cuộc tấn công ngoại giao quyến rũ của Trung Quốc”

Washington có thể hối tiếc vì kiểm soát chip AI quá mức

Nguồn: Ray Wang, “Washington May Regret Overextended AI Chip Controls,” Foreign Policy, 30/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Những hạn chế ngày càng thắt chặt đang thúc đẩy các công ty Trung Quốc.

Ngày 15/04 vừa qua, nhà sản xuất chip Mỹ Nvidia đã công bố một hồ sơ gửi Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ, trong đó cho biết chính phủ đã hạn chế công ty bán bộ xử lý đồ họa (GPU) kém tiên tiến hơn của mình – H20 – cho Trung Quốc. Theo hồ sơ, Nvidia được yêu cầu phải xin giấy phép từ Cục Công nghiệp và An ninh của Bộ Thương mại Mỹ trước khi bán H20 và bất kỳ chip nào khác “có băng thông bộ nhớ, băng thông kết nối, hoặc cả hai tính năng này, tương đương với H20” cho Trung Quốc. Continue reading “Washington có thể hối tiếc vì kiểm soát chip AI quá mức”

Bộ Quốc phòng Mỹ ám ảnh với cuộc chiến xoay quanh Đài Loan

Nguồn: James Palmer, “The Pentagon Fixates on War Over Taiwan”, Foreign Policy, 06/05/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Giữa lúc giới lãnh đạo quân sự Mỹ lo ngại về Trung Quốc, Tổng thống Trump lại xem nhẹ khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Tiêu điểm tuần này: Quân đội Mỹ ưu tiên ngăn chặn một cuộc xung đột liên quan đến Đài Loan; Điện Kremlin xác nhận về chuyến thăm Nga của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình; Bắc Kinh xem xét việc đàm phán về fentanyl với Washington như một giải pháp hạ nhiệt thuế quan.

Lầu Năm Góc chú tâm đến kịch bản xung đột ở Đài Loan

Bộ Quốc Phòng Mỹ đang ngày càng chú tâm hơn đến một cuộc xung đột giả định với Trung Quốc – cùng lúc khi các chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang làm suy yếu các liên minh ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Continue reading “Bộ Quốc phòng Mỹ ám ảnh với cuộc chiến xoay quanh Đài Loan”

Thanh trừng trong quân đội Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến vấn đề Đài Loan

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How China’s military mystery can spill into Taiwan strategy,” Nikkei Asia, 01/05/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một chuyên gia về Đài Loan đã bất ngờ biến mất khi Tập giải quyết cuộc thương chiến với Trump.

Trong lúc Tập Cận Bình tham gia vào cuộc thương chiến ăn miếng trả miếng với Donald Trump, vốn đang leo thang nhanh hơn dự kiến, nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng đang phải đối mặt với cuộc đấu tranh dữ dội bên trong Quân Giải phóng Nhân dân, một cuộc đấu tranh có thể còn nghiêm trọng và phức tạp hơn cuộc đối đầu Trung-Mỹ. Continue reading “Thanh trừng trong quân đội Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến vấn đề Đài Loan”

Trung Quốc đã tự trang bị vũ khí cho thương chiến như thế nào?

Nguồn: Zongyuan Zoe Liu, “How China Armed Itself for the Trade War,” Foreign Affairs, 29/04/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cách tiếp cận rủi ro cao của Bắc Kinh trong cuộc đối đầu kinh tế với Washington.

Làm thế nào mà hai nền kinh tế lớn nhất thế giới lại lao vào một cuộc thương chiến mà không bên nào thực sự mong muốn và phần còn lại của thế giới thì không thể gánh chịu nổi? Sau buổi lễ “Ngày giải phóng” của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 02/04, trong đó ông công bố các mức thuế khác nhau đối với tất cả các đối tác thương mại của Washington, Mỹ và Trung Quốc đã phát động một số vòng leo thang trả đũa, đẩy mức thuế quan giữa hai nước lên mức cao ngất ngưởng. Đến ngày 11/04, mức thuế đối với hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ đã lên tới 145%, trong khi hàng hóa Mỹ nhập khẩu vào Trung Quốc bị đánh thuế 125%. Trừ phi hai nước đưa ra các miễn trừ rộng rãi, thì 700 tỷ đô la thương mại song phương hàng năm giữa họ có thể giảm tới 80% chỉ trong vòng hai năm tới. Các thị trường đã phản ứng tiêu cực với cuộc thương chiến đang rình rập, trong khi nhiều nhà kinh tế và nhà phân tích phải chật vật tìm cách giải thích những gì chính quyền Trump đang cố gắng đạt được. Continue reading “Trung Quốc đã tự trang bị vũ khí cho thương chiến như thế nào?”

Một số động thái liên quan đến thuế quan Mỹ – Trung dù không có đàm phán

Nguồn: James Palmer, “No Talk, but Some Action on U.S.-China Tariffs”, Foreign Policy, 29/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh bác bỏ tuyên bố của ông Trump về các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra giữa hai nước.

Tiêu điểm tuần này: Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra phát ngôn mơ hồ về các cuộc đàm phán thuế quan với Trung Quốc; Giá thực phẩm ở Trung Quốc có thể tăng do thương chiến; Hạn chế mới của Mỹ đối với chip tác động đến cả những công nghệ kém tiên tiến hơn (so với trước đây), trong đó có dòng chip H20 của Nvidia. Continue reading “Một số động thái liên quan đến thuế quan Mỹ – Trung dù không có đàm phán”

Thay vì Greenland, Mỹ nên tập trung chú ý vào Quần đảo Aleutian

Nguồn: Alex Alfirraz Scheers, “Get Ready for the Aleutian Island Crisis,” Foreign Policy, 28/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trong lúc xung đột leo thang ở Bắc Cực, các đối thủ nước ngoài đã bắt đầu để mắt tới lãnh thổ Alaska.

Quên Cuba đi – có những hòn đảo mới đáng lưu tâm hơn. Dù viễn cảnh về một cuộc khủng hoảng hạt nhân ở Đài Loan vẫn là một mối nguy thực sự, nhưng các hoạt động của Trung Quốc xung quanh Quần đảo Aleutian cũng không nên bị bỏ qua. Các hoạt động quân sự táo bạo của Trung Quốc trong và xung quanh các đảo này và Eo biển Bering có thể leo thang. Continue reading “Thay vì Greenland, Mỹ nên tập trung chú ý vào Quần đảo Aleutian”

Nước cờ phi thuế quan của Trump khiến Trung Quốc rùng mình

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Trump’s non-tariff gambit sends shivers through China,” Nikkei Asia, 24/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Đảng Cộng sản Trung Quốc lo sợ việc chấp thuận yêu cầu của Mỹ sẽ gây ra rủi ro.

Trong khi nhiều quốc gia đang gấp rút đàm phán với chính quyền của Tổng thống Donald Trump để tránh mức thuế quan cao hơn, thì Trung Quốc vẫn kiên định với lập trường của mình trong cuộc thương chiến leo thang với Mỹ

Nguyên nhân nào khiến Trung Quốc từ chối đàm phán thuế quan với chính quyền Trump? Vì khả năng Trump đưa ra những yêu cầu có thể gây rủi ro cho chế độ độc đảng của Trung Quốc. Continue reading “Nước cờ phi thuế quan của Trump khiến Trung Quốc rùng mình”

Trump đang để mất Châu Á

Nguồn: Robert A. Manning, “Trump Is Losing Asia,” Foreign Policy, 21/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một chính sách thiếu mạch lạc đang thúc đẩy sự trỗi dậy của Bắc Kinh.

Trong hơn một thập kỷ qua, động lực an ninh và kinh tế ở Châu Á-Thái Bình Dương đã đi theo những hướng ngược nhau. Căng thẳng địa chính trị và chủ nghĩa dân tộc mang tính cạnh tranh đã củng cố vai trò của Mỹ như một người bảo đảm an ninh, trong khi sự trỗi dậy về kinh tế của Trung Quốc đã khiến các nền kinh tế khu vực tích hợp chặt chẽ hơn với nhau và với chính Trung Quốc, đồng thời kéo chúng xa khỏi Mỹ, như Evan Feigenbaum và tôi từng lập luận 13 năm trước. Continue reading “Trump đang để mất Châu Á”

Trung Quốc đã thắng vòng đầu tiên của cuộc chiến thuế quan

Nguồn: John Ross, 罗思义：拜特朗普关税战所赐，中国对美经济增速优势扩大, Guancha, 17/04/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Trong vòng đối đầu đầu tiên, Trung Quốc đã giành chiến thắng mang tính giai đoạn

Trong năm 2025, lợi thế tăng trưởng của Trung Quốc so với Mỹ sẽ được nới rộng dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Trong bối cảnh chính sách thuế quan của chính quyền Trump làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế của Mỹ, lợi thế tăng trưởng của Trung Quốc so với Mỹ sẽ càng được củng cố hơn nữa. Điều này sẽ gây ra những tác động quốc tế đáng kể đến cuộc chiến thuế quan của Trump, và do đó trở thành một thực tế quan trọng để đánh giá tình hình quốc tế. Continue reading “Trung Quốc đã thắng vòng đầu tiên của cuộc chiến thuế quan”

Các nước đứng trước áp lực chọn phe trong thương chiến Mỹ – Trung

Nguồn: James Palmer, “Countries Face Pressure to Pick Sides in U.S.-China Trade War”,  Foreign Policy, 22/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh và Washington đang đặt các bên thứ ba vào thế khó.

Tiêu điểm tuần này: Thương chiến Mỹ – Trung khiến các nước lâm vào thế khó; Thoả thuận giữa Trung Quốc và Vatican lung lay sau sự ra đi của Giáo hoàng Francis; Các ứng dụng giao đồ ăn Trung Quốc tranh giành thị phần.

Mỹ – Trung đặt áp lực lên đối tác thương mại

Trước tình hình thương chiến Mỹ – Trung vẫn chưa đến hồi kết, cả hai bên đều đang tìm cách gây sức ép lên các bên thứ ba, buộc họ phải chọn phe. Mỹ hứa hẹn có thể giảm thuế – vốn đang ở mức cơ bản 10% cho đến khi thời hạn 90 ngày tạm hoãn thuế kết thúc vào tháng Bảy tới – cho những nước nào sẵn sàng hạn chế giao thương và đầu tư với Trung Quốc. Continue reading “Các nước đứng trước áp lực chọn phe trong thương chiến Mỹ – Trung”

Thương chiến: Cơn ác mộng của các công ty Mỹ tại Trung Quốc

Nguồn: “Pity American firms in China. Xi Jinping is hitting back”, The Economist, 15/04/2025.

Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Trong nhiều thập kỷ, các chính trị gia ở Washington có thể bị nhầm là những người vận động hành lang cho các công ty Mỹ tại Trung Quốc. Họ thúc đẩy đất nước này mở cửa cho các ngân hàng, máy bay và chuỗi thức ăn nhanh của Mỹ. Ví dụ, Boeing, một nhà sản xuất máy bay của Mỹ, bắt đầu nhận được đơn đặt hàng từ Trung Quốc ngay sau khi Richard Nixon đến thăm nước này vào năm 1972. Hiện tại, nhiều giám đốc điều hành người Mỹ tại Trung Quốc tin rằng họ đang chứng kiến ​​chính phủ của mình phá bỏ phần lớn thành quả đó. Continue reading “Thương chiến: Cơn ác mộng của các công ty Mỹ tại Trung Quốc”

Tập Cận Bình thăm Việt Nam: Show diễn ngoại giao trên nền căng thẳng tiềm ẩn

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày 14-15/4/2025, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có chuyến thăm thu hút nhiều chú ý tới Việt Nam. Đây là chuyến thăm Việt Nam thứ hai của ông trong vòng chưa đầy 18 tháng. Chuyến thăm này, một phần của chuyến công du Đông Nam Á bao gồm cả Malaysia và Campuchia, chứng kiến ông ​​Tập gặp gỡ các nhà lãnh đạo cấp cao của Việt Nam, bao gồm Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Phạm Minh Chính, để ký hàng chục thỏa thuận hợp tác nhằm tăng cường quan hệ kinh tế. Trong bối cảnh Hoa Kỳ áp thuế đối ứng cao với cả hai nước, chuyến thăm dường như báo hiệu một đỉnh cao mới trong quan hệ Việt -Trung, với cả hai bên nhấn mạnh sự đoàn kết và lợi ích kinh tế chung. Tuy nhiên, ẩn sau bề ngoài ngoại giao hào nhoáng này là những căng thẳng dai dẳng, đáng chú ý nhất là về tranh chấp Biển Đông và việc trung chuyển hàng hóa Trung Quốc qua Việt Nam, cho thấy chuyến thăm này không phải là một bước ngoặt trong quan hệ song phương. Continue reading “Tập Cận Bình thăm Việt Nam: Show diễn ngoại giao trên nền căng thẳng tiềm ẩn”

Trump làm nổi bật vai trò lãnh đạo thương mại tự do của Bắc Kinh

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Trump tariffs ironically cast spotlight on Beijing-led free trade,” Nikkei Asia, 17/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mỹ đã đổi vai và hiện đang ủng hộ chủ nghĩa bảo hộ theo kiểu Trung Quốc những năm 1990.

Một meme hài hước đen tối đang lan truyền trên mạng internet bị kiểm duyệt nghiêm ngặt của Trung Quốc, giải thích cách chính sách thuế cao của Tổng thống Mỹ Donald Trump làm đảo ngược các cực chính trị toàn cầu.

Ở một cực là khối các quốc gia ký kết thỏa thuận do Bắc Kinh lãnh đạo, kêu gọi thương mại tự do và mở cửa. Ở cực kia là phe do Washington dẫn đầu, gồm các đồng minh của Mỹ, những người không có lựa chọn nào khác ngoài việc đồng ý với chính sách thương mại bảo hộ của Trump. Continue reading “Trump làm nổi bật vai trò lãnh đạo thương mại tự do của Bắc Kinh”

Doanh nghiệp Trung Quốc sẽ tồn tại dưới áp lực thuế quan cao bằng cách nào?

Nguồn: Lưu Triệu Ninh, 刘肇宁：美国“掀桌子”怎么办？这三种应对措施对中企而言很关键, Guancha, 14/04/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Kể từ tháng 4, một loạt động thái của chính phủ Mỹ đã khiến thế giới bên ngoài phải thốt lên rằng “Trump thật điên rồ”. Từ việc công bố chính sách “thuế đối ứng” vào ngày 2/4 đến việc tạm hoãn chính sách này đối với một số nước vào ngày 9/4; hay việc chính quyền Trump ban đầu tăng mức “thuế đối ứng” đối với Trung Quốc từ 34% lên 125%, nhưng rồi lại “âm thầm” tuyên bố miễn “thuế đối ứng” đối với các sản phẩm như điện thoại thông minh và máy tính vào ngày 11/4. Phải nói rằng sự bất nhất và thay đổi chóng mặt của Trump đã khiến các chính phủ và doanh nghiệp trên toàn thế giới phải đau đầu. Continue reading “Doanh nghiệp Trung Quốc sẽ tồn tại dưới áp lực thuế quan cao bằng cách nào?”

Doanh nghiệp ở hai bờ Thái Bình Dương ứng phó trước tác động của thương chiến

Nguồn: James Palmer, “Businesses on Both Sides of the Pacific Brace for Impact”,  Foreign Policy, 15/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Tại Trung Quốc và Mỹ, tình hình thương chiến bất định buộc doanh nghiệp phải đưa ra những quyết định khó khăn.

Tiêu điểm tuần này: Thương chiến Mỹ – Trung gây bất ổn cho doanh nghiệp; Lính đánh thuê Trung Quốc tham chiến về phía Nga ở Ukraine; Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Việt Nam.

Thương chiến phủ bóng doanh nghiệp

Giữa lúc quan hệ thương mại Mỹ – Trung có thể xoay chiều trong tích tắc, người ta dễ quên rằng: Hàng hoá lại di chuyển rất chậm. Continue reading “Doanh nghiệp ở hai bờ Thái Bình Dương ứng phó trước tác động của thương chiến”

Tại sao quân bài của Tập lại mạnh hơn Trump?

Nguồn: Gideon Rachman, “Why Xi holds a stronger hand than Trump,” Financial Times, 14/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nhà Trắng đã tính toán sai cán cân quyền lực trong cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc.

Nếu thấy nghi ngờ, hãy cứ viết hoa. “KHÔNG AI ‘thoát tội’” – Donald Trump nhấn mạnh vào Chủ nhật ngày 12/04 – trong một lời giải thích khó hiểu cho thông báo trước đó, rằng Mỹ sẽ miễn thuế cho điện thoại thông minh và đồ điện tử tiêu dùng. Bản thân sự miễn trừ này đã là một thay đổi đối với chính sách một tuần trước đó, khi Mỹ công bố mức thuế “đối ứng” 145% dành cho tất cả hàng hóa từ Trung Quốc – một sự gia tăng đáng kể so với mức thuế được công bố vài ngày trước nữa. Liệu bạn có hiểu nổi không? Continue reading “Tại sao quân bài của Tập lại mạnh hơn Trump?”

Chiến lược ba lớp của Trung Quốc cho cuộc thương chiến kéo dài

Nguồn: Lizzi C. Lee, “The Art of Not Dealing: China’s 3-Ring Strategy for a Prolonged Trade War,” The Diplomat, 15/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bắc Kinh đang thực hiện một kế hoạch ba lớp: củng cố mặt trận trong nước, gây sức ép với Mỹ, và tái định vị vị thế trên trường quốc tế.

Khi cuộc chiến thuế quan Trung-Mỹ bước vào giai đoạn leo thang mới, với việc Trump 2.0 đề xuất tăng thuế mới, đẩy gánh nặng thuế quan thực tế của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc lên mức đáng kinh ngạc là 145% và Bắc Kinh đáp trả bằng cách tăng thuế đối với hàng hóa Mỹ lên 125%, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã xóa bỏ mọi ảo tưởng còn sót lại về sự tan băng sắp xảy ra. Các tít báo có thể tập trung vào thuế quan trả đũa và sự chậm lại của hoạt động vận chuyển hàng hóa, nhưng nằm sâu bên dưới, một sự thay đổi quan trọng hơn đang diễn ra: một sự hiệu chỉnh chiến lược dài hạn không nhằm mục đích leo thang với Washington, mà là chịu đựng nó. Continue reading “Chiến lược ba lớp của Trung Quốc cho cuộc thương chiến kéo dài”