Category: Sự kiện

20/05/1940: Quân Đức tiến đến Eo biển Manche tại Abbeville, Pháp

Nguồn: Germans break through to English Channel at Abbeville, France, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1940, quân Đức ở miền bắc nước Pháp đã tiến đến Eo biển Manche.

Khi tiến đến Abbeville, các đoàn xe bọc thép của Đức, do Tướng Heinz Guderian (một chuyên gia về xe tăng) chỉ huy, đã cắt đứt mọi liên lạc giữa Lực lượng Viễn chinh Anh (BEF) ở phía bắc và quân đội chính của Pháp ở phía nam. Ông cũng cắt đứt nguồn tiếp tế của BEF ở phía tây. Quân Đức giờ đây đã đứng ngay trước biển, với nước Anh ở trong tầm mắt. Nhưng Winston Churchill đã chuẩn bị cho một cuộc vượt biển như vậy. Ông lập kế hoạch rút quân cho BEF (BEF là lực lượng quân đội đóng tại Anh, đã đến miền bắc nước Pháp vào đầu cả hai cuộc Thế chiến để hỗ trợ quân đội Pháp) và đã kêu gọi Bộ Hải quân Anh chuẩn bị “một số lượng lớn tàu thuyền” để vượt biển sang Pháp nếu cần thiết. Continue reading “20/05/1940: Quân Đức tiến đến Eo biển Manche tại Abbeville, Pháp”

18/05/1926: Nhà truyền giáo nổi tiếng Aimee Semple McPherson mất tích

Nguồn: Popular evangelist Aimee Semple McPherson disappears, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1926, Aimee Semple McPherson, một nhà truyền giáo nổi tiếng của Mỹ, đã mất tích ở Bãi biển Venice tại Los Angeles, California. Cảnh sát đã điều động máy bay và tàu thuyền để tìm kiếm bà, nhưng chẳng thấy bóng dáng bà đâu. Sau đó, các nhà chức trách phát hiện ra rằng phát thanh viên radio Kenneth Ormiston, một người bạn của McPherson, cũng đã mất tích. Continue reading “18/05/1926: Nhà truyền giáo nổi tiếng Aimee Semple McPherson mất tích”

17/05/1873: Ngày sinh nhà văn Dorothy Richardson

Nguồn: Writer Dorothy Richardson, pioneer of stream of consciousness, is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1873, nhà văn người Anh có ảnh hưởng Dorothy Richardson, người mà phong cách “dòng ý thức” (stream-of-consciousness) của bà sẽ ảnh hưởng đến James Joyce và Virginia Woolf, đã chào đời.

Dù thời nay chúng ít được biết đến, nhưng các tác phẩm của Richardson đã được đọc và thảo luận rộng rãi trong thời đại của bà. Là con gái của một ông chủ tiệm tạp hóa bị phá sản năm bà 17 tuổi, Richardson đã được giáo dục tốt và rất độc lập. Sau khi cha bà phá sản, bà đã nhận công việc làm giáo viên ở Đức trong sáu tháng, rồi chuyển đến dạy học ở London và làm gia sư tại đó trong hai năm. Đến năm 1895, Richardson dành hết tâm huyết để chăm sóc người mẹ bị trầm cảm nặng của mình, người đã tự tử vào tháng 11 năm đó khi Richardson đang ra ngoài đi dạo. Continue reading “17/05/1873: Ngày sinh nhà văn Dorothy Richardson”

15/05/1942: 17 tiểu bang Mỹ áp dụng chế độ phân phối xăng theo định mức

Nguồn: Seventeen states put gasoline rationing into effect, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1942, chế độ phân phối xăng theo định mức đã bắt đầu được áp dụng tại 17 tiểu bang miền Đông nước Mỹ như một nỗ lực hỗ trợ cho nỗ lực chiến tranh của nước này trong Thế chiến II. Đến cuối năm đó, Tổng thống Franklin D. Roosevelt đã đảm bảo rằng chế độ phân phối xăng theo định mức bắt buộc có hiệu lực tại tất cả 48 tiểu bang.

Người Mỹ đã tranh luận về việc tham gia Thế chiến II mãi cho đến khi Nhật Bản tấn công Trân Châu Cảng vào ngày 07/12/1941. Ngay ngày hôm sau, Quốc hội Mỹ đã gần như nhất trí thông qua yêu cầu của Roosevelt về việc tuyên chiến với Nhật Bản, và ba ngày sau, các đồng minh của Nhật Bản là Đức và Ý đã tuyên chiến với Mỹ. Continue reading “15/05/1942: 17 tiểu bang Mỹ áp dụng chế độ phân phối xăng theo định mức”

13/05/1920: Đảng Xã hội đề cử ‘Tù nhân 2253’ làm ứng viên tổng thống Mỹ

Nguồn: Socialist party nominates “Convict 2253” for president, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1920, Đảng Xã hội đã đề cử Eugene V. Debs làm ứng viên cho cuộc bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra vào tháng 11 năm đó. Tuy nhiên, có một vấn đề nhỏ: Debs đang thụ án 10 năm tù tại một nhà tù liên bang ở Atlanta và sẽ không được ra tù cho đến năm 1928.

Như tờ New York Tribune nhận xét, “việc đề cử ông đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ khi tên của một người bị giam giữ sau song sắt nhà tù được trình lên người dân với tư cách là ứng viên cho chức vụ cao của đất nước.” Continue reading “13/05/1920: Đảng Xã hội đề cử ‘Tù nhân 2253’ làm ứng viên tổng thống Mỹ”

11/05/1934: Bão bụi quét qua các tiểu bang miền Đông nước Mỹ

Nguồn: Dust storm sweeps from Great Plains across Eastern states, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1934, một cơn bão lớn đã cuốn hàng triệu tấn bụi đất bay từ khắp vùng Đại Bình nguyên (Great Plains) khô cằn của Mỹ đến tận New York, Boston, và Atlanta.

Vào thời điểm con người đến định cư ở Đại Bình nguyên hồi giữa những năm 1800, vùng đất này được bao phủ bởi các đồng cỏ, giúp lưu trữ độ ẩm trong đất và giữ cho hầu hết đất không bị thổi bay ngay cả trong thời kỳ khô hạn. Tuy nhiên, đến đầu thế kỷ 20, các nông dân đã cày xới và loại bỏ phần lớn lớp cỏ để tạo ra các cánh đồng. Continue reading “11/05/1934: Bão bụi quét qua các tiểu bang miền Đông nước Mỹ”

10/05/1980: Chính phủ Mỹ phê duyệt khoản vay 1,5 tỷ đô la cho Chrysler

Nguồn: Government approves $1.5 billion loan for Chrysler, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1980, Bộ trưởng Tài chính Mỹ G. William Miller tuyên bố phê duyệt khoản bảo lãnh cho vay liên bang trị giá gần 1,5 tỷ đô la cho Tập đoàn Chrysler khi đó đã gần như phá sản. Vào thời điểm đó, đây là gói cứu trợ lớn nhất mà chính phủ Mỹ từng cấp cho một công ty của nước này.

Được thành lập vào năm 1913 với tên gọi Công ty Maxwell Motor, Chrysler đã phát triển thành Tập đoàn Chrysler sau năm 1925, khi Walter P. Chrysler lên nắm quyền kiểm soát công ty. Việc mua lại Dodge Brothers vào năm 1928 đã mở đường cho Chrysler trở thành một thế lực lớn trong ngành công nghiệp xe hơi Mỹ. Continue reading “10/05/1980: Chính phủ Mỹ phê duyệt khoản vay 1,5 tỷ đô la cho Chrysler”

08/05/1541: Hernando de Soto đến Sông Mississippi

Nguồn: Spanish conquistador Hernando de Soto reaches the Mississippi, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1541, ở phía nam Memphis, Tennessee ngày nay, nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Hernando de Soto đã đến Sông Mississippi, trở thành một trong những nhà thám hiểm châu Âu đầu tiên đặt chân đến khu vực này.

Sau khi đóng những chiếc thuyền đáy bằng, de Soto và 400 quân lính dưới quyền đã vượt qua con sông lớn dưới màn đêm, để tránh những người Mỹ bản địa có vũ trang tuần tra trên sông hàng ngày bằng thuyền chiến. Từ đó, đoàn thám hiểm đã tiến vào vùng đất ngày nay là Arkansas, tiếp tục cuộc tìm kiếm vàng và bạc vô vọng kéo dài hai năm ở vùng hoang dã của nước Mỹ. Continue reading “08/05/1541: Hernando de Soto đến Sông Mississippi”

06/05/1876: Bức ‘Nữ công tước xứ Devonshire’ được đấu giá và nhanh chóng bị trộm

Nguồn: “Duchess of Devonshire” painting stirs interest – and theft, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1876, bức tranh “Nữ công tước xứ Devonshire” của Thomas Gainsborough đã gây xôn xao dư luận khi được đem ra đấu giá tại Christie’s ở London. Bức tranh được bán cho William Agnew, một nhà buôn tranh ở London, với giá 51.540 đô la Mỹ, mức giá cao nhất từng được trả cho một bức tranh được đem ra đấu giá.

Ba tuần sau, Agnew trưng bày bức tranh tại phòng trưng bày của mình – và nó đã bị Adam Worth đánh cắp. Continue reading “06/05/1876: Bức ‘Nữ công tước xứ Devonshire’ được đấu giá và nhanh chóng bị trộm”

04/05/1916: Đức đồng ý hạn chế chiến tranh tàu ngầm

Nguồn: Germany agrees to limit its submarine warfare, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, người Đức đã đáp lại yêu cầu của Tổng thống Mỹ Woodrow Wilson bằng cách đồng ý hạn chế chiến tranh tàu ngầm của mình để tránh rạn nứt ngoại giao với Mỹ.

Chiến tranh tàu ngầm không hạn chế lần đầu tiên diễn ra trong Thế chiến II vào đầu năm 1915, khi Đức tuyên bố khu vực xung quanh Quần đảo Anh là vùng chiến sự, trong đó tất cả các tàu buôn, bao gồm cả tàu từ các quốc gia trung lập, sẽ bị hải quân Đức tấn công. Một loạt các cuộc tấn công của Đức vào các tàu buôn – lên đến đỉnh điểm là vụ đánh chìm tàu ​​chở khách Lusitania của Anh vào ngày 07/05/1915 – đã khiến Tổng thống Wilson phải gây sức ép buộc Đức hạn chế lực lượng hải quân của họ. Continue reading “04/05/1916: Đức đồng ý hạn chế chiến tranh tàu ngầm”

03/05/1954: Tối cao Pháp viện Mỹ ra phán quyết vụ Hernandez kiện Bang Texas

Nguồn: Supreme Court rules in Hernandez v. Texas, broadening civil rights laws, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1954, Tối cao Pháp viện Mỹ đã ra một phán quyết quan trọng làm rõ cách hệ thống pháp luật Mỹ xử lý các cáo buộc phân biệt đối xử. Trong vụ Hernandez kiện Bang Texas, Tối cao Pháp viện nhất trí phán quyết rằng Tu chính án 14 được áp dụng cho tất cả các nhóm chủng tộc và sắc tộc phải đối mặt với sự phân biệt đối xử, theo đó mở rộng luật dân quyền để bao gồm người gốc Tây Ban Nha và tất cả những người không phải da trắng khác. Continue reading “03/05/1954: Tối cao Pháp viện Mỹ ra phán quyết vụ Hernandez kiện Bang Texas”

01/05/1926: Công nhân hãng Ford được hưởng tuần làm việc 40 giờ

Nguồn: Ford factory workers get 40-hour week, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1926, Công ty Xe hơi Ford trở thành một trong những công ty đầu tiên tại Mỹ áp dụng tuần làm việc 5 ngày, 40 giờ cho các công nhân tại các nhà máy xe hơi của mình. Chính sách này sẽ được mở rộng cho các nhân viên văn phòng của Ford vào tháng 8 năm sau.

Công ty xe hơi đặt trụ sở tại Detroit của Henry Ford đã từng có những bước đột phá trong chính sách lao động của mình trước đây. Vào đầu năm 1914, trong bối cảnh tình trạng thất nghiệp lan rộng và bất ổn lao động ngày càng gia tăng, Ford đã tuyên bố rằng họ sẽ trả cho công nhân nam làm việc tại nhà máy mức lương tối thiểu là 5 đô la cho một ngày làm việc 8 giờ, tăng từ mức trước đó là 2,34 đô la cho 9 giờ (chính sách này được áp dụng cho công nhân nữ vào năm 1916). Continue reading “01/05/1926: Công nhân hãng Ford được hưởng tuần làm việc 40 giờ”

29/04/1854: Thành lập đại học dành cho người Mỹ gốc Phi đầu tiên

Nguồn: First HBCU, Lincoln University, chartered, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1854, Đại học Lincoln trở thành tổ chức giáo dục đại học đầu tiên cấp bằng cho người Mỹ gốc Phi trong lịch sử nước Mỹ.

Tọa lạc tại Pennsylvania và ban đầu được thành lập với tên gọi là Viện Ashmun, trường đại học này được đổi tên vào năm 1866 để vinh danh Tổng thống Abraham Lincoln, người được người Mỹ gốc Phi kính trọng vì đã ban hành Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ vào năm 1863, trao trả tự do cho hàng triệu nô lệ. Continue reading “29/04/1854: Thành lập đại học dành cho người Mỹ gốc Phi đầu tiên”

27/04/1865: Tàu hơi nước Sultana phát nổ khiến 1.700 người tử vong

Nguồn: Sultana steamship explosion kills 1,700, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1865, tàu hơi nước Sultana đã phát nổ trên Sông Mississippi gần Memphis, khiến 1.700 hành khách tử vong, trong đó có nhiều lính Liên minh miền Bắc vừa giải ngũ. Cho đến nay, vụ tai nạn vẫn được xem là thảm họa hàng hải lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Sultana được hạ thủy tại Cincinnati vào năm 1863. Con tàu dài gần 80m và có sức chứa được phép là 376 hành khách và thủy thủ đoàn. Nó đã sớm được sử dụng để chuyên chở binh sĩ và vật tư tiếp tế dọc theo hạ lưu sông Mississippi. Continue reading “27/04/1865: Tàu hơi nước Sultana phát nổ khiến 1.700 người tử vong”

26/04/1777: Quân Anh tấn công Danbury, Connecticut

Nguồn: British rampage Danbury, Connecticut, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1777, quân Anh dưới quyền chỉ huy của Tướng William Tryon đã tấn công thị trấn Danbury, Connecticut, và bắt đầu phá hủy mọi thứ mà họ nhìn thấy. Gần như không vấp phải sự kháng cự nào từ phe Ái Quốc, những người lính Anh đã tàn phá, đốt cháy nhà cửa, trang trại, kho hàng, và hơn 1.500 túp lều.

Vụ phá hoại của quân Anh đã kéo dài gần một tuần trước khi tin tức này đến tai các nhà lãnh đạo của Quân đội Lục địa, trong đó có Tướng Benedict Arnold, người đang đồn trú tại New Haven gần đó. Cùng với Tướng David Wooster và Tướng Gold Silliman, Arnold đã dẫn đầu một đội quân hơn 500 lính Mỹ bất ngờ tấn công quân Anh ngay khi họ bắt đầu rút khỏi Danbury. Continue reading “26/04/1777: Quân Anh tấn công Danbury, Connecticut”

23/04/1985: Coca Cola ra mắt New Coke nhưng nhanh chóng thất bại

Nguồn: New Coke debuts, one of the biggest product flops in history, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1985, Coca-Cola tuyên bố rằng họ sẽ thay đổi công thức của loại nước giải khát đặc trưng của công ty lần đầu tiên sau 99 năm. Chỉ tồn tại trong thời gian ngắn ngủi, phiên bản New Coke ngọt hơn đã vấp phải sự phản đối dữ dội của người tiêu dùng, mà các chuyên gia gọi là sai lầm tiếp thị của thế kỷ.

Coca-Cola, từng là công ty nước giải khát bán chạy nhất thế giới, đã phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ đối thủ Pepsi, và họ muốn tái tạo năng lượng cho thương hiệu. Trong các cuộc nếm thử mù, người tiêu dùng thường thích New Coke hơn Pepsi và Coke nguyên bản. Continue reading “23/04/1985: Coca Cola ra mắt New Coke nhưng nhanh chóng thất bại”

22/04/1886: Ohio hình sự hóa hành vi dụ dỗ của các giáo viên nam

Nguồn: Ohio criminalizes seduction by male teachers, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1886, tiểu bang Ohio đã thông qua một đạo luật hình sự hóa hành vi dụ dỗ (seduction) của tất cả nam giới trên 18 tuổi làm giáo viên hoặc người hướng dẫn học viên nữ. Luật này thậm chí còn cấm nam giới quan hệ tình dục đồng thuận với học viên nữ (ở mọi lứa tuổi) mà họ đang hướng dẫn. Hình phạt cho hành vi không tuân thủ là từ 2 đến 10 năm tù. Continue reading “22/04/1886: Ohio hình sự hóa hành vi dụ dỗ của các giáo viên nam”

20/04/1914: Dân quân tàn sát người đình công tại Ludlow, Colorado

Nguồn: Militia slaughters strikers at Ludlow, Colorado, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1914, khi cố gắng kết thúc cuộc đình công gay gắt của các thợ mỏ than, dân quân Colorado đã tấn công một khu lều trại của những người đình công, giết chết hàng chục đàn ông, phụ nữ, và trẻ em.

Khi việc đuổi người không thể chấm dứt cuộc đình công, gia đình Rockefeller đã thuê thám tử tư tấn công các khu lều trại bằng súng trường và súng máy Gatling. Những người thợ mỏ đã chống trả và một số người đã thiệt mạng. Khi rõ ràng là những công nhân đình công sẽ tiếp tục kiên cường chống trả, nhà Rockefeller đã tiếp cận thống đốc Colorado, người đã cho phép sử dụng Vệ binh Quốc gia và phía Rockefeller đồng ý trả lương cho họ. Continue reading “20/04/1914: Dân quân tàn sát người đình công tại Ludlow, Colorado”

19/04/1824: Nam tước Byron qua đời tại Hy Lạp

Nguồn: Lord Byron dies in Greece, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1824, George Gordon Byron, Nam tước Byron thứ 6, đã qua đời tại nơi hiện là Hy Lạp. Ông đến nơi này để ủng hộ cuộc đấu tranh giành độc lập của Hy Lạp khỏi Thổ Nhĩ Kỳ. Cho đến ngày nay, ông vẫn được coi là anh hùng dân tộc Hy Lạp.

Cuộc đời đầy tai tiếng, những chuyến đi kỳ lạ, và lối sống xa hoa của Byron đã gây ấn tượng mạnh mẽ đến nỗi người ta đã đặt ra thuật ngữ “Byronic” (phong cách Byron) để chỉ những gì lãng mạn, kiêu ngạo, u tối, và hay hoài nghi. Byron sinh ra ở Aberdeen, Scotland, vào năm 1788. Bàn chân khoèo và hoàn cảnh nghèo khó khiến tuổi thơ của ông gặp nhiều khó khăn, nhưng năm lên 10 tuổi ông may mắn được thừa kế tước vị từ bác của bố mình. Continue reading “19/04/1824: Nam tước Byron qua đời tại Hy Lạp”

17/04/1970: Apollo 13 trở về Trái Đất

Nguồn: Apollo 13 returns to Earth, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1970, trong lúc cả thế giới nín thở theo dõi, Apollo 13, một tàu vũ trụ mặt trăng của Mỹ từng gặp trục trặc nghiêm trọng trong hành trình đến Mặt Trăng, đã trở về Trái Đất an toàn.

Trước đó, vào ngày 11/04, sứ mệnh hạ cánh lên Mặt Trăng có người lái thứ ba đã được phóng đi từ Florida, chở theo các phi hành gia James A. Lovell, John L. Swigert, và Fred W. Haise. Ba người hướng đến một cuộc hạ cánh trên vùng cao nguyên Fra Mauro của Mặt Trăng. Continue reading “17/04/1970: Apollo 13 trở về Trái Đất”