Tại sao an ninh năng lượng không thể tách rời an ninh khí hậu?

Nguồn: Gernot Wagner, “Climate Security Is Energy Security”, Project Syndicate, 11/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong số tất cả những điều bất định do chính quyền của Donald Trump tạo ra trong sáu tháng qua, một điều rõ ràng là: công nghệ “khí hậu” đang bị loại bỏ, và công nghệ “năng lượng” đang được ưu tiên. Nhưng trong khi việc chấp nhận sự thay đổi từ ngữ này có thể xoa dịu một số người, thì nó cần được nhìn nhận đúng bản chất: đó chỉ là sự thay đổi cách dùng từ. Các lực lượng kinh tế và công nghệ cơ bản đang đẩy thế giới rời xa dầu, than và khí đốt, xu thế hướng tới các công nghệ hiệu suất cao, phát thải carbon thấp vẫn không suy giảm. Continue reading “Tại sao an ninh năng lượng không thể tách rời an ninh khí hậu?”

Hồi kết của răn đe hạt nhân?

Nguồn: Sam Winter-Levy và Nikita Lalwani, “The End of Mutual Assured Destruction?”, Foreign Affairs, 07/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trí tuệ nhân tạo có ý nghĩa gì đối với khả năng răn đe hạt nhân?

Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) trong những năm gần đây đã khiến nhiều nhà phân tích cho rằng nó sẽ làm đảo lộn chính trị quốc tế cũng như cán cân quyền lực quân sự. Một số thậm chí còn đi xa hơn khi tuyên bố – như lời các nhà công nghệ Dan Hendrycks, Eric Schmidt, và Alexandr Wang – rằng các hệ thống AI tiên tiến có thể “thiết lập sự thống trị và kiểm soát hoàn toàn từ một quốc gia, khiến số phận của các đối thủ phụ thuộc vào ý muốn của quốc gia đó.” Continue reading “Hồi kết của răn đe hạt nhân?”

Những bài học lịch sử đắt giá cho tham vọng lãnh thổ của Trump

Nguồn: Syrus Solo Jin, “With Territory Comes Torment,” Foreign Policy, 08/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lịch sử đã để lại những bài học đắt giá cho tham vọng bành trướng của Trump.

Tháng 12/1899, John Barrett, cựu đại sứ Mỹ tại Xiêm (ngày nay là Thái Lan), người từng dành nhiều tháng đi theo hạm đội Hải quân Mỹ đã đánh bại hạm đội Tây Ban Nha ở Philippines, viết trên tờ New York Times: “Chúng ta hiện đã đủ mạnh để lên tiếng trong thương mại và chính trị của toàn bộ Thái Bình Dương.” Barrett lập luận rằng việc giành được một phần lãnh thổ của Philippines “sẽ khiến chúng ta không chỉ trở thành cường quốc tối cao của Thái Bình Dương, mà còn của toàn thế giới.” Continue reading “Những bài học lịch sử đắt giá cho tham vọng lãnh thổ của Trump”

Theo đuổi Chủ nghĩa Hiện thực, Mỹ từ bỏ dân chủ, nhân quyền trong đối ngoại

Nguồn: Daniel Fried, “Kissinger, Brzezinski, and the Promise of Realism,” Foreign Policy, 01/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chủ nghĩa hiện thực hoài nghi vẫn có ảnh hưởng cho đến ngày nay, nhưng có một mô hình để dung hòa giữa quyền lực và giá trị.

Chính quyền Trump đã tiếp tục loại bỏ các yếu tố nhân quyền và dân chủ khỏi chính sách đối ngoại của mình. Vào ngày 17/07, Ngoại trưởng Marco Rubio được cho là đã chỉ thị các nhà ngoại giao Mỹ ở nước ngoài ngừng bình luận về tính công bằng của các cuộc bầu cử nước ngoài, và chỉ đơn giản chúc mừng những người chiến thắng. Điều này đã đi ngược lại với thông lệ hàng thập kỷ qua của Mỹ, trong đó Washington thường xuyên bày tỏ sự phản đối đối với các cuộc bầu cử bị đánh cắp hoặc mang tính hình thức. Continue reading “Theo đuổi Chủ nghĩa Hiện thực, Mỹ từ bỏ dân chủ, nhân quyền trong đối ngoại”

Làm sao để chính sách khí hậu trở nên khả thi?

Nguồn:The climate needs a politics of the possible”, The Economist, 31/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Kiềm chế biến đổi khí hậu chưa bao giờ là dễ dàng. Việc thay đổi cán cân năng lượng cơ bản của hành tinh này không thể diễn ra trong một sớm một chiều. Một nền kinh tế dựa vào nhiên liệu hóa thạch, vốn đang phục vụ hàng tỷ người, cũng không thể bị thay thế nếu không vấp phải sự phản đối chính trị dữ dội. Nhưng ngày nay, vấn đề có vẻ đặc biệt khó khăn. Continue reading “Làm sao để chính sách khí hậu trở nên khả thi?”

Cách Mỹ nên đối phó với tác động của AI lên an ninh quốc gia

Nguồn: Matan Chorev và Joel Predd, “America Should Assume the Worst About AI”, Foreign Affairs, 22/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Các nhà lãnh đạo an ninh quốc gia hiếm khi được chọn vấn đề mình cần quan tâm và mức độ quan tâm đến nó. Họ thường là những người phải chịu tác động từ các tình thế nằm ngoài tầm kiểm soát của mình. Các cuộc tấn công ngày 11 tháng 9 đã đảo ngược kế hoạch của chính quyền George W. Bush nhằm giảm bớt các cam kết và trách nhiệm toàn cầu của Mỹ. Các cuộc cách mạng trên khắp thế giới Ả Rập đã đẩy Tổng thống Barack Obama trở lại Trung Đông ngay khi ông đang cố gắng rút Mỹ ra khỏi đó. Và việc Nga xâm lược Ukraine đã đảo lộn mục tiêu của chính quyền Biden là thiết lập quan hệ “ổn định và có thể dự đoán được” với Moscow để có thể tập trung vào cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc. Continue reading “Cách Mỹ nên đối phó với tác động của AI lên an ninh quốc gia”

Kỷ nguyên hòa bình nhờ dân số già

Nguồn: Mark L. Haas, “The Coming Pax Geriatrica”, Foreign Affairs, 24/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Phần lớn các quốc gia trên thế giới đang trải qua một cuộc cách mạng nhân khẩu học: dân số già hóa một cách đáng kể, liên tục và có thể không thể đảo ngược. Sự kết hợp giữa tỷ lệ sinh thấp và tuổi thọ cao đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên, cùng với đó là sự gia tăng đều đặn về độ tuổi trung bình của dân số. Vào năm 1950, có khoảng 5% dân số thế giới từ 65 tuổi trở lên. Đến năm 2021, con số đó đã gần như tăng gấp đôi. Ngay cả khi tỷ lệ sinh ngừng giảm và duy trì ở mức năm 2022 – một điều khó có thể xảy ra – Liên Hợp Quốc dự báo rằng đến năm 2050, tỷ lệ này sẽ tăng gấp ba lần. Nhiều quốc gia trong số này không chỉ già hóa; quy mô dân số của họ còn đang dần thu hẹp lại. Hơn 40 quốc gia có dân số giảm do tỷ lệ sinh thấp. Đến năm 2050, gần 90 quốc gia sẽ có ít công dân hơn vào mỗi cuối năm so với đầu năm. Continue reading “Kỷ nguyên hòa bình nhờ dân số già”

Nguồn nước đang trở thành vũ khí khủng bố như thế nào?

Nguồn: Abdoulie Ceesay, “The World Is Entering a Dark New Era of Hydroterrorism”, Foreign Policy, 18/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Nước từ lâu đã là một công cụ của chiến tranh, nhưng trong những năm gần đây, thế giới đã bước vào một kỷ nguyên đen tối mới của khủng bố nguồn nước. Trên khắp toàn cầu, từ Yemen đến Ukraine, nguồn tài nguyên thiết yếu này ngày càng được sử dụng như một công cụ kiểm soát. Theo Viện Thái Bình Dương, bạo lực liên quan đến nguồn nước trên toàn cầu đã tăng hơn 50% chỉ riêng trong năm 2023. Tuy nhiên, các tổ chức quốc tế vẫn coi nguồn nước là vấn đề phát triển hay môi trường – chứ không phải là điểm nóng an ninh quốc gia mà nó đã trở thành. Continue reading “Nguồn nước đang trở thành vũ khí khủng bố như thế nào?”

Cuộc đua AI thực sự

Nguồn: Colin H. Kahl và Jim Mitre, “The Real AI Race,” Foreign Affairs, 09/07/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mỹ cần nhiều hơn sự đổi mới để có thể cạnh tranh với Trung Quốc.

Các cuộc thảo luận ở Washington về trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng chuyển hướng sang việc làm thế nào Mỹ có thể giành chiến thắng trong cuộc đua AI với Trung Quốc. Một trong những hành động đầu tiên của Tổng thống Donald Trump sau khi trở lại nắm quyền là ký một sắc lệnh hành pháp tuyên bố cần phải “duy trì và nâng cao sự thống trị AI toàn cầu của Mỹ.” Tại Hội nghị Thượng đỉnh Hành động AI Paris vào tháng 2, Phó Tổng thống J.D. Vance đã nhấn mạnh cam kết của chính quyền trong việc đảm bảo “công nghệ AI của Mỹ tiếp tục là tiêu chuẩn vàng trên toàn thế giới.” Sang tháng 5, David Sacks, chuyên gia AI và tiền điện tử của Trump, đã viện dẫn nhu cầu “chiến thắng trong cuộc đua AI” để biện minh cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Ả Rập Saudi. Continue reading “Cuộc đua AI thực sự”

Tên gọi Trung Quốc từ đâu mà có?

Nguồn: James Palmer, “How China Got Its Name”, Foreign Policy, 08/07/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Những điều mà các chuyên gia hiểu sai về nguồn gốc tên gọi “Vương quốc trung tâm”.

Vào tháng trước, chúng tôi đã xuất bản lược sử về việc Latinh hoá ngôn ngữ của Trung Quốc và lý do tại sao người Mỹ thường phát âm sai tên của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Bài viết được yêu thích nhiều đến mức trong tuần này, chúng tôi quyết định sẽ đào sâu một mê cung ngôn ngữ học khác.

Cái tên nói lên điều gì?

Có hai điều mà chuyên gia nào cũng biết về Trung Quốc: Thứ nhất, tên gọi của nó trong tiếng Trung, Trung Quốc, có nghĩa là “Vương quốc trung tâm”. Thứ hai, tên gọi đó phản ánh niềm tin của Trung Quốc về vị thế trung tâm của mình trong các vấn đề thế giới. Continue reading “Tên gọi Trung Quốc từ đâu mà có?”

Bàn về khái niệm chủ quyền của các quốc gia tầm trung

Tác giả: Phạm Vũ Thiều Quang

Với bản đồ quyền lực toàn cầu ngày càng phân mảnh, các quốc gia tầm trung – không đủ lớn để áp đặt luật chơi, nhưng cũng không nhỏ đến mức phải chấp nhận – đang trở thành những nhân vật chính của thế kỷ 21. Từ hành lang Liên Hợp Quốc, các vòng đàm phán đa phương, tới các tuyến hàng hải tấp nập, các quốc gia tầm trung thường xuất hiện trong vai trò nhà điều phối, cầu nối, thỉnh thoảng là kẻ phá bĩnh – song hiếm khi vắng mặt.

Khái niệm “quốc gia tầm trung” vốn linh hoạt – nó có thể bao gồm một Indonesia hơn 200 triệu dân với ba thập kỷ liên tiếp tăng trưởng trên 5% và được dự báo sẽ bước vào nhóm bảy nền kinh tế lớn nhất thế giới; một Singapore là đảo quốc chỉ 6 triệu dân nhưng là trung tâm hàng hải và tài chính của Châu Á; một Hàn Quốc đã “hoá rồng”, đồng thời xếp thứ hai về sản xuất chip và thứ chín về chi tiêu quốc phòng hàng đầu; hay một Việt Nam đang trở thành công xưởng mới của thế giới với tham vọng vươn lên. Điểm chung không nằm ở quy mô lãnh thổ hay dân số, mà ở cách các quốc gia này sở hữu “đòn bảy” đủ mạnh – kinh tế đủ lớn để khiến các nước lớn phải lắng nghe, năng lực ngoại giao đủ dày để tham gia hợp tác đa phương, và có lẽ quan trọng nhất – tham vọng vượt xa khỏi vị thế phụ thuộc. Continue reading “Bàn về khái niệm chủ quyền của các quốc gia tầm trung”

Nếu Trung Quốc thắng Mỹ trong cuộc đua AI thì sao?

Nguồn: Sebastian Elbaum và Adam Segal, “What If China Wins the AI Race?,” Foreign Affairs, 13/06/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nước Mỹ nên hướng đến chiến thắng, nhưng cũng cần chuẩn bị nếu về nhì.

Các giám đốc điều hành công ty công nghệ, các nhà phân tích an ninh quốc gia, và các quan chức Mỹ dường như đều đồng ý rằng Mỹ phải giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh về AI với Trung Quốc. Vào tháng 10/2024, Cố vấn An ninh Quốc gia của chính quyền Biden, Jake Sullivan, đã cảnh báo rằng Mỹ có nguy cơ “lãng phí vị trí dẫn đầu khó khăn lắm mới giành được” nếu không “triển khai AI nhanh hơn và toàn diện hơn để củng cố an ninh quốc gia.” Và trong một trong những sắc lệnh hành pháp đầu tiên của mình, chính quyền Trump thứ hai đã tuyên bố mục tiêu của họ là “duy trì và nâng cao sự thống trị AI toàn cầu của Mỹ.”

Washington đã theo đuổi một chiến lược hai mũi nhọn trong nỗ lực giành bá quyền công nghệ: hạn chế Trung Quốc bằng cách kiểm soát xuất khẩu các linh kiện công nghệ quan trọng và thúc đẩy đổi mới trong nước đối với các mô hình AI nền tảng. Để đạt được mục tiêu thứ hai, cả hai chính quyền đã theo đuổi một chương trình giám sát có tương đối ít quy định đối với các công ty hàng đầu trong ngành, đầu tư có mục tiêu vào chất bán dẫn và cơ sở hạ tầng năng lượng, đồng thời khuyến khích các cơ quan chính phủ liên bang, đặc biệt là các cơ quan quốc phòng và tình báo, áp dụng AI cho nhiều mục đích khác nhau, từ điều tra dịch bệnh do thực phẩm đến phát hiện gian lận tài chính. Continue reading “Nếu Trung Quốc thắng Mỹ trong cuộc đua AI thì sao?”

Cuộc chiến toàn cầu chống nạn phá rừng và buôn lậu gỗ

Nguồn: Justyna Gudzowska và Laura Ferris, “The War on Trees”, 02/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Vào tháng 1 năm 2020, thi thể của một hướng dẫn viên thiên nhiên được yêu mến, người đã cống hiến cả đời để bảo vệ loài bướm chúa, được tìm thấy đã chết trong một cái giếng ở Michoacan, Mexico. Vài ngày sau, thi thể của một hướng dẫn viên thứ hai làm việc tại cùng công viên Di sản Thế giới UNESCO ở dãy núi Sierra Madre cũng được phát hiện. Theo những người quen biết họ, điểm chung của những người đàn ông này là họ đã lên tiếng chống lại các băng đảng ma túy tham gia vào hoạt động khai thác gỗ trái phép trên núi.

Cách đó hàng nghìn dặm, tại Vườn quốc gia Virunga của Cộng hòa Dân chủ Congo, một Di sản Thế giới UNESCO khác, các nhóm nổi dậy vũ trang kiếm được 28 triệu USD mỗi năm bằng cách biến cây thành than củi, còn được gọi là “vàng đen”. Hơn 200 kiểm lâm viên đã mất mạng trong nỗ lực bảo vệ tài nguyên thiên nhiên ở Virunga khỏi sự cướp bóc. Continue reading “Cuộc chiến toàn cầu chống nạn phá rừng và buôn lậu gỗ”

Đại Việt dưới thời vua Lê Duy Phường và Lê Thuần Tông

Tác giả: Hồ Bạch Thảo

Xem thêm: Các bài khác trong chuỗi bài “Lịch sử Việt Nam thời tự chủ”

Tháng 4 năm Kỷ Dậu, tức năm Bảo Thái thứ 10 [28/4-27/5/1729],[1] Chúa Trịnh Cương ép Vua Lê Dụ Tông truyền ngôi cho Thái tử Duy Phường. Duy Phường là cháu ngoại Trịnh Cương, trước đây 2 năm được lập làm Thái tử để chuẩn bị nối ngôi. Nay lên ngôi vua, đổi niên hiệu là Vĩnh Khánh năm thứ nhất, ân xá người trong nước. Tôn Vua Lê Dụ Tông làm Thái thượng hoàng, lui ra ở điện Kiền Thọ.

Tháng 7 [26/7-23/8/1729] lụt lớn, nước sông Nhị Hà tràn ngập, đường đê nhiều chỗ bị vỡ. Triều đình sai bọn Tả thị lang Hồ Phi Tích đào sông Nghĩa Trụ [huyện Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh][2] để cho thủy thế lưu thông. Một mặt mở kho thóc Vị Hoàng [Nam Định] chẩn cấp cho dân bị thủy tai. Những ruộng cấy lúa mùa, bị ngập lụt được cấp cho thóc giống. Lại sai quan khuyến nông chia ra từng đạo đi khám xét, chia dân lưu vong làm 4 hạng, bàn định thi hành việc cứu vớt. Continue reading “Đại Việt dưới thời vua Lê Duy Phường và Lê Thuần Tông”

Một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Quảng Tây

Nguồn: Lý Gia Trung, Tạp chí Lịch sử Đảng (Trung Quốc), 07/02/2023.

Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Tên tuổi Hồ Chí Minh từ lâu đã được nhân dân Trung Quốc biết đến rộng rãi. Ông sinh ngày 19 tháng 5 năm 1890, mất ngày 2 tháng 9 năm 1969, hưởng thọ 79 tuổi. Hồ Chí Minh là nhà cách mạng vô sản kiệt xuất, chiến sĩ quốc tế nổi tiếng, lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam và là người bạn thân thiết của nhân dân Trung Quốc. Trong suốt 60 năm hoạt động cách mạng, có một nửa thời gian ông phải bôn ba ở nước ngoài. Trong đó, việc ông bị bắt giam tại Quảng Tây, Trung Quốc là một giai đoạn quan trọng trong thời kỳ hoạt động cách mạng ở hải ngoại. Continue reading “Một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Quảng Tây”

Tại sao chúng ta cần thảo luận về “phương Nam toàn cầu”?

Nguồn: Ân Chi Quang, 殷之光:我们为什么要讨论全球南方?, Sina Finance, 13/05/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Ngày nay, giới lý thuyết quan hệ quốc tế phương Tây cho thấy sự nghèo nàn “triết học” rõ ràng khi thảo luận về “phương Nam toàn cầu” (Global South). Các nhà lý thuyết quan hệ quốc tế, các nhà phân tích chính sách và ý kiến ​​của giới truyền thông đại chúng tới từ các nước thuộc nhóm G7 thường có xu hướng sử dụng các khái niệm mang đậm dấu ấn kinh nghiệm lịch sử phương Tây, như liên minh chính trị hay liên minh quốc gia, để giải thích về khái niệm “phương Nam toàn cầu”.

Theo cách tiếp cận áp dụng khái niệm này một cách cứng nhắc, một số học giả cho rằng “phương Nam toàn cầu” không có sự thống nhất và mang ý nghĩa mơ hồ, không thể được áp dụng như một phạm trù phân tích trong các cuộc thảo luận về quan hệ quốc tế. Lý do khiến các nước “phương Nam toàn cầu” không có sự thống nhất là do sự đa dạng về trình độ phát triển kinh tế, sức mạnh quốc gia và thậm chí cả văn hóa của các nước này. So với các liên minh quốc gia như G7 hay NATO, “phương Nam toàn cầu” rõ ràng thiếu sự thống nhất nội tại và không có khả năng hoạt động như một tập thể thực thụ hay tạo ra các hành động thống nhất mạnh mẽ trên trường quốc tế. Continue reading “Tại sao chúng ta cần thảo luận về “phương Nam toàn cầu”?”

Sự kết hợp đáng sợ của quyền lực công nghệ và quyền lực nhà nước

Nguồn: Ian Bremmer, “The Technopolar Paradox,” Foreign Affairs, 13/05/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tháng 2/2022, trong lúc lực lượng Nga tiến vào Kyiv, chính phủ Ukraine đã phải đối mặt với một vấn đề nghiêm trọng: vì mạng lưới Internet và truyền thông của nước này đã bị tấn công, nên quân đội và các nhà lãnh đạo sẽ sớm bị ngắt liên lạc. Nhưng Elon Musk – người đứng đầu trên thực tế của Tesla, SpaceX, X (trước đây là Twitter), xAI, Boring Company, và Neuralink – đã vào cuộc. Chỉ trong vài ngày, SpaceX đã triển khai hàng nghìn thiết bị đầu cuối Starlink đến Ukraine và kích hoạt dịch vụ Internet vệ tinh miễn phí. Bằng việc duy trì kết nối trực tuyến cho Ukraine, Musk đã được ngợi ca như một anh hùng. Continue reading “Sự kết hợp đáng sợ của quyền lực công nghệ và quyền lực nhà nước”

Washington có thể hối tiếc vì kiểm soát chip AI quá mức

Nguồn: Ray Wang, “Washington May Regret Overextended AI Chip Controls,” Foreign Policy, 30/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Những hạn chế ngày càng thắt chặt đang thúc đẩy các công ty Trung Quốc.

Ngày 15/04 vừa qua, nhà sản xuất chip Mỹ Nvidia đã công bố một hồ sơ gửi Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ, trong đó cho biết chính phủ đã hạn chế công ty bán bộ xử lý đồ họa (GPU) kém tiên tiến hơn của mình – H20 – cho Trung Quốc. Theo hồ sơ, Nvidia được yêu cầu phải xin giấy phép từ Cục Công nghiệp và An ninh của Bộ Thương mại Mỹ trước khi bán H20 và bất kỳ chip nào khác “có băng thông bộ nhớ, băng thông kết nối, hoặc cả hai tính năng này, tương đương với H20” cho Trung Quốc. Continue reading “Washington có thể hối tiếc vì kiểm soát chip AI quá mức”

Ý nghĩa của việc tân Giáo hoàng là người Mỹ

Nguồn:  The Economist, “What it means to have an American on the throne of St Peter”, 08/03/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuối cùng thì Donald Trump đã không được chọn làm Giáo hoàng, dù ông từng nói đùa như vậy. Nhưng vào ngày 8 tháng 5, các hồng y của Giáo hội Công giáo La Mã đã bầu một người Mỹ, phá vỡ điều cấm kỵ về việc đồng nhất một siêu cường quốc địa chính trị với một quyền lực tinh thần.

Khó có khả năng tổng thống Mỹ sẽ vui mừng với việc Hồng y Robert Prevost được chọn. Vị Giáo hoàng mới đã gửi đi thông điệp đầu tiên về ý định của mình khi chọn tên hiệu là Leo XIV: một sự tôn kính đối với vị Giáo hoàng cuối cùng mang tên này, người trị vì từ năm 1878 đến 1903. Giáo hoàng Leo XIII là một người có tư tưởng tiến bộ theo tiêu chuẩn thời đại của ông. Nổi tiếng với những nỗ lực hòa nhập với thế giới hiện đại, ông là cha đẻ của học thuyết xã hội Công giáo và là tác giả của một thông điệp quan trọng, Rerum Novarum (Tân sự). Continue reading “Ý nghĩa của việc tân Giáo hoàng là người Mỹ”

Kỷ niệm ngày Sài Gòn thất thủ: Phải thận trọng với mong muốn giữ thể diện bằng mọi giá

Nguồn: Jonah Shrock, “On the Anniversary of the Fall of Saigon, Beware of the Desire to Save Face at All Costs”, The HKS Student Policy Review, 30/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Đúng ngày này 50 năm trước, Sài Gòn rơi vào tay quân đội Bắc Việt, từ đó chính thức biến cuộc phiêu lưu sai lầm kéo dài hàng thập kỷ của Mỹ tại Việt Nam thành một thất bại. Một sự thật đáng ngại là quá trình đưa ra quyết định trong thời chiến phần lớn không dựa trên việc liệu Mỹ có khả năng giành chiến thắng hay không, hay thậm chí, liệu Việt Nam có quan trọng về mặt chiến lược hay không. Thay vào đó, các nhà hoạch định chính sách ở Washington đã chọn leo thang xung đột, chủ yếu dựa trên cơ sở rằng: Thất bại sẽ ảnh hưởng đến danh tiếng, và theo đó là mức độ khả tín của Mỹ. Nếu Hoa Kỳ từ bỏ, các cường quốc khác sẽ nghi ngờ quyết tâm của Mỹ. Continue reading “Kỷ niệm ngày Sài Gòn thất thủ: Phải thận trọng với mong muốn giữ thể diện bằng mọi giá”