04/02/1999: Amadou Diallo bị cảnh sát Mỹ bắn chết

Nguồn: Amadou Diallo killed by police, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1999, ngay sau nửa đêm, các sĩ quan mặc thường phục thuộc Đơn vị chống Tội phạm Đường phố (SCU) của Sở Cảnh sát New York (NYPD) đã bắn 41 phát súng vào Amadou Diallo, một người nhập cư từ Guinea, không có vũ trang, khiến anh gục chết trên bậc thềm của tòa nhà chung cư. Vụ sát hại Diallo đã làm công chúng phẫn nộ, sau cùng dẫn đến việc giải tán SCU, nhưng bốn sĩ quan nổ súng đã không bị kết tội giết người. Continue reading “04/02/1999: Amadou Diallo bị cảnh sát Mỹ bắn chết”

31/12/1999: Putin trở thành quyền tổng thống sau khi Yeltsin từ chức

Nguồn: Putin becomes acting president of Russia, following Yeltsin’s resignation, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào đêm giao thừa năm 1999, Boris Yeltsin, Tổng thống đầu tiên của Liên bang Nga, đã từ chức sau 8 năm tại vị. Chức vụ Tổng thống được trao cho Thủ tướng của ông, Vladimir Putin, một cựu sĩ quan tình báo, người sẽ nhanh chóng trở thành nhân vật trung tâm trong nền chính trị Nga và đóng vai trò quan trọng trong các vấn đề toàn cầu trong thế kỷ mới. Continue reading “31/12/1999: Putin trở thành quyền tổng thống sau khi Yeltsin từ chức”

14/05/1999: Clinton xin lỗi Trung Quốc vì vụ ném bom đại sứ quán Belgrade

Nguồn: President Clinton apologizes to Chinese leader for embassy bombing, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1999, Tổng thống Bill Clinton đã trực tiếp xin lỗi Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân qua điện thoại, về vụ NATO vô tình không kích nhầm đại sứ quán Trung Quốc ở Belgrade sáu ngày trước đó. Clinton hứa sẽ có một cuộc điều tra chính thức về vụ việc.

Tổng thống Mỹ gọi vụ ném bom là một sự kiện riêng biệt và bi thảm, đồng thời khẳng định không có sự cố ý, trái ngược với những gì các quan chức Trung Quốc tuyên bố. Vào thời điểm đó, lực lượng Mỹ đang tham gia nỗ lực của Liên Hiệp Quốc nhằm giúp chấm dứt cuộc nội chiến đẫm máu ở Nam Tư. Ba người đã thiệt mạng và 20 người khác bị thương trong vụ ném bom đại sứ quán. Continue reading “14/05/1999: Clinton xin lỗi Trung Quốc vì vụ ném bom đại sứ quán Belgrade”

16/06/1999: Thành viên SLA bị bắt sau hơn 20 năm chạy trốn

Nguồn: SLA member captured after more than 20 years, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1999, Kathleen Ann Soliah, cựu thành viên Quân đội Giải phóng Symbionese (SLA), đã bị bắt gần nhà mình ở St. Paul, Minnesota. Soliah, nay đổi tên thành Sara Jane Olsen, đã trốn tránh chính quyền suốt hơn 20 năm.

Giữa thập niên 1970, SLA, một nhóm bán quân sự nhỏ bé, cực đoan của Mỹ, trở nên khét tiếng với một loạt các vụ giết người, cướp bóc và nhiều hành vi bạo lực khác. Trong số đó, được biết đến nhiều nhất là vụ bắt cóc nữ thừa kế Patty Hearst năm 1974 – người mà sau này lại trở thành thành viên của nhóm. Tháng 04/1975, các thành viên của SLA đã tấn công một ngân hàng ở Carmichael, California, và trong quá trình đó, đã giết chết một trong những khách hàng, tên là Myrna Opsahl. Theo lời Patty Hearst, khi đó giữ vai trò tài xế cho cả nhóm, Soliah đã tham gia vào vụ cướp. Continue reading “16/06/1999: Thành viên SLA bị bắt sau hơn 20 năm chạy trốn”

04/01/1999: Đồng euro ra mắt

Euro_coins_and_banknotes

Nguồn:The euro debuts,” History.com (truy cập ngày 03/01/2015).

Biên dịch: Nguyễn Huy Hoàng

Vào ngày này năm 1999, lần đầu tiên kể từ triều đại của Charlemagne ở thế kỷ thứ 9, châu Âu được thống nhất với một đồng tiền chung khi đồng “euro” ra mắt trong vai trò đơn vị tiền tệ trong các thị trường doanh nghiệp và đầu tư. Mười một nước Liên minh châu Âu (EU), bao gồm Áo, Bỉ, Phần Lan, Pháp, Đức, Ireland, Italy, Luxembourg, Hà Lan, Bồ Đào Nha, và Tây Ban Nha, đại diện cho khoảng 290 triệu người, đã ra mắt đồng tiền này với hy vọng tăng cường hội nhập và phát triển kinh tế châu Âu.

Đóng cửa với tỷ giá mạnh 1 đồng euro tương đương 1,17 đồng đô la Mỹ trong ngày giao dịch đầu tiên, đồng euro hứa hẹn sẽ cạnh tranh gay gắt với đồng đô la trong nền kinh tế toàn cầu mới. Continue reading “04/01/1999: Đồng euro ra mắt”

25/11/1999: Ngày Quốc tế Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ

Logo-Stop-Violence-Against-Women

Nguồn:International day to eliminate violence against women,” History.com (truy cập ngày 24/11/2015).

Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng

Vào ngày này năm 1999, Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc đã thông qua một nghị quyết lấy ngày 25 tháng 11 hàng năm làm Ngày Quốc tế về Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ. Nghị quyết này, được đưa lên bởi Cộng hòa Dominica, nhằm kỷ niệm ngày ba chị em Maria, Teresa, và Minerva Mirabel bị sát hại dã man (theo lệnh của Tổng thống độc tài Dominica Rafael Trujillo) năm 1960. Trong khi phụ nữ ở các nước châu Mỹ Latinh và vùng Caribê đã kỷ niệm ngày này kể từ năm 1981, đến năm 1999 nó mới được tất cả các thành viên của Liên Hiệp Quốc chính thức công nhận. Continue reading “25/11/1999: Ngày Quốc tế Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ”

24/03/1999: NATO không kích Nam Tư

640px-Aviano_f-15

Nguồn:NATO bombs Yugoslavia,” History.com (truy cập ngày 22/03/2015).

Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng

Ngày 24 tháng 3 năm 1999, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) bắt đầu cuộc không kích nhằm vào Nam Tư, tấn công các căn cứ quân sự của Serbia ở tỉnh Kosovo. Cuộc tấn công của NATO nhằm đáp trả làn sóng thanh lọc sắc tộc của các lực lượng Serbia chống lại người Albania ở Kosovo hôm 20 tháng 3.

Vùng Kosovo nằm ở trung tâm đế chế Serbia cuối thời Trung Cổ, nhưng rồi rơi vào tay người Thổ Nhĩ Kỳ dưới đế chế Ottoman năm 1389 sau thất bại của người Serbia trong Trận Kosovo. Tới lúc người Serbia giành lại quyền kiểm soát Kosovo từ tay Thổ Nhĩ Kỳ năm 1913 thì số người Serbia ở lại đã bị người Albania áp đảo (về số lượng). Năm 1918, Kosovo chính thức trở thành một tỉnh của Serbia, nó tiếp tục đóng vai trò như vậy sau khi lãnh đạo cộng sản Josip Broz Tito thành lập Cộng hòa Nhân dân Liên bang Nam Tư năm 1945, bao gồm các nước vùng Balkan là Serbia, Croatia, Bosnia-Herzegovina, Montenegro, Slovenia, và Macedonia. Tuy nhiên, Tito cuối cùng cũng trao quyền tự chủ cho Kosovo, và sau năm 1974, Kosovo thực tế đã tồn tại như một nhà nước độc lập, chỉ trừ cái tên. Continue reading “24/03/1999: NATO không kích Nam Tư”