Thế giới hôm nay: 05/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Zohran Mamdani, đảng viên Dân chủ và thành viên tổ chức Dân chủ Xã hội Mỹ, đã giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành Thị trưởng Thành phố New York. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu đạt đỉnh cao nhất trong nhiều thập kỷ, vượt quá con số 2 triệu, so với chỉ 1,2 triệu trong cuộc bầu cử gần nhất vào năm 2021. Ở tuổi 34, Mamdani sẽ trở thành thị trưởng trẻ nhất từ trước đến nay của thành phố, và cũng là thị trưởng người Hồi giáo đầu tiên. Donald Trump, người ủng hộ Andrew Cuomo, cựu Thống đốc New York, đã đe dọa cắt giảm ngân sách liên bang nếu Mamdani thắng cử.

New Jersey Virginia đều bỏ phiếu áp đảo cho các thống đốc thuộc Đảng Dân chủ. Tại Virginia, ứng viên Đảng Dân chủ, Abigail Spanberger, đã dễ dàng lật ngược thế đa số của Đảng Cộng hòa. Các cuộc bầu cử thống đốc tại tiểu bang dao động này được cho là điềm báo cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Tại New Jersey, Mikie Sherrill đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc đua giành chức thống đốc. Một điềm xấu khác cho Đảng Cộng hòa là trước đó nhiều người từng dự đoán một kết quả sít sao. Mặt khác, người dân California đã bỏ phiếu chấp nhận đề xuất phân chia lại khu vực bầu cử có lợi cho Đảng Dân chủ và giảm thiểu việc phân chia lại khu vực bầu cử theo đảng phái ở các khu vực của Đảng Cộng hòa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/11/2025”

Học thuyết Trump: Đừng dựa dẫm vào nước Mỹ

Nguồn: Gideon Rachman, “The Trump doctrine: don’t rely on America,Financial Times, 31/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một năm sau khi tái đắc cử, ngoại giao đang bị thúc đẩy bởi ý thích cá nhân của Tổng thống Mỹ ở mức độ chưa từng có trong thời hiện đại.

Khi Sanae Takaichi gặp Donald Trump lần này, bà mang theo một tin tốt lành. Thủ tướng mới của Nhật Bản đã đề cử Trump cho Giải Nobel Hòa bình. Và bằng cách đó, Nhật Bản đã đi theo bước chân của chính phủ Campuchia, Pakistan, và Israel.

Việc tâng bốc Trump – và chiều theo những sở thích của ông – giờ đây đã trở thành thông lệ đối với các nhà lãnh đạo nước ngoài. Ngài Keir Starmer, Thủ tướng Anh, đã tận dụng cuộc gặp đầu tiên tại Phòng Bầu dục với Trump để công bố lời mời thăm cấp nhà nước lần thứ hai tới Vương quốc Anh. Ông nhấn mạnh rằng sự kiện này “thực sự mang tính lịch sử” và “chưa từng có tiền lệ.” Continue reading “Học thuyết Trump: Đừng dựa dẫm vào nước Mỹ”

Trump tấn công ngay tại sân sau của Trung Quốc

Nguồn: Derek Grossman, “Trump Plays Offense in China’s Backyard,” Foreign Policy, 31/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chiến dịch quyến rũ của ông tại Campuchia là chuẩn mực mới trong chính sách đối ngoại của Mỹ.

Trong nhiều thập kỷ, quan hệ giữa Mỹ và Campuchia là một trong những quan hệ căng thẳng nhất ở Đông Nam Á, một khu vực nơi sự cạnh tranh giữa hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc đang gia tăng nhanh chóng. Trước đây, Washington và Phnom Penh từng tranh cãi gay gắt về các vấn đề như dân chủ và nhân quyền, cũng như quan ngại về việc Campuchia tăng cường quan hệ với Trung Quốc. Tuy nhiên, dưới thời chính quyền thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald Trump, tình hình đang thay đổi – theo một cách nhanh chóng và mang lại lợi ích chiến lược cho Washington, nhưng lại gây bất lợi cho Bắc Kinh. Thật vậy, những diễn biến gần đây liên quan đến Campuchia cho thấy Mỹ cuối cùng có thể đã tìm ra cách để tấn công ngay tại sân sau của Trung Quốc. Continue reading “Trump tấn công ngay tại sân sau của Trung Quốc”

04/11/1960: Jane Goodall quan sát tinh tinh chế tạo và sử dụng công cụ

Nguồn: Jane Goodall observes a chimpanzee making and using tools, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1960, trong một khám phá mang tính đột phá, nhà linh trưởng học Jane Goodall đã chứng kiến một con tinh tinh chế tạo và sử dụng công cụ – khả năng mà trước đây được cho là chỉ có ở con người.

Vào thời điểm quan sát, Goodall, khi đó là một nhà linh trưởng học người Anh 26 tuổi, đang tiến hành nghiên cứu tại Vườn Quốc gia Gombe Stream ở miền Bắc Tanzania. Bà đã theo dõi sát sao một nhóm khoảng 150 con tinh tinh trong môi trường sống tự nhiên của chúng, và phát hiện một con tinh tinh, mà bà đặt tên là David Greybeard, đang sử dụng công cụ bằng cách tuốt lá khỏi một cành cây khô rồi đút nó vào tổ mối để moi côn trùng. Continue reading “04/11/1960: Jane Goodall quan sát tinh tinh chế tạo và sử dụng công cụ”

Hành động cân bằng quyền lực của Tập trước cuộc gặp với Trump

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping faces delicate balancing act over Trump meeting,” Nikkei Asia, 30/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vị lãnh tụ tối cao muốn kéo dài quyền lực nhưng vẫn chưa hoàn tất việc cải tổ nhân sự.

Tại một cuộc họp quan trọng của Đảng Cộng sản Trung Quốc hồi đầu tháng này, chính quyền của lãnh tụ tối cao Tập Cận Bình đã nhắc lại mục tiêu “cơ bản đạt được hiện đại hóa theo đường lối xã hội chủ nghĩa” vào năm 2035. Có thể nói đây là cách Tập nói rằng ông có ý định kéo dài thời gian cầm quyền của mình sau năm 2027.

Hội nghị Trung ương 4 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 20 vừa được tổ chức tại Bắc Kinh từ ngày 20 đến ngày 23/10. Đứng đầu chương trình nghị sự là kế hoạch 5 năm lần thứ 15, trong đó đề ra các chính sách phát triển kinh tế – xã hội đến năm 2030. Continue reading “Hành động cân bằng quyền lực của Tập trước cuộc gặp với Trump”

02/11/1795: Ngày sinh Tổng thống James Polk

Nguồn: James Polk is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1795, James Knox Polk đã chào đời tại hạt Mecklenburg, Bắc Carolina. Polk lớn lên trong đồn điền của cha mình ở Tennessee, sau đó theo học Đại học Bắc Carolina và tốt nghiệp với bằng danh dự năm 1818. Giống như nhiều tổng thống trước và sau ông, Polk đã làm luật sư trước khi bước vào chính trường.

Cha của Polk, một người theo Đảng Dân chủ, là bạn của anh hùng chiến tranh và tổng thống tương lai Andrew Jackson, và Polk nhanh chóng trở thành một trong những người ủng hộ chính trị của Jackson. Ban đầu ông phục vụ trong cơ quan lập pháp tiểu bang Tennessee và sau đó là Hạ viện Mỹ (1825–1839), nơi ông ủng hộ những nỗ lực của Tổng thống Jackson lúc bấy giờ nhằm đóng cửa Ngân hàng Quốc gia Mỹ. Continue reading “02/11/1795: Ngày sinh Tổng thống James Polk”

01/11/1911: Quả bom thả từ máy bay đầu tiên trên thế giới được ném xuống Libya

Nguồn: World’s first aerial bomb is dropped over Libya, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1911, trong lúc đang bay trên bầu trời Libya, Trung úy người Ý Giulio Gavotti đã ném ba quả đạn pháo từ máy bay xuống một trại lính Thổ Nhĩ Kỳ, đánh dấu lần đầu tiên bom được thả từ máy bay.

Chỉ tám năm sau khi anh em nhà Wright ở Mỹ thực hiện chuyến bay đầu tiên trên thế giới, Vương quốc Ý đã gửi một số máy bay đến Libya, với hy vọng chinh phục lãnh thổ trong cuộc chiến chống lại Đế chế Ottoman đang suy yếu. Gavotti khi đó lên một trong những chiếc máy bay “Taube” làm từ gỗ và vải bạt của quân đội Ý và mang theo bốn quả đạn pháo. Continue reading “01/11/1911: Quả bom thả từ máy bay đầu tiên trên thế giới được ném xuống Libya”

Việc con gái Kim Jong Un lên kế nhiệm sẽ chấm dứt dòng dõi Triều Tiên

Nguồn: Tetsuya Fujita, Hirofumi Yamamoto, và Sotaro Sakai, “Succession of Kim’s daughter would end North Korea bloodline: defector,” Nikkei Asia, 28/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nhà ngoại giao đào tẩu cho biết xã hội gia trưởng ở Triều Tiên sẽ không cho phép Kim Ju Ae trở thành nhà lãnh đạo.

Theo Lee Il-kyu, cựu quan chức ngoại giao cấp cao tại Đại sứ quán Triều Tiên ở Cuba, người đã đào tẩu sang Hàn Quốc vào năm 2023, con gái của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un khó có thể kế nhiệm cha mình do chế độ này coi trọng dòng dõi gia trưởng.

Lee đã trao đổi với Nikkei Asia về thời gian làm việc dưới quyền Kim, suy nghĩ của ông về kế hoạch kế nhiệm của nhà lãnh đạo Triều Tiên, và triển vọng về một hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều. Continue reading “Việc con gái Kim Jong Un lên kế nhiệm sẽ chấm dứt dòng dõi Triều Tiên”

Hướng tới một ‘thỏa thuận đình chiến’ ở Đài Loan

Nguồn: Stephen Wertheim, “Toward a Taiwan Truce,Foreign Affairs, 28/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trump và Tập có thể rút lui khỏi bờ vực chiến tranh như thế nào?

Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau vào thứ Năm ngày 30/10, họ nên hành động mạnh mẽ để giảm thiểu nguy cơ chiến tranh tại Đài Loan. Nguy cơ này đã lên đến mức báo động trong những năm gần đây. Trung Quốc, bên nguy hiểm nhất, đã quân sự hóa Eo biển Đài Loan, tiến hành cả các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn mô phỏng các cuộc phong tỏa hòn đảo lẫn các cuộc xâm nhập hàng ngày qua đường trung tuyến. Về phần mình, Đài Loan, dưới thời Tổng thống Lại Thanh Đức, đã khẳng định chủ quyền theo những cách thức mới và gây bất ổn, tuyên bố rằng hệ thống chính trị của mình là độc lập và đang bị đại lục đe dọa. Trong khi đó, Mỹ ngày càng thiên vị trong việc ủng hộ Đài Loan, làm xói mòn những thỏa thuận trước đây đã đạt được với Bắc Kinh về các vấn đề xuyên eo biển. Continue reading “Hướng tới một ‘thỏa thuận đình chiến’ ở Đài Loan”

30/10/1991: Cơn bão “hoàn hảo” trở nên dữ dội hơn ở Bắc Đại Tây Dương

Nguồn: “Perfect storm” intensifies in the North Atlantic, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1991, cái gọi là “cơn bão hoàn hảo” đã trở nên dữ dội hơn ở Bắc Đại Tây Dương, tạo ra những con sóng cực lớn dọc theo bờ biển New England và Canada. Trong vài ngày tiếp theo, cơn bão lan rộng và tàn phá khắp vùng đại dương ngoài khơi bờ biển Canada. Thuyền đánh cá Andrea Gail và sáu thành viên thủy thủ đoàn đã mất tích trong cơn bão. Thảm họa này sau đó tạo nên cuốn sách bán chạy nhất “Cơn bão hoàn hảo” (The Perfect Storm) của Sebastian Junger và một bộ phim bom tấn Hollywood cùng tên. Continue reading “30/10/1991: Cơn bão “hoàn hảo” trở nên dữ dội hơn ở Bắc Đại Tây Dương”

Ai đang can thiệp vào GPS máy bay trên toàn thế giới?

Nguồn: Elisabeth Braw, “Who Is Messing With Airplane GPS Worldwide?,” Foreign Policy, 27/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Làn sóng can thiệp toàn cầu đe dọa an toàn hàng không.

Một kẻ nào đó đang can thiệp vào hoạt động hàng không ở khu vực Biển Baltic, gây nhiễu và thao túng tín hiệu GPS, vốn cho phép máy bay (và phi công) biết vị trí của chúng và các máy bay khác. Làn sóng can thiệp cũng đang gia tăng chóng mặt ở các điểm nóng địa chính trị khác. Và mọi quốc gia đều nên quan tâm, bởi can thiệp GPS ảnh hưởng đến máy bay ở rất xa các điểm nóng trực tiếp. Trong lúc tác hại đối với hàng không dân dụng đang gia tăng trong âm thầm, không ai được an toàn. Continue reading “Ai đang can thiệp vào GPS máy bay trên toàn thế giới?”

Tập Cận Bình có thể đã tính toán sai về đất hiếm

Nguồn: Alasdair Phillips-Robins, “Xi May Have Miscalculated on Rare Earths,” Foreign Policy, 24/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Những quy định mới, phức tạp của Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến toàn thế giới cùng một lúc – và tạo cơ hội cho Trump.

Cuộc đối đầu thương mại hiện tại giữa Mỹ và Trung Quốc có thể là sự lặp lại của sự kiện hồi đầu năm nay, khi Washington áp đặt mức thuế quan cao ngất ngưởng, và Trung Quốc đáp trả bằng cách siết chặt nguồn cung đất hiếm. Nhiều nhà quan sát, được cho là bao gồm cả Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, dự đoán kết quả cũng sẽ tương tự: thị trường lao dốc, các nhà sản xuất Mỹ cảnh báo về nguy cơ đóng cửa nhà máy, và Tổng thống Mỹ Donald Trump đành lùi bước. Continue reading “Tập Cận Bình có thể đã tính toán sai về đất hiếm”

28/10/1965: Hoàn thành xây dựng Cổng Vòm Gateway tại St. Louis

Nguồn: St. Louis’ Gateway Arch is completed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1965, công trình Cổng Vòm Gateway (Gateway Arch) – một vòm cong hình dây xích cao khoảng 192 mét được làm bằng thép không gỉ – đã chính thức hoàn thành. Công trình này nằm bên bờ sông của thành phố St. Louis, bang Missouri, đánh dấu ranh giới Khu tưởng niệm Quốc gia Jefferson (Jefferson National Expansion Memorial).

Cổng Vòm Gateway do kiến trúc sư Eero Saarinen, người sinh ra Phần Lan và được đào tạo tại Mỹ, thiết kế. Công trình được xây dựng nhằm tưởng niệm Thỏa thuận Mua lại Louisiana năm 1803 của Tổng thống Thomas Jefferson, đồng thời tôn vinh vai trò trung tâm của St. Louis trong quá trình mở rộng về phía tây của nước Mỹ. Continue reading “28/10/1965: Hoàn thành xây dựng Cổng Vòm Gateway tại St. Louis”

Phe Phúc Kiến của Tập Cận Bình biến mất khỏi Quân Giải phóng Nhân dân

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping’s Fujian clique disappears from the PLA,” Nikkei Asia, 23/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sự ra đi của các nhân vật quân sự chủ chốt phụ trách chiến lược Đài Loan đang thu hút sự chú ý toàn cầu.

Và rồi chẳng còn ai nữa. Những nhân vật có ảnh hưởng trong quân đội từng ủng hộ nhà lãnh đạo tối cao Tập Cận Bình với vai trò thành viên chủ chốt của “phe Phúc Kiến” trong Quân Giải phóng Nhân dân đều đã bị thanh trừng.

Một trong số các chức danh của Chủ tịch Tập là Chủ tịch Quân ủy Trung ương, cho phép ông nắm quyền chỉ huy Quân Giải phóng Nhân dân. Phe Phúc Kiến được cho là lực lượng nòng cốt của ông trong quân đội hùng mạnh, giúp ông củng cố quyền lực. Continue reading “Phe Phúc Kiến của Tập Cận Bình biến mất khỏi Quân Giải phóng Nhân dân”

26/10/1774: Quốc hội Mỹ kiến nghị vua Anh giải quyết các khiếu nại

Nguồn: Congress petitions British king to address grievances, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1774, Quốc hội Lục địa Thứ nhất đã gửi một bản kiến nghị trịnh trọng tới Vua George III để thông báo với nhà vua rằng nếu không có những hành động áp bức mà Quốc hội Anh áp đặt lên các thuộc địa, thì người dân Mỹ sẽ ủng hộ sự cai trị của Anh.

Bất chấp sự phẫn nộ của công chúng Mỹ đối với Anh sau khi Quốc hội Anh ban hành các Đạo luật Cưỡng chế – mà người dân thuộc địa gọi là các Đạo luật Không thể Chấp nhận – Quốc hội Mỹ vẫn sẵn sàng khẳng định lòng trung thành với nhà vua. Và để xứng với lòng trung thành này, Quốc hội Mỹ yêu cầu nhà vua giải quyết các khiếu nại cụ thể của các thuộc địa. Bản kiến nghị, do Nghị sĩ Lục địa John Dickinson viết, đã nêu rõ những gì phía Mỹ cho là sự áp bức quá mức đối với các thuộc địa của Quốc hội Anh. Những khiếu nại của họ chủ yếu liên quan đến các Đạo luật Cưỡng chế, một loạt bốn đạo luật được ban hành để trừng phạt người dân thuộc địa và khôi phục trật tự ở Massachusetts sau sự kiện Tiệc trà Boston. Continue reading “26/10/1774: Quốc hội Mỹ kiến nghị vua Anh giải quyết các khiếu nại”

25/10/1929: Thành viên Nội các Mỹ bị kết tội trong vụ bê bối Teapot Dome

Nguồn: Cabinet member found guilty in Teapot Dome scandal, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1929, trong vụ bê bối Teapot Dome, Albert B. Fall, người từng giữ chức Bộ trưởng Nội vụ trong nội các của Tổng thống Warren G. Harding, bị kết tội nhận hối lộ khi còn đương nhiệm. Fall là người đầu tiên bị kết án với tội danh này khi còn là thành viên nội các của tổng thống.

Là một thành viên trong nội các toàn các nhân vật tham nhũng của Tổng thống Harding vào đầu những năm 1920, Fall đã nhận một khoản “vay” không lãi suất trị giá 100.000 đô la từ Edward Doheny của Công ty Dầu khí và Vận tải Pan-American, người muốn Fall cấp cho công ty của mình quyền thuê một mỏ dầu có giá trị trong khu dự trữ dầu hải quân Elk Hills ở California. Continue reading “25/10/1929: Thành viên Nội các Mỹ bị kết tội trong vụ bê bối Teapot Dome”

Châu Âu đang trong chiến tranh

Nguồn: Michael Kimmage, “Europe Is At War,” Foreign Policy, 20/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Putin xem Ukraine là một phần trong cuộc đấu tranh lớn hơn với châu Âu. Người châu Âu cũng nên như vậy.

Việc Nga ngày càng gia tăng xâm nhập không phận châu Âu thường được mô tả là hành động chiến tranh hỗn hợp (hybrid war). Điều này ngụ ý rằng trong lúc chiến tranh thông thường đang diễn ra ở Ukraine, với quân đội Nga trực tiếp nhắm vào thường dân Ukraine, thì cuộc chiến của Nga ở châu Âu vẫn đang nằm trong vùng xám. Đây là một đòn tâm lý nhằm làm suy yếu động lực và quyết tâm của châu Âu.

Tuy nhiên, sự phân biệt này lại gây hiểu lầm. Tốt hơn hết, chúng ta nên xem cuộc chiến ở Ukraine là một cuộc chiến duy nhất, với các mức độ tham gia khác nhau. Việc Nga vi phạm không phận chí ít cũng cho thấy rằng Moscow không hề phân biệt rõ ràng giữa châu Âu và Ukraine. Vì thế, các nhà phân tích phải từ bỏ phân biệt này nếu họ muốn hiểu được suy nghĩ của Nga, và các quốc gia châu Âu cũng phải từ bỏ phân biệt này nếu họ muốn giành được lợi thế lâu dài trong cuộc chiến. Continue reading “Châu Âu đang trong chiến tranh”

Những vết nứt trong nền kinh tế chiến tranh của Nga

Nguồn: Alexandra Prokopenko, “The Cracks in Russia’s War Economy,” Foreign Affairs, 20/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mỹ và Châu Âu có thể khai thác điểm yếu của Moscow như thế nào?

Để duy trì cuộc chiến với Ukraine, Nga đã quân sự hóa nền kinh tế. Dù – trái với quan niệm phổ biến ở nước ngoài – nền kinh tế Nga chưa hoàn toàn sẵn sàng cho thời chiến, nhưng Điện Kremlin vẫn mạnh tay đầu tư vào các nhà máy vũ khí và bắt đầu giao thương nhiều hơn với Trung Quốc để né tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây. Trong ba năm qua, nền kinh tế Nga đã vượt xa hầu hết các dự báo nhờ chi tiêu chính phủ mạnh tay, giá hàng hóa xuất khẩu cao, và trình độ quản lý kinh tế điêu luyện. Continue reading “Những vết nứt trong nền kinh tế chiến tranh của Nga”

23/10/1850: Hội nghị Quốc gia vì Quyền của Phụ nữ đầu tiên khai mạc ở Mỹ

Nguồn: The first National Women’s Rights Convention begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1850, những người đấu tranh cho quyền bầu cử của phụ nữ đã tổ chức Hội nghị Quốc gia vì Quyền của Phụ nữ đầu tiên tại Worcester, Massachusetts. Hơn 1.000 đại biểu từ 11 tiểu bang đã đến tham dự hội nghị kéo dài hai ngày này, được lên kế hoạch bởi các thành viên của Hiệp hội Chống Nô lệ.

Hội nghị tuân theo các bước đã được nêu tại Hội nghị Seneca Falls mang tính bước ngoặt diễn ra hai năm trước đó: “Khi bắt tay vào công việc lớn lao trước mắt, chúng tôi lường trước không ít sự hiểu lầm, xuyên tạc, và chế giễu; nhưng chúng tôi sẽ sử dụng mọi phương tiện trong khả năng của mình để đạt được mục tiêu.” Continue reading “23/10/1850: Hội nghị Quốc gia vì Quyền của Phụ nữ đầu tiên khai mạc ở Mỹ”

Timor-Leste trở thành nhân tố mới tác động đến cạnh tranh Mỹ-Trung

Nguồn: Derek Grossman, “Timor-Leste Adds a New Wrinkle to U.S.-China Competition,” Foreign Policy, 16/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nền dân chủ tự do nhất Đông Nam Á đang chuẩn bị gia nhập ASEAN và có thể thay đổi cán cân quyền lực.

Nếu không có bất ngờ lớn nào, Timor-Leste sẽ gia nhập và trở thành thành viên thứ 11 của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tại hội nghị thượng đỉnh của khối này tại Malaysia trong tháng này. Gia nhập ASEAN sẽ mang lại cho Timor-Leste những lợi ích ngoại giao và kinh tế đáng kể thông qua việc hội nhập tốt hơn vào khu vực. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc Mỹ và Trung Quốc sẽ quan tâm nhiều hơn đến nước này, cũng như đến cách mà nước này có thể tác động đến chiến lược đối phó lẫn nhau của họ ở Đông Nam Á. Continue reading “Timor-Leste trở thành nhân tố mới tác động đến cạnh tranh Mỹ-Trung”