Tag: Viên Đăng Huy

Trung Quốc tấn công mạng thử thách khả năng chống chịu của Đài Loan

Nguồn: Nathan Attrill, “Digital siege puts Taiwan’s resilience to the test”, The Strategist, 13/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Xung đột kéo dài nhất giữa Trung Quốc và Đài Loan không diễn ra trên biển hay trên không mà là trên không gian mạng.

Trong hai năm qua, Trung Quốc đã tăng cường một chiến dịch chiến tranh mạng toàn diện chống lại Đài Loan. Chiến dịch này dai dẳng, tinh vi về mặt kỹ thuật và được cân nhắc kỹ lưỡng về mặt chính trị. Nó kết hợp gián điệp được nhà nước hậu thuẫn, các hoạt động tâm lý, xâm nhập cơ sở hạ tầng quan trọng và thông tin sai lệch, đồng thời được tích hợp sâu rộng vào nỗ lực rộng lớn hơn của Bắc Kinh nhằm gây bất ổn cho Đài Loan bằng các hành động dưới ngưỡng chiến tranh. Continue reading “Trung Quốc tấn công mạng thử thách khả năng chống chịu của Đài Loan”

Tại sao Ukraine không phải là hình mẫu cho đổi mới quốc phòng?

Nguồn: Vitaliy Goncharuk, “Ukraine Isn’t the Model for Winning the Innovation War”, War on the Rocks, 12/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong vài năm trở lại đây, các nhà quan sát phương Tây đã không ngừng ca ngợi những thành công của Ukraine trong việc đổi mới quốc phòng, từ AI đến drone, đến cơ chế phân quyền và một hệ sinh thái các công ty khởi nghiệp quốc phòng. Nhưng không phải mọi thứ ở Ukraine đều tốt đẹp.

Cho đến gần đây, việc công khai đặt câu hỏi về những thông tin này là rất khó do thiếu các số liệu thống kê công khai về chiến trường. Nhưng đến năm 2025, nhiều nhà quan sát thừa nhận rằng Nga có thể đã vượt qua Ukraine trong một số lĩnh vực ứng dụng đổi mới. Continue reading “Tại sao Ukraine không phải là hình mẫu cho đổi mới quốc phòng?”

Trung Quốc đang thay đổi chiến lược phóng vũ khí hạt nhân?

Nguồn: Triệu Thông, “Is China Changing Its Nuclear Launch Strategy?”, Foreign Affairs, 05/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong chuyến thăm Moscow vào tháng 5, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã công bố tuyên bố chung với Tổng thống Nga Vladimir Putin, nhấn mạnh trách nhiệm đặc biệt của các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân trong việc “bác bỏ tư duy Chiến tranh Lạnh” và “kiềm chế các hành động tạo ra rủi ro chiến lược”.

Trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc đã đi theo một con đường hơi khác so với hai siêu cường hạt nhân của thế giới, duy trì lập trường hạt nhân tương đối ôn hòa so với Mỹ và Liên Xô. Nước này giữ vũ khí hạt nhân ở trạng thái báo động thấp trong thời bình và vẫn là quốc gia duy nhất cam kết không bao giờ sử dụng vũ khí hạt nhân trước trong bất kỳ điều kiện nào. Continue reading “Trung Quốc đang thay đổi chiến lược phóng vũ khí hạt nhân?”

Israel đang tiến hành một cuộc chiến mà họ không thể thắng

Nguồn: Ami Ayalon, “Israel Is Fighting a War It Cannot Win”, Foreign Affairs, 05/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuộc chiến nổ ra sau vụ thảm sát do Hamas dẫn đầu vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 đã trở thành cuộc xung đột mang tính bước ngoặt nhất ở Trung Đông kể từ Mùa xuân Ả Rập. Tuy nhiên, hơn 22 tháng sau khi Lực lượng Phòng vệ Israel phát động chiến dịch tiêu diệt Hamas, Israel vẫn không có mục tiêu chính trị cuối cùng rõ ràng. Các cuộc đàm phán về một lệnh ngừng bắn ở Gaza đã thất bại, và việc Israel không hình dung được “ngày sau” của cuộc chiến đã làm trầm trọng thêm thảm họa nhân đạo ở dải đất này, hiện bao gồm cả nạn đói ngày càng tồi tệ. Khi cuộc xung đột ngày càng trở thành một vấn đề khu vực và quốc tế nghiêm trọng, các bên ngoài Israel đang can thiệp để tìm cách giải quyết: Thứ Hai tuần trước, Pháp và Ả Rập Xê Út đã đưa ra một kế hoạch tại Liên Hợp Quốc nhằm buộc cuộc chiến phải chấm dứt dứt khoát hơn, khuyến khích các quốc gia khác công nhận nhà nước Palestine và ủng hộ việc thành lập các quốc gia theo đường biên giới năm 1967 dựa trên các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Canada, Pháp và Anh đã tuyên bố rằng họ sẽ công nhận nhà nước Palestine vào tháng 9 trừ khi chiến tranh kết thúc. Continue reading “Israel đang tiến hành một cuộc chiến mà họ không thể thắng”

Những sai lầm khiến Mỹ thua trong cuộc chiến drone

Nguồn: Jacquelyn Schneider và Julia Macdonald, “How to Lose the Drone War”, Foreign Affairs, 31/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Chỉ mới mười năm trước, Mỹ là nước đi đầu trong đổi mới công nghệ drone, sử dụng các máy bay Predator và Reaper để nhắm mục tiêu và tiêu diệt khủng bố ở các quốc gia xa xôi. Nhưng như Israel, Nga và Ukraine đã thể hiện gần đây trong các chiến dịch ấn tượng, một cuộc cách mạng drone khác đã bắt đầu. Nếu trước đây, drone đắt đỏ và được điều khiển từ xa cho các cuộc tấn công có mục tiêu và giám sát chiến lược, thì giờ đây chúng có thể được mua với giá chỉ vài trăm đô la và thực hiện vô số nhiệm vụ, từ trinh sát chiến trường đến vận chuyển máu và thuốc men cho binh lính bị thương ở tiền tuyến. Continue reading “Những sai lầm khiến Mỹ thua trong cuộc chiến drone”

Năng lượng: Điểm yếu chí tử của Đài Loan

Nguồn: Jim Ellis và Steven Chu, “Taiwan’s Achilles’ Heel”, Foreign Affairs, 30/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Vào tháng 5, Đài Loan đã đóng cửa lò phản ứng hạt nhân cuối cùng của mình, hoàn thành quá trình phi hạt nhân hóa đã diễn ra trong hơn bốn thập kỷ. Giữa những năm 1980, hòn đảo này tạo ra một nửa năng lượng điện từ năng lượng hạt nhân, một dự án được thực hiện bởi nhà độc tài Tưởng Giới Thạch để đối phó với cú sốc dầu mỏ những năm 1970. Nhưng một khi chế độ quân sự kết thúc vào năm 1987, quan điểm phản đối hạt nhân bắt đầu hình thành. Các nhà hoạt động dân chủ sơ khai của Đài Loan lo sợ rằng họ có thể gặp một thảm họa Chernobyl của riêng mình và liên kết năng lượng hạt nhân với quá khứ độc tài của Đài Loan. Continue reading “Năng lượng: Điểm yếu chí tử của Đài Loan”

Nga đang sử dụng chiến tranh chiếm lĩnh nhận thức như thế nào?

Nguồn: Nataliya Bugayova, “Russia’s War Is Also Cognitive”, Foreign Policy, 01/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Nga đang sử dụng chiến tranh chiếm lĩnh nhận thức – một hình thức chiến tranh tập trung vào việc gây ảnh hưởng đến tư duy, quyết định và hành động của đối phương – để đạt được các mục tiêu chiến lược mà họ không thể đạt được chỉ bằng năng lực vật lý của mình. Nga không phải là quốc gia duy nhất làm như vậy. Trung Quốc, Iran và Triều Tiên cũng ngày càng sử dụng chiến tranh chiếm lĩnh nhận thức chống lại Mỹ. Tuy nhiên, Nga đã chứng tỏ đặc biệt thành thạo trong việc sử dụng nó để hỗ trợ cuộc chiến chống Ukraine, định hình các quyết định của phương Tây, bảo vệ chế độ của Tổng thống Vladimir Putin và che giấu những điểm yếu của Nga. Mặc dù chiến tranh chiếm lĩnh nhận thức không phải là chiến lược tác chiến duy nhất của Điện Kremlin, nhưng điều quan trọng là phải hiểu nỗ lực của Điện Kremlin nhằm khiến thế giới nhìn nhận mọi thứ theo cách mà Moscow mong muốn – và để chúng ta đưa ra quyết định dựa trên thực tế do Điện Kremlin tạo ra đó. Continue reading “Nga đang sử dụng chiến tranh chiếm lĩnh nhận thức như thế nào?”

Làm sao để chính sách khí hậu trở nên khả thi?

Nguồn: “The climate needs a politics of the possible”, The Economist, 31/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Kiềm chế biến đổi khí hậu chưa bao giờ là dễ dàng. Việc thay đổi cán cân năng lượng cơ bản của hành tinh này không thể diễn ra trong một sớm một chiều. Một nền kinh tế dựa vào nhiên liệu hóa thạch, vốn đang phục vụ hàng tỷ người, cũng không thể bị thay thế nếu không vấp phải sự phản đối chính trị dữ dội. Nhưng ngày nay, vấn đề có vẻ đặc biệt khó khăn. Continue reading “Làm sao để chính sách khí hậu trở nên khả thi?”

Liệu đây có phải là khởi đầu cho tình bạn Mỹ-Trung?

Nguồn: Graham Allision, “Is This the Start of a U.S.-China Friendship?”, Foreign Policy, 29/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuộc họp kéo dài hai ngày giữa Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong tại Stockholm, bắt đầu từ thứ Hai, đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực của Washington và Bắc Kinh nhằm ổn định “lệnh ngừng bắn” trong cuộc chiến thương mại đầy hỗn loạn, ăn miếng trả miếng giữa hai bên. Quan trọng hơn nữa, nó cũng là dấu hiệu báo trước cho một hội nghị thượng đỉnh hiệu quả giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, dự kiến diễn ra trước tháng 11.

Dù căng thẳng Mỹ-Trung chiếm lĩnh các mặt báo trong năm nay, nhưng có lý do để tin rằng cuộc gặp tuần này sẽ đặt nền móng cho mối quan hệ mang tính xây dựng hơn nhiều giữa ông Trump và ông Tập, lãnh đạo của hai cường quốc hàng đầu thế giới. Continue reading “Liệu đây có phải là khởi đầu cho tình bạn Mỹ-Trung?”

Cách Mỹ nên đối phó với tác động của AI lên an ninh quốc gia

Nguồn: Matan Chorev và Joel Predd, “America Should Assume the Worst About AI”, Foreign Affairs, 22/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Các nhà lãnh đạo an ninh quốc gia hiếm khi được chọn vấn đề mình cần quan tâm và mức độ quan tâm đến nó. Họ thường là những người phải chịu tác động từ các tình thế nằm ngoài tầm kiểm soát của mình. Các cuộc tấn công ngày 11 tháng 9 đã đảo ngược kế hoạch của chính quyền George W. Bush nhằm giảm bớt các cam kết và trách nhiệm toàn cầu của Mỹ. Các cuộc cách mạng trên khắp thế giới Ả Rập đã đẩy Tổng thống Barack Obama trở lại Trung Đông ngay khi ông đang cố gắng rút Mỹ ra khỏi đó. Và việc Nga xâm lược Ukraine đã đảo lộn mục tiêu của chính quyền Biden là thiết lập quan hệ “ổn định và có thể dự đoán được” với Moscow để có thể tập trung vào cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc. Continue reading “Cách Mỹ nên đối phó với tác động của AI lên an ninh quốc gia”

Kỷ nguyên hòa bình nhờ dân số già

Nguồn: Mark L. Haas, “The Coming Pax Geriatrica”, Foreign Affairs, 24/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Phần lớn các quốc gia trên thế giới đang trải qua một cuộc cách mạng nhân khẩu học: dân số già hóa một cách đáng kể, liên tục và có thể không thể đảo ngược. Sự kết hợp giữa tỷ lệ sinh thấp và tuổi thọ cao đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên, cùng với đó là sự gia tăng đều đặn về độ tuổi trung bình của dân số. Vào năm 1950, có khoảng 5% dân số thế giới từ 65 tuổi trở lên. Đến năm 2021, con số đó đã gần như tăng gấp đôi. Ngay cả khi tỷ lệ sinh ngừng giảm và duy trì ở mức năm 2022 – một điều khó có thể xảy ra – Liên Hợp Quốc dự báo rằng đến năm 2050, tỷ lệ này sẽ tăng gấp ba lần. Nhiều quốc gia trong số này không chỉ già hóa; quy mô dân số của họ còn đang dần thu hẹp lại. Hơn 40 quốc gia có dân số giảm do tỷ lệ sinh thấp. Đến năm 2050, gần 90 quốc gia sẽ có ít công dân hơn vào mỗi cuối năm so với đầu năm. Continue reading “Kỷ nguyên hòa bình nhờ dân số già”

Lợi ích của Trung Quốc khi triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình ở Ukraine

Nguồn: Justyna Szczudlik, “Chinese peacekeepers in Ukraine would be a win-win for Beijing”, The Interpreter, 22/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lần đầu tiên tìm cách chấm dứt chiến tranh ở Ukraine vào tháng 2, Trung Quốc đã liên tục phát tín hiệu rằng họ đang cân nhắc việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình – hoặc ít nhất là thảo luận về ý tưởng này – một khi lệnh ngừng bắn hoặc thỏa thuận hòa bình được ký kết. Continue reading “Lợi ích của Trung Quốc khi triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình ở Ukraine”

Nguồn nước đang trở thành vũ khí khủng bố như thế nào?

Nguồn: Abdoulie Ceesay, “The World Is Entering a Dark New Era of Hydroterrorism”, Foreign Policy, 18/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Nước từ lâu đã là một công cụ của chiến tranh, nhưng trong những năm gần đây, thế giới đã bước vào một kỷ nguyên đen tối mới của khủng bố nguồn nước. Trên khắp toàn cầu, từ Yemen đến Ukraine, nguồn tài nguyên thiết yếu này ngày càng được sử dụng như một công cụ kiểm soát. Theo Viện Thái Bình Dương, bạo lực liên quan đến nguồn nước trên toàn cầu đã tăng hơn 50% chỉ riêng trong năm 2023. Tuy nhiên, các tổ chức quốc tế vẫn coi nguồn nước là vấn đề phát triển hay môi trường – chứ không phải là điểm nóng an ninh quốc gia mà nó đã trở thành. Continue reading “Nguồn nước đang trở thành vũ khí khủng bố như thế nào?”

Quyền lực của Tập Cận Bình có đang lung lay?

Nguồn: “Is Xi Jinping in trouble?”, The Economist, 20/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Hàng năm cứ vào tháng Tám, người đàn ông quyền lực nhất thế giới biến mất khỏi tầm mắt. Chủ tịch Tập Cận Bình có thể sẽ rời Bắc Kinh vào tuần tới và cùng các quan chức cấp cao tới khu nghỉ dưỡng ven biển Bắc Đới Hà, cách thủ đô ba tiếng về phía đông, để nghỉ dưỡng dịp hè. Các nhân vật cấp cao của Đảng Cộng sản đã tụ tập tại các biệt thự ở đây từ thời Mao Trạch Đông. Mặc dù vậy, những lần vắng mặt kéo dài có thể khuấy động những đồn đoán sôi nổi bên ngoài Trung Quốc về quyền lực của nhà lãnh đạo. Continue reading “Quyền lực của Tập Cận Bình có đang lung lay?”

Đài Loan đang chống lại gián điệp Trung Quốc bằng cách nào?

Nguồn: Nathan Attrill, “How Taipei is fighting back against Beijing’s spies”, The Strategist, 18/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Đài Loan đang đẩy mạnh đáng kể các nỗ lực nhằm đối phó với thách thức gián điệp ngày càng tăng mà các nhà chức trách cho là có liên quan đến Trung Quốc. Trong năm 2024, 64 cá nhân đã bị buộc tội liên quan đến gián điệp—nhiều hơn tổng số của hai năm trước đó cộng lại. Theo dữ liệu của chính phủ, khoảng hai phần ba số người bị buộc tội có lý lịch quân sự, bao gồm cả quân nhân tại ngũ. Trong một số trường hợp, cá nhân bị quy là đã nhận tiền để làm rò rỉ tài liệu mật hoặc tự quay video bày tỏ sự ủng hộ Bắc Kinh, những nội dung này sau đó được lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội Trung Quốc. Continue reading “Đài Loan đang chống lại gián điệp Trung Quốc bằng cách nào?”

Liệu quân đội Trung Quốc có sẵn sàng cho chiến tranh?

Nguồn: M. Taylor Fravel, “Is China’s Military Ready for War?”, Foreign Affairs, 18/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Một làn sóng thanh trừng mới đã càn quét giới lãnh đạo cấp cao của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA). Kể từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 20 vào tháng 10 năm 2022, hơn 20 sĩ quan cấp cao của PLA từ cả bốn quân chủng – lục quân, hải quân, không quân và lực lượng tên lửa – đã biến mất khỏi tầm mắt công chúng hoặc bị cách chức. Sự vắng mặt của các tướng lĩnh khác cũng đã được báo cáo, điều này có thể báo trước các cuộc thanh trừng bổ sung. Continue reading “Liệu quân đội Trung Quốc có sẵn sàng cho chiến tranh?”

Tại sao châu Âu lại ‘sợ’ tự chủ quốc phòng?

Nguồn: Zaki Laïdi, “Why Is Europe Afraid of Defending Itself?”, Project Syndicate, 11/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Chỉ vài ngày sau khi Tổng thư ký NATO Mark Rutte ca ngợi hội nghị thượng đỉnh của liên minh tại The Hague là một thành công tuyệt đối, Mỹ đã đình chỉ một lô hàng thiết bị quân sự dự kiến ​​viện trợ cho Ukraine và nới lỏng một số lệnh trừng phạt đối với một số ngân hàng Nga. Kể từ đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như đã đảo ngược quyết định này, vốn do Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đưa ra. Nhưng không ai biết mức độ và thời gian của sự đảo ngược mới này. Chính sách của Mỹ vẫn vô cùng khó đoán. Và đây chính là điều khiến người châu Âu lo sợ. Do đó, bất chấp sự khúm núm của Rutte, Trump đang phát tín hiệu rằng các cam kết an ninh của Mỹ không còn gắn liền với nỗ lực tăng cường khả năng phòng thủ của các nước châu Âu. Continue reading “Tại sao châu Âu lại ‘sợ’ tự chủ quốc phòng?”

Iran và logic của chiến tranh hạn chế

Nguồn: Raphael S. Cohen, “Iran and the Logic of Limited Wars”, Foreign Policy, 14/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuộc không chiến của Israel chống lại Iran— “Chiến dịch Sư Tử Trỗi Dậy” —có thể đã kết thúc, nhưng những tranh cãi xung quanh các cuộc tấn công vẫn tiếp diễn. Một câu hỏi quan trọng là liệu các cuộc tấn công của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran tại Fordow, Natanz và Esfahan, được mệnh danh là “Chiến dịch Búa Đêm”, đã thành công trong việc xóa sổ hoàn toàn địa điểm Fordow được chôn sâu hay chỉ làm nó tê liệt trong vài tháng. Mức độ thiệt hại đối với chương trình hạt nhân của Iran, tất nhiên, rất quan trọng từ góc độ tác chiến. Nhưng lời chỉ trích rộng hơn—rằng chiến dịch không kích kéo dài 12 ngày bằng cách nào đó là liều lĩnh vì nó có thể không phá hủy vĩnh viễn chương trình hạt nhân của Iran—đã bỏ lỡ điểm mấu chốt. Continue reading “Iran và logic của chiến tranh hạn chế”

Nga có thể lợi dụng khoảng trống Mỹ để lại ở châu Âu như thế nào?

Nguồn: Andrea Kendall-Taylor, Jim Townsend, và Kate Johnston, “How Russia Could Exploit a Vacuum in Europe”, Foreign Affairs, 10/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Hội nghị thượng đỉnh NATO được tổ chức hai tuần trước tại The Hague đã đáp ứng đúng những kỳ vọng thấp mà các đồng minh đã đặt ra cho nó. Giữa những lo ngại rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ gây xáo trộn chương trình nghị sự thông thường, các nhà lãnh đạo NATO đã cắt giảm đáng kể kế hoạch, loại bỏ các cuộc thảo luận khó khăn về những vấn đề như hỗ trợ Ukraine, quan hệ NATO-Nga và các cuộc tấn công hỗn hợp của Nga ở châu Âu. Tuy nhiên, hội nghị thượng đỉnh đã kết thúc với một thỏa thuận lịch sử giữa hầu hết các đồng minh (Tây Ban Nha là một ngoại lệ đáng chú ý) về việc tăng chi tiêu quốc phòng của các thành viên lên 5% GDP trong mười năm tới, trong đó 3,5% dành cho chi tiêu quân sự cốt lõi và 1,5% dành cho việc củng cố cơ sở hạ tầng dân sự và khả năng chống chịu tổng thể. Continue reading “Nga có thể lợi dụng khoảng trống Mỹ để lại ở châu Âu như thế nào?”

Cuộc chiến ở Ukraine kết hợp drone và kỹ thuật chơi game như thế nào?

Nguồn: “How drones and video-game techniques are coming together in Ukraine’s war”, The Economist, 08/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuộc chiến của Ukraine đã trở thành một môi trường thúc đẩy đổi mới quân sự. Một trong những điểm đáng chú ý là việc áp dụng các “chính sách khuyến khích từ trò chơi điện tử” nhằm nâng cao hiệu quả chiến đấu của lực lượng vũ trang Ukraine trong cuộc chiến chống lại sự xâm lược của Nga. Hệ thống này đảm bảo rằng những người điều khiển drone thành công sẽ được ưu tiên nhận drone mới hơn so với những đồng nghiệp làm việc kém hiệu quả. Hiện tại, quy trình này đang được nâng cấp với một hệ thống mà ông Mykhailo Fedorov, Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số của Ukraine, gọi là “Amazon dành cho quân đội” – một cơ chế cho phép các đơn vị mua sắm trang bị chiến trường bằng cách sử dụng số điểm họ kiếm được từ việc phá hủy các phương tiện và mục tiêu khác của Nga. Continue reading “Cuộc chiến ở Ukraine kết hợp drone và kỹ thuật chơi game như thế nào?”