Nguồn: Operation Cartwheel is launched, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1943, Tướng Douglas MacArthur phát động Chiến dịch Cartwheel, một cuộc tấn công đa hướng nhắm vào Rabaul và một số hòn đảo ở Biển Solomon ở Nam Thái Bình Dương. Phải mất chín tháng để hoàn thành chiến dịch, nhưng nó đã thành công trong việc chiếm lại nhiều lãnh thổ do Nhật Bản kiểm soát và tiếp tục làm suy giảm uy quyền của họ ở phương Đông.
Mục đích của Chiến dịch Cartwheel là phá hủy rào cản mà Nhật Bản đã xây dựng trong quần đảo Bismark, một tập hợp các hòn đảo phía đông New Guinea ở Biển Solomon. Người Nhật coi khu vực này là rất quan trọng để bảo vệ các cuộc chinh phục của họ ở Đông Ấn Hà Lan (tức Indonesia) và Philippines. Đối với phe Đồng minh, Rabaul, ở New Britain, là chìa khóa để giành quyền kiểm soát trong chiến dịch này, vì nơi đây là trụ sở hải quân và căn cứ chính của Nhật Bản.
Ngày 30/06, Tướng MacArthur, chỉ huy chiến lược của khu vực, đã phát động một cuộc tấn công đồng thời vào New Guinea và New Georgia, như một sự diễn tập cho cuộc tấn công cuối cùng sau này nhắm vào Rabaul. Cuộc đổ bộ lên New Georgia, do Đô đốc William Halsey dẫn đầu, đặc biệt khó khăn do lượng lớn quân đồn trú của Nhật đóng tại đó, cùng với khí hậu và địa hình khắc nghiệt. Phải cần đến quân tiếp viện thì mới có thể kiểm soát được khu vực này vào tháng Tám.
Một hệ quả của Chiến dịch Cartwheel là bài học chiến lược cho tương lai. Bằng cách lựa chọn tấn công theo cách tiếp cận “từng bước,” quân Đồng Minh vô tình đã cho Nhật Bản thời gian để tập hợp lại và thiết lập hàng phòng thủ tiếp theo của họ. Quân Đồng Minh sau đó quyết định rằng một chiến lược mới sẽ được triển khai, chấp nhận từ bỏ một số hòn đảo, hoặc một phần của chúng – chấp nhận để “lá khô trên cành” – thay vì lãng phí thời gian và nhân lực có giá trị chỉ để giành được thắng lợi bé nhỏ. MacArthur sau đó đã áp dụng một chiến lược “nhảy cóc,” trong đó ông đã bỏ qua những thành trì nhỏ của Nhật Bản để tập trung vào “những con cá lớn hơn”.
