Nguồn: Teddy Roosevelt establishes a naval base in the Philippines, History.com
Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp
Vào ngày này năm 1901, Tổng thống Hoa Kỳ Theodore Roosevelt đã thiết lập một căn cứ hải quân ở Philippines tại Vịnh Subic, trên lãnh thổ giành được từ Tây Ban Nha trong cuộc chiến tranh Mỹ – Tây Ban Nha.
Năm 1898, một tàu chiến hải quân Mỹ, tàu U.S.S. Maine, đã phát nổ khi neo đậu ở Cuba. Những kẻ hiếu chiến ở Mỹ đổ lỗi cho Tây Ban Nha về vụ nổ có lẽ là tình cờ này, và chiến tranh giữa hai quốc gia nhanh chóng bùng nổ. Roosevelt rời bỏ chức vụ Bộ trưởng Hải quân dưới thời Tổng thống William McKinley, đăng ký vào kỵ binh Hoa Kỳ và ngay lập tức được điều tới vùng Caribbe, nơi ông nhận được sự ngưỡng mộ từ những người đồng hương vì tinh thần lãnh đạo đầy nhiệt huyết và lòng dũng cảm trong cuộc chiến tranh Mỹ – Tây Ban Nha.
Sự nổi tiếng của ông trong vai trò một sĩ quan quân đội đã khiến McKinley chọn Roosevelt làm phó tổng thống trong nhiệm kỳ thứ hai. Roosevelt sau đó đột ngột bị đẩy vào chức tổng thống sau khi McKinley bị ám sát vào tháng 03 năm 1901.
Trong cương vị tổng thống, vị cựu anh hùng kỵ binh của cuộc chiến tranh Mỹ – Tây Ban Nha đã mở ra một thời đại huy hoàng mới trong đối ngoại của Mỹ. Ông đã tiến hành mở rộng tầm ảnh hưởng của Mỹ sang Thái Bình Dương cũng như các nước láng giềng Mỹ Latinh, như Panama và Puerto Rico. Tháng 11 năm 1901, ông ban hành sắc luật thành lập một căn cứ hải quân tại Vịnh Subic. Ông tin rằng địa điểm này sẽ trở thành trụ sở Thái Bình Dương của Hải quân Hoa Kỳ, vì địa hình rừng núi gồ ghề của khu vực sẽ cung cấp một vị trí huấn luyện lý tưởng cho các lực lượng thủy quân lục chiến và hải quân.
Roosevelt cũng xem một căn cứ hải quân lớn ở Philippines như là một tài sản chiến lược quan trọng trong bối cảnh sức mạnh quân sự ngày càng gia tăng của Nhật Bản trong khu vực Thái Bình Dương và tình trạng bất ổn chính trị gia tăng ở Trung Quốc. Tuy nhiên, sự phản đối từ Leonard Wood, toàn quyền Philippines, cũng như nhiều nhà lãnh đạo quân sự, những người muốn xây dựng một căn cứ đã có tại Cavite, Philippines, cuối cùng đã làm sụp đổ kế hoạch của Roosevelt nhằm di chuyển trụ sở Hải quân đến Vịnh Subic. Roosevelt, phẫn nộ với sự chống đối mang tính thù địch của các tướng lĩnh quân sự và Toàn quyền Wood, đã từ bỏ ý tưởng này vào năm 1907. Sau đó ông chuyển sự chú ý của mình sang một địa điểm tiềm năng khác cho một căn cứ hải quân mở rộng: Trân Châu Cảng, Hawaii.
Sau Thế chiến II, tầm quan trọng chiến lược của Vịnh Subic đã được công nhận. Cảng này đã trở thành một cảng dịch vụ cho các lực lượng Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam. Căn cứ này cuối cùng đã bị Mỹ từ bỏ và được trả lại cho chính phủ Philippines vào năm 1992.
