14/11/1914: Đế quốc Ottoman tuyên bố thánh chiến

Nguồn: Ottoman Empire declares a holy war, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1914, tại Constantinople, thủ đô của Đế quốc Ottoman, lãnh đạo tôn giáo Sheikh-ul-Islam tuyên bố một cuộc thánh chiến Islam giáo thay mặt chính quyền Ottoman, thúc giục những tín đồ của ông cầm vũ khí chống lại Anh, Pháp, Nga, Serbia và Montenegro trong Thế chiến I.

Vào thời điểm Thế chiến I nổ ra vào mùa hè năm 1914, Đế quốc Ottoman đương lung lay. Đế quốc này đã bị mất phần lớn lãnh thổ vốn một thời rộng lớn của mình ở châu Âu với thất bại trong cuộc Chiến tranh Balkan lần thứ nhất hai năm trước đó.

Trong nỗ lực liên kết với một trong những cường quốc châu Âu mạnh nhất để giúp bảo vệ họ chống lại tổn thất trong tương lai, các nhà lãnh đạo Ottoman đầy tham vọng – thành viên của Ủy ban Liên minh và Tiến bộ (CUP), được gọi chung là Young Turks – đã phản hồi tích cực với những đề nghị do Đức đưa ra vào tháng 08 năm 1914.

Mặc dù Đức và Thổ Nhĩ Kỳ đã bí mật thỏa thuận một liên minh quân sự vào ngày 02 tháng 08, người Thổ Nhĩ Kỳ đã không chính thức tham gia Thế chiến I mãi cho đến vài tháng sau đó. Vào ngày 29 tháng 10, Hải quân Ottoman – bao gồm hai tàu Đức, Goeben và Breslau, nổi tiếng với việc qua mặt hải quân Anh trong tuần đầu tiên của cuộc chiến nhằm tiếp cận Constantinople – đã tấn công các cảng Nga ở Biển Đen, đánh dấu sự khởi đầu của việc Thổ Nhĩ Kỳ tham gia vào cuộc chiến.

Lời tuyên bố của vị lãnh tụ Islam giáo về một cuộc thánh chiến, được đưa ra hai tuần sau đó, thúc giục tín đồ Islam giáo trên khắp thế giới – bao gồm cả những người ở các nước Đồng minh – nổi dậy và bảo vệ Đế quốc Ottoman –  chống lại kẻ thù của đế quốc này. “Trong số những người tham gia thánh chiến vì hạnh phúc và sự cứu rỗi của các tín hữu trong chiến thắng của Đức Chúa Trời,” lời tuyên bố nói, “số phận đối với những người còn sống là hạnh phúc vinh quang, trong khi địa vị của những người từ giã để đến thế giới bên kia là sự tử vì đạo. Theo lời hứa tốt lành của Đức Chúa Trời, những người hy sinh mạng sống của mình để mang lại sự sống cho chân lý sẽ được vinh danh trong thế giới này, và điểm đến của họ chính là thiên đường.”