Nguồn: Germans slaughter Italian civilians, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1944, quân Đức xâm lược đã bắn chết hơn 300 dân thường Ý – hành động trả thù cho cuộc tấn công của Ý vào một đơn vị SS.
Kể từ khi Ý đầu hàng phe Đồng minh vào mùa hè năm 1943, Đức đã chiếm các vùng rộng lớn trên bán đảo này để ngăn chặn quân Đồng minh sử dụng Ý làm căn cứ phát động các chiến dịch chống lại các thành trì của Đức ở những nơi khác, như bán đảo Balkan. Việc chiếm đóng Ý cũng sẽ trao cho quân Đồng minh những căn cứ không quân của Ý, đe dọa thêm sức mạnh không quân của Đức.
Lính du kích chống phát xít tại Ý đã hỗ trợ cuộc chiến của phe Đồng minh chống lại người Đức. Quân kháng chiến Ý đã chiến đấu chống lại chính quyền phát xít Mussolini từ lâu trước khi Ý đầu hàng, và bây giờ họ tiếp tục chiến đấu chống lại phát xít Đức. Vũ khí chính của quân du kích chính là chiến thuật phá hoại. Bên cạnh việc tiêu diệt binh lính địch, việc phá hủy các tuyến liên lạc, trung tâm vận chuyển và đường tiếp tế là chiến thuật du kích thiết yếu nhất.
Ngày 23/03/1944, lính du kích Ý hoạt động tại Rome đã ném bom vào một đơn vị SS, giết chết 33 binh sĩ. Ngay ngày hôm sau, quân Đức đã vây bắt 335 thường dân Ý và đưa họ đến hang Adeatine. Họ đều bị bắn chết để trả thù cho lính SS bị giết. Trong số các nạn nhân, có 255 người Công giáo, 70 người Do Thái và 12 người còn lại không xác định được danh tính.
Mặc cho những vụ việc như trên, quân kháng chiến tỏ ra cực kỳ hiệu quả trong việc hỗ trợ phe Đồng minh; vào mùa hè năm 1944, quân kháng chiến đã kiềm chân tám trong số 26 sư đoàn Đức ở miền bắc Italy. Khi chiến tranh kết thúc, du kích Ý đã kiểm soát Venice, Milan và Genève, nhưng với cái giá rất đắt. Cuối cùng, quân kháng chiến Ý mất khoảng 50.000 người – nhưng họ đã thành công trong việc giành lại được đất nước.
