Nguồn: Jesuit order established, History.com
Biên dịch: Lê Hồng Loan
Vào ngày này năm 1540, tại Rome, Dòng Chúa Jesus, hay Dòng Tên – một tổ chức truyền giáo Công giáo La Mã – nhận được điều lệ từ Giáo hoàng Paul III. Dòng Tên đóng một vai trò quan trọng trong việc chống lại phong trào Kháng Cách và cuối cùng đã thành công trong việc đưa hàng triệu người trên khắp thế giới cải đạo sang Công giáo.
Phong trào Dòng Tên được thành lập bởi Ignatius de Loyola, một người lính Tây Ban Nha sau này trở thành linh mục, vào tháng 08 năm 1534. Những tín đồ Dòng Tên đầu tiên – Ign Ignusus và sáu học trò của ông – đã thề sống cuộc đời nghèo khổ và khiết tịnh, đồng thời lên kế hoạch cho việc cải đạo người Hồi giáo sang Công giáo. Nếu việc du hành đến Thánh địa Jerusalem là không khả thi, họ thề sẽ hiến dâng bản thân mình cho Giáo hoàng để thực hiện sứ mệnh của ngài.
Do không thể đi đến Jerusalem vì các cuộc chiến của Thổ Nhĩ Kỳ, họ đã tới Rome để gặp Đức Giáo hoàng và xin phép thành lập một phong trào tôn giáo mới. Vào tháng 09 năm 1540, Giáo hoàng Paul III đã chấp thuận đề cương của Ignatius về Dòng Chúa Giêsu, và trật tự Dòng Tên đã ra đời.
Dưới sự lãnh đạo đầy cuốn hút của Ignatius, Dòng Chúa Giêsu đã phát triển nhanh chóng. Các nhà truyền giáo Dòng Tên đã đóng một vai trò quan trọng trong việc chống lại phong trào Kháng Cách và giành lại nhiều tín hữu châu Âu đã đi theo đạo Tin lành. Trong cuộc đời của Ignatius, các tín hữu Dòng Tên cũng được phái đến Ấn Độ, Brazil, khu vực Congo và Ethiopia. Giáo dục là điều vô cùng quan trọng đối với Dòng Tên, và tại Rome Ignatius đã thành lập Đại học La Mã (sau này được gọi là Đại học Gregorian) và Germanicum, một trường học dành cho các linh mục người Đức. Dòng Tên cũng điều hành một số tổ chức từ thiện, chẳng hạn như một tổ chức cho những người từng làm nghề mại dâm và một tổ chức khác cho những người Do Thái cải đạo. Khi Ignatius de Loyola qua đời vào tháng 07 năm 1556, Dòng Tên có hơn 1.000 linh mục.
Trong thế kỷ tiếp theo, Dòng Tên đã thành lập nhiều đoàn mục sư trên toàn cầu. Những tu sĩ “Áo Dòng Đen”, như tên người Mỹ bản địa gọi họ, thường đi trước những người châu Âu khác trong việc xâm nhập vào các vùng đất và xã hội nước ngoài. Cuộc sống của các tu sĩ Dòng Tên chứa nhiều rủi ro, và hàng ngàn linh mục đã bị ngược đãi hoặc giết chết bởi chính quyền nước ngoài thù địch với nhiệm vụ cải đạo của họ. Tuy nhiên, ở một số quốc gia, như Ấn Độ và Trung Quốc, các tu sĩ Dòng Tên đã được chào đón như những người thông thái và hiểu biết khoa học.
Với sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc vào thế kỷ 18, hầu hết các nước châu Âu đã đàn áp Dòng Tên, và vào năm 1773, Giáo hoàng Clement XIV đã giải tán dòng tu này dưới áp lực của triều đại Bourbon. Tuy nhiên, vào năm 1814, dưới áp lực của các tín đồ, Giáo hoàng Pius VII đã đồng ý tái lập Dòng Tên như một dòng tu, và họ tiếp tục công việc truyền giáo cho đến ngày nay. Ignatius de Loyola được phong thánh vào năm 1622.
