Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Các cuộc biểu tình trên khắp nước Mỹ sau cái chết của George Floyd, một người đàn ông da đen không vũ trang, gây ra bởi một sĩ quan cảnh sát da trắng ở Minneapolis, bước vào tuần thứ hai. Trong những ngày gần đây, một số cuộc biểu tình đã dính tới bạo lực và cướp bóc. Tuy nhiên, đêm thứ Ba tương đối yên bình. Thành phố New York ghi nhận 280 vụ bắt giữ, giảm từ 700 vụ vào thứ Hai. Dù vậy, khoảng 1.600 binh sĩ đang đóng quân bên ngoài Washington, DC, hôm thứ Tư đề phòng trường hợp Tổng thống Donald Trump quyết định triển khai họ trên đường phố thủ đô. Bộ trưởng quốc phòng Mark Esper nói rằng đó là điều không đáng mong muốn.
Thủ tướng Anh Boris Johnson kêu gọi Trung Quốc không áp dụng luật an ninh quốc gia mới đối với Hồng Kông và lặp lại lời hứa trao quyền công dân Anh cho những người Hồng Kông đủ điều kiện. Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản pháo rằng sự can thiệp của Anh vào Hồng Kông chắc chắn sẽ “phản tác dụng”. Riêng HSBC, một ngân hàng Anh hoạt động chủ yếu ở Hồng Kông, đã đánh tiếng ủng hộ luật này.
Một tòa án Pháp yêu cầu Félicien Kabuga, thường được gọi là người đàn ông bị truy nã gắt gao nhất Châu Phi, phải đối mặt với xét xử tại tòa án Liên Hợp Quốc. Kabuga bị cáo buộc đã tài trợ và giúp vũ trang cho các lực lượng Hutu cực đoan trong cuộc diệt chủng Rwanda năm 1994. Ông bị bắt tại Paris vào tháng trước sau một cuộc săn lùng kéo dài hơn 20 năm với sự góp mặt của các cơ quan thực thi pháp luật từ nhiều quốc gia và các cơ quan quốc tế.
Ba người dùng Google đã cáo buộc công ty thu thập dữ liệu bất hợp pháp từ những người đang duyệt web ở chế độ “ẩn danh”. Một vụ kiện tập thể được đệ trình tại California, yêu cầu bồi thường thiệt hại 5 tỷ đô la, cho rằng gã khổng lồ tìm kiếm đã vi phạm luật riêng tư và nghe lén bằng cách theo dõi người dùng mà không có sự đồng ý. Google khẳng định họ báo cho người dùng biết về tất cả thông tin mà người dùng đang chia sẻ.
Chính quyền Trump tuyên bố cấm các hãng hàng không Trung Quốc bay sang Mỹ. Quyết định này là một phần của cuộc cãi vã về trách nhiệm đối với đại dịch covid-19. Các hãng hàng không Mỹ đã tự nguyện sớm dừng các chuyến bay đến Trung Quốc trong cuộc khủng hoảng, nhưng nay không được cho phép nối lại các chuyến bay, dẫn đến việc Mỹ trả đũa. Lệnh cấm dự kiến có hiệu lực vào 16 tháng 6.
Anders Tegnell, kiến trúc sư đằng sau chiến dịch chống coronavirus của Thụy Điển, thừa nhận nước này có thể đã chủ quan. Thụy Điển, nơi khuyến khích tự nguyện giãn cách, có tỷ lệ tử vong cao hơn Na Uy và Đan Mạch, hai nước đang phong tỏa. Ông Tegnell nói rằng sau khi nhìn lại, chính sách tốt nhất có lẽ nên là sự kết hợp giữa chính sách của Thụy Điển và của các nước khác.
Donald Trump tweet rằng Đảng Cộng hòa sẽ không tổ chức hội nghị toàn quốc tại Charlotte, Bắc Carolina vào tháng 8 này. Ông thất vọng vì thống đốc bang, một người đảng Dân chủ, từ chối đảm bảo hội nghị sẽ được phép bỏ qua các hướng dẫn giãn cách xã hội. Đảng Cộng hòa sẽ tìm kiếm một địa điểm khác, có lẽ là tại một bang chiến trường có thống đốc thuộc Đảng Cộng hoà.
TIÊU ĐIỂM
Người Hồng Kông bị cấm tập trung tưởng niệm sự kiện Thiên An Môn
Người Hồng Kông đã thể hiện sự đoàn kết với những cuộc biểu tình do sinh viên lãnh đạo tại Quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh năm 1989 để kêu gọi dân chủ. Nhưng hy vọng biến thành nỗi kinh hoàng vào đêm 3 tháng 6, rạng sáng ngày 4 tháng 6 khi quân đội Trung Quốc nổ súng vào những người biểu tình, khiến Hồng Kông kinh hoàng. Lúc đó lãnh thổ này đã được người Anh đồng ý trả lại cho Trung Quốc. Hàng năm, một buổi cầu nguyện dưới ánh nến được tổ chức để tưởng nhớ các nạn nhân. Số người tham dự giảm dần cho đến năm 2019, khi gần 200.000 người tập trung tại Công viên Victoria chỉ vài ngày trước một cuộc tuần hành lớn để phản đối đạo luật dẫn độ gây bất mãn.
Năm nay cảnh sát đã cấm sự kiện này, tương tự như điều họ sẽ làm đối với các buổi tuần hành kỉ niệm khác. Nhà chức trách viện dẫn lý do giãn cách xã hội, không phải trật tự công cộng. Kế hoạch B là người Hồng Kông sẽ thắp nến bất cứ đâu vào 8 giờ tối. Điều này có thể trở thành cách làm mới. Các nhà tổ chức lo ngại rằng một luật an ninh quốc gia mà chính phủ Trung Quốc có kế hoạch áp đặt lên Hồng Kông không phải là tin tốt cho các lễ kỷ niệm trong tương lai.
Nỗ lực nối lại tiêm ngừa vắc-xin trên toàn cầu
Hôm nay, các nhà lãnh đạo thế giới sẽ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh về Vắc-xin Toàn cầu, một sự kiện online do chính phủ Anh tổ chức để đảm bảo tài trợ cho GAVI, một dự án đối tác công tư hỗ trợ các nỗ lực tiêm chủng trên thế giới. Họ kỳ vọng huy động được ít nhất 7,4 tỷ đô la để trang trải hoạt động phí của mình trong bốn năm tới. GAVI đặt mục tiêu tiêm chủng cho thêm 300 triệu trẻ em, cứu sống hơn 7 triệu mạng người. Các nước đang phát triển dự kiến sẽ tiến hành khoản đầu tư tiêm chủng lớn nhất trong lịch sử.
Đại dịch đã làm gián đoạn việc tiêm vắc-xin định kỳ cho các bệnh như sởi, bại liệt, bạch hầu và dịch tả ở 68 quốc gia, với hậu quả nghiêm trọng – khoảng 80 triệu trẻ em dưới một tuổi sẽ bị ảnh hưởng. Đồng thời, các nhà khoa học đang chạy đua để tạo ra vắc-xin covid-19. GAVI sẽ đóng vai trò không thể thiếu trong việc mua và phân phối vắc-xin này trên toàn cầu. Tiêm chủng từ lâu đã là một trong những vũ khí mạnh mẽ nhất của y tế cộng đồng; giờ là lúc cần gấp rút đầu tư cho nó.
Las Vegas mở lại một số sòng bạc
Việc ngành công nghiệp cờ bạc phải đóng cửa do đại dịch đã khiến Las Vegas gặp khó khăn. Mười lăm phần trăm lực lượng lao động của Nevada được các sòng bạc trực tiếp tuyển dụng, và phần lớn nền kinh tế của thành phố này gắn liền với cờ bạc và du lịch. Hôm nay các sòng được đón khách trở lại bàn. Hầu hết vẫn chỉ mở một nửa công suất, với các quy trình vệ sinh nghiêm ngặt hơn và đảm bảo có sẵn khẩu trang.
Nhưng bất chấp những bất tiện này, họ dự kiến vẫn sẽ đắt khách. Trong bối cảnh các giải đấu thể thao đóng cửa và cờ bạc bị cấm thậm chí ở dạng online ở nhiều bang, người Mỹ đã phải “vật lộn” để được tung xúc xắc một cách hợp pháp giữa đại dịch. Caesars Entertainment, một hãng điều hành khách sạn và sòng bạc, ban đầu dự định chỉ mở hai trong số chín khách sạn của mình ở Las Vegas, nhưng đã mở thêm một khách sạn khác do nhu cầu lớn. Các nhà đầu tư bắt đầu thấy lợi nhuận; các cổ phiếu sòng bạc của Mỹ mất hai phần ba giá trị giữa tháng 2 và tháng 3, nhưng kể từ đó đã tăng gấp đôi.
OPEC và các đồng minh loay hoay ổn định giá dầu
Nhiệm vụ ổn định giá dầu, chưa bao giờ dễ dàng, gần đây có vẻ vô ích. Tuy nhiên, đó là những gì OPEC và các đồng minh, dẫn đầu là Nga, sẽ cố gắng đạt được trong cuộc họp tiếp theo của họ, được các thành viên kỳ vọng tổ chức trong hôm nay. Vào tháng 3 và tháng 4, cuộc chiến giá dầu giữa Nga và Ả Rập Saudi xảy ra đúng lúc nhu cầu sụt giảm do covid-19.
Các-ten này và các đồng minh đã đồng ý giảm sản lượng 9,7 triệu thùng mỗi ngày trong tháng 5 và tháng 6, sau đó giảm 7,7 triệu thùng trong phần còn lại của năm. Giờ đây, Nga và Ả Rập Saudi đã đồng ý gia hạn cắt giảm 9,7 triệu thùng. Tuy nhiên, ngày họp mới lẫn điều khoản cuối cùng của thỏa thuận vẫn chưa được thống nhất. Ả Rập Saudi muốn tất cả các thành viên phải tuân thủ thỏa thuận. Nhóm này có khả năng sẽ phải thỏa hiệp. Không ai muốn tai họa của mùa xuân lặp lại vào mùa hè này. Nhưng thị trường vẫn bất định.
Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) tìm biện pháp khôi phục kinh tế
Cũng như các ngân hàng trung ương khác, ECB đã tạo ra một loạt các biện pháp để chống lại tác động kinh tế của covid-19. Khi họp hôm nay, họ sẽ quyết định xem có cần nới lỏng chính sách tiền tệ hơn nữa hay không. Vào tháng 3, họ đã khởi động Chương trình Mua Khẩn cấp vì Đại dịch (PEPP), dự kiến sẽ mua 750 tỷ euro (844 tỷ đô la) tài sản trong năm nay. Mức trần này dường như sẽ bị chạm tới vào mùa thu. Một số nhà kinh tế dự đoán ECB hôm nay sẽ tăng mức trần.
Điều đó có thể giúp nền kinh tế phục hồi: kinh tế đã suy thoái 3,8% trong quý đầu tiên so với ba tháng trước đó, ngay cả trước khi phong tỏa được áp dụng trên diện rộng. Kỳ vọng của thị trường đối với lạm phát trong những năm tới, vốn đã thấp, đã giảm dần kể từ khi xảy ra đại dịch. Vào tháng 5, tòa án hiến pháp Đức đã phán quyết rằng chương trình nới lỏng định lượng kéo dài năm năm của ECB là không hợp lệ, gây ra lo ngại rủi ro pháp lý có thể khiến ECB kiềm chế mua tài sản. Mở rộng PEPP đồng nghĩa họ sẽ tiếp tục.
