Nguồn: Soviets explode atomic bomb, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1949, tại một bãi thử ở Semipalatinsk, Kazakhstan, Liên Xô đã kích nổ thành công quả bom nguyên tử đầu tiên của mình, có biệt danh là “First Lightning” (Tia chớp đầu tiên). Để đo lường tác động của vụ nổ, các nhà khoa học Liên Xô đã cho xây dựng các tòa nhà, cầu đường và nhiều cấu trúc dân sự khác trong khu vực lân cận. Họ cũng đặt động vật trong những chiếc lồng ở gần đó để có thể kiểm tra tác động của bức xạ hạt nhân đối với động vật có vú giống như con người. Vụ nổ ở mức 20 kiloton, tương đương với “Trinity,” quả bom hạt nhân đầu tiên của Mỹ, và đã phá hủy hoàn toàn các cấu trúc dân sự và thiêu rụi mọi động vật.
Ngày 03/09, một chiếc máy bay do thám của Mỹ bay dọc bờ biển Siberia đã thu thập được bằng chứng đầu tiên về phóng xạ từ vụ nổ. Cuối tháng đó, Tổng thống Harry S. Truman tuyên bố với người dân Mỹ rằng Liên Xô cũng đã sở hữu bom nguyên tử. Ba tháng sau, Klaus Fuchs, nhà vật lý gốc Đức, người giúp Mỹ chế tạo bom nguyên tử đầu tiên, đã bị bắt vì tiết lộ bí mật hạt nhân cho Liên Xô. Khi làm việc tại trụ sở chương trình phát triển bom nguyên tử của Mỹ trong Thế chiến II, Fuchs đã cung cấp cho Liên Xô thông tin chính xác về chương trình nguyên tử của Mỹ, bao gồm cả bản thiết kế của quả bom “Fat Man” mà sau đó được thả xuống Nagasaki, Nhật, cùng mọi thứ mà các nhà khoa học ở Los Alamos biết về lý thuyết bom hydro.
Sau khi hoạt động gián điệp của Fuchs bị phanh phui, cùng với việc Mỹ mất đi lợi thế nguyên tử, Tổng thống Truman đã ra lệnh phát triển bom hydro, một vũ khí được cho là mạnh hơn hàng trăm lần so với bom nguyên tử thả xuống Nhật Bản.
Ngày 01/11/1952, Mỹ đã kích nổ thành công “Mike,” quả bom hydro đầu tiên trên thế giới, tại khu vực đảo san hô Elugelab, thuộc quần đảo Marshall ở Thái Bình Dương. Quả bom nhiệt hạch 10,4 megaton ngay lập tức làm toàn bộ hòn đảo biến mất và để lại một miệng hố rộng hơn một dặm. Ba năm sau, vào ngày 22/11/1955, Liên Xô đã kích nổ quả bom hydro đầu tiên với cùng một nguyên tắc nổ bức xạ. Cả hai siêu cường đều đã sở hữu cái gọi là “siêu bom” và thế giới phải sống dưới sự đe dọa của chiến tranh nhiệt hạch lần đầu tiên trong lịch sử.
