Nguồn: “Trump Loses the Senate”, WSJ, 06/01/2021.
Người dịch: Trần Hùng
Donald Trump đã khiến Đảng Cộng hòa đánh mất Thượng viện bằng cách biến cuộc bầu cử vòng hai chọn hai thượng nghị sĩ đại diện bang Georgia trở thành một cuộc trưng cầu dân ý về chính mình. Các cuộc bầu cử đó lẽ ra phải là một cuộc trưng cầu dân ý về việc ngăn chặn Đảng Dân chủ kiểm soát lưỡng viện Quốc hội và nhánh hành pháp. Nhưng thông điệp đó đã bị che khuất, nếu không muốn nói là bị xóa nhòa, bởi ông Trump khăng khăng nói với cử tri ngày này qua ngày khác rằng ông đã bị gian lận vào tháng 11 — bất kể việc ông thiếu bằng chứng đáng tin cậy hoặc một con đường hợp lý để chiến thắng.
Các chi tiết cuộc bầu cử Georgia chứng minh điểm này. Tỷ lệ cử tri đã giảm so với dự kiến ở hầu hết các nơi. Nhưng tỉ lệ này đã giảm nhiều hơn ở các khu vực ủng hộ Trump so với các thành trì của Đảng Dân chủ. Các cử tri thành thị không bỏ phiếu cho ông Trump vào tháng 11 cũng không quay lại ủng hộ các thượng nghị sĩ đương nhiệm của Đảng Cộng hòa là Kelly Loeffler và David Perdue.
Cả hai ứng viên Đảng Cộng hòa đều không phải là những ứng viên nặng ký, nhưng vào tháng 11, ông Perdue đã đánh bại ứng viên Dân chủ Jon Ossoff với khoảng cách 88.000 phiếu bầu và suýt tránh được một cuộc bỏ phiếu vòng hai. Lần này, ông thua khoảng 17.500 phiếu. Ông Ossoff đã giành được 54% phiếu bầu tại hạt Cobb trước ông Perdue hồi tháng 11 nhưng tỉ lệ này tăng lên mức 55,8% hôm thứ Ba. Tại hạt Gwinnett, cũng thuộc vùng ngoại ô Atlanta, ông Ossoff giành được 56,8% phiếu bầu vào tháng 11 nhưng lần này là 59,9%. Hai hạt đó đều là thành trì của Đảng Cộng hòa cách đây không lâu.
Ông Trump cũng đã gây hại cho Đảng Cộng hòa bằng cách đòi chi 2.000 đô la cứu trợ Covid sau khi Thượng viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã bỏ phiếu thông qua mức 600 đô la. Các nhà đàm phán của Tổng thống đã thông qua số tiền 600 đô la, nhưng ông Trump dường như muốn trừng phạt các lãnh đạo Thượng viện phe Cộng hòa là Mitch McConnell và John Thune vì không ủng hộ nỗ lực hão huyền của ông nhằm lật ngược chiến thắng của Joe Biden.
Về cơ bản, ông Trump đã trao quyền kiểm soát Thượng viện cho Đảng Dân chủ bằng những hành động ích kỷ chính trị. Và đó đã là một cách giải thích rộng lượng. Các giải thích nghiêm khắc hơn — và hợp lý hơn với đặc điểm chính trị của Trump — là ông muốn Đảng Cộng hòa đánh mất Thượng viện để cho họ thấy rằng họ không thể giữ được quyền lực nếu không có ông.
Đúng như dự đoán, ông Trump đang đổ lỗi cho những người khác về thất bại ở Georgia. Ông nói rằng ông McConnell lẽ ra nên ký thông qua khoản cứu trợ 2.000 đô la. Nhưng ông Trump (với sự hỗ trợ của Thượng nghị sĩ Josh Hawley) đã nâng tầm vấn đề này lên để giúp hai ứng viên Đảng Dân chủ khai thác.
Ông Trump cũng đổ lỗi cho Thống đốc Georgia thuộc Đảng Cộng hòa Brian Kemp và Tổng thư ký bang Brad Raffensperger vì đã không tìm được đủ phiếu giúp ông lật ngược kết quả hồi tháng 11 khi ông vận động hành lang và tung lời đe dọa trong cuộc điện đàm giờ đã nổi tiếng với ông Raffensperger. Nhưng ông Trump chính là người bắt đầu các cuộc cãi vã vốn đã chia rẽ các đảng viên Cộng hòa và được đưa tin tràn ngập. Tình hình bỏ phiếu bắt đầu chuyển sang hướng tiêu cực đối với hai Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa vào cuối tháng 12 khi ông Trump leo thang cuộc cãi vã nội bộ của đảng mình.
Những thất bại này không nhất thiết phải xảy ra. Các cử tri hồi tháng 11 đã lật đổ ông Trump nhưng họ cũng thu hẹp thế đa số của Đảng Dân chủ tại Hạ viện và giảm thế đa số của Đảng Cộng hòa tại Thượng viện xuống chỉ một ghế mặc dù đảng Cộng hòa lúc đó phải bảo vệ các bang chiến trường. Đó là trước cuộc bầu cử vòng hai ở Georgia, một bang nơi Đảng Cộng hòa chưa bao giờ mất ghế Thượng viện nào kể từ năm 2000.
Kết quả tổng thể năm 2020 cho thấy các giới hạn trong liên minh của Trump. Trump đã không truyền được cảm hứng cho một đa số tầng lớp trung lưu, đa chủng tộc mới. Với mỗi cử tri thuộc tầng lớp lao động, nông thôn mà ông thu hút được, ông lại bị mất thêm phiếu ở khu vực thành thị. Điều đó khiến Đảng Cộng hòa mất quyền kiểm soát Hạ viện vào năm 2018, Nhà Trắng vào năm 2020, và bây giờ là Thượng viện.
Nước Mỹ sẽ sớm phải gánh chịu hậu quả, và các hậu quả này có thể là đáng kể. Với quyền kiểm soát Thượng viện lẫn Hạ viện, Đảng Dân chủ có thể thông qua ngân sách mà không cần phải thỏa hiệp với Đảng Cộng hòa. Họ có thể tăng thuế thông qua điều chỉnh ngân sách.
Họ có thể bãi bỏ các quy định về tự do hóa của Chính quyền Trump được đưa ra kể từ giữa tháng 8 chỉ bằng đa số phiếu tối thiểu. Họ có thể xác nhận những người được đề cử các chức vụ và các ghế thẩm phán dựa trên các phiếu bầu của đảng. Họ cũng có thể và sẽ chặn bất kỳ sự giám sát nào của Quốc hội đối với chính quyền Biden, và các phương tiện truyền thông sẽ tuân theo quan điểm của đảng.
Chính sách quốc gia sẽ rẽ sang phía tả — dọc theo vòng cung Sacramento, Springfield và Albany. Joe Biden sẽ ít có mong muốn và khả năng chống lại những người tiến bộ trong đảng của mình, những người vốn càng cảm thấy tự tin hơn sau chiến thắng tại Georgia.
Hy vọng các ủng hộ viên Đảng Cộng hòa sẽ ghi nhớ trách nhiệm của ông Trump đóng góp vào những thất bại này trong hai năm tới khi mức thuế và chi phí năng lượng của họ tăng lên, khi các mệnh lệnh về công lý xã hội và chủng tộc được ban hành liên tục từ Washington và khi nền kinh tế ngày càng bị kiểm soát chính trị. Bằng các hành vi phá hoại của mình, đặc biệt là kể từ sau khi thất cử hồi tháng 11, ông Trump đã xóa bỏ phần lớn di sản của chính mình.
