Nguồn: Apple co-founder founder Steve Jobs dies, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 2011, Steve Jobs, nhà đồng sáng lập với tầm nhìn xa của Apple Inc. – tập đoàn đã cách mạng hóa ngành công nghiệp máy tính, âm nhạc và truyền thông di động với các thiết bị như Macintosh, iPod, iPhone và iPad – đã qua đời ở tuổi 56 do biến chứng của ung thư tuyến tụy.
Sinh ngày 24/02/1955 tại San Francisco, California, là con trai của hai nghiên cứu sinh còn chưa kết hôn Joanne Schieble và Abdulfattah Jandali, một người nhập cư Syria, Steve Jobs được Paul Jobs, một thợ máy ở Thung lũng Silicon và vợ ông Clara nhận làm con nuôi từ khi còn nhỏ. Sau khi tốt nghiệp trung học ở Cupertino, California vào năm 1972, Jobs theo học ở Đại học Reed, một trường giáo dục khai phóng (liberal arts) ở Portland, Oregon, nhưng đã bỏ học chỉ sau một học kỳ. Tiếp đến, ông làm việc một thời gian ngắn cho nhà sản xuất trò chơi điện tử tiên phong Atari ở California, rồi đi du lịch đến Ấn Độ và nghiên cứu về Thiền tông.
Năm 1976, Jobs và người bạn kỹ sư máy tính Stephen Wozniak thành lập Apple Computer trong nhà để xe của bố mẹ Jobs ở Los Altos, California. Theo lời Bloomberg News viết về Jobs sau này: “Ông không được đào tạo kỹ thuật một cách bài bản và cũng chẳng có kinh nghiệm kinh doanh thực tế. Thay vào đó, những gì ông sở hữu là thái độ trân trọng tính sang trọng của công nghệ và quan niệm rằng máy tính không chỉ là món đồ chơi của những tay mọt sách hay con ngựa cày của các tập đoàn. Những chiếc máy này có thể là công cụ mà người ta không thể sống thiếu được.” Năm 1977, Jobs và Wozniak ra mắt Apple II, chiếc máy tính cá nhân phổ thông đầu tiên. Năm 1980, Apple tiến hành IPO trên sàn chứng khoán và Jobs, khi đó mới ngoài 20 tuổi, đã trở thành một triệu phú. Bốn năm sau, Apple ra mắt Macintosh, một trong những máy tính cá nhân đầu tiên có giao diện người dùng dạng đồ họa, cho phép mọi người điều hướng bằng cách trỏ và nhấp chuột thay vì gõ lệnh.
Năm 1985, Jobs rời công ty sau trận chiến tranh giành quyền lực với ban giám đốc của Apple. Cùng năm đó, ông thành lập NeXT, một doanh nghiệp phát triển máy tính hiệu suất cao. Những cỗ máy này quá đắt đối với người tiêu dùng bình thường; tuy nhiên, nhà khoa học máy tính người Anh Tim Berners-Lee đã phát triển World Wide Web nhờ máy NeXT. Năm 1986, Jobs mua lại một xưởng đồ họa máy tính nhỏ do nhà làm phim George Lucas thành lập và đổi tên thành Pixar Animation Studios. Năm 1995, Pixar phát hành bộ phim đầu tiên của mình, “Toy Story”, bộ phim hoạt hình dài được sản xuất bằng máy tính đầu tiên trong lịch sử điện ảnh. Tác phẩm nhanh chóng đạt thành công lớn về doanh thu phòng vé và theo sau đó là hàng loạt những bộ phim ăn khách đoạt nhiều giải thưởng như “Finding Nemo” (2003) và “The Incredibles” (2004). Năm 2006, Walt Disney mua lại Pixar với giá hơn 7 tỷ USD, đưa Jobs trở thành cổ đông lớn nhất của Disney.
Cuối năm 1996, Apple, khi ấy đã gặp nhiều khó khăn vì không có Jobs, tuyên bố sẽ mua lại NeXT và thuê Jobs làm cố vấn. Năm sau, ông trở thành “quyền” CEO (interim CEO) của Apple (chữ “quyền” này đã bị bỏ đi vào năm 2000), và dưới sự lãnh đạo của ông, Apple từ một công ty gần như phá sản chuyển mình thành một trong những tập đoàn giá trị nhất hành tinh. Là một người lôi cuốn, cầu toàn, Jobs sở hữu khả năng hiểu được những gì khách hàng muốn thậm chí còn trước khi họ tự nhận ra điều đó.
Trong bộ trang phục đặc trưng – quần jean và áo cổ lọ màu đen, gã khổng lồ công nghệ đã biến những buổi ra mắt sản phẩm thành sự kiện mà mọi người đều mong chờ. Apple đã giới thiệu một loạt thiết bị kỹ thuật số sáng tạo, bao gồm máy nghe nhạc di động iPod năm 2001, điện thoại iPhone năm 2007 và máy tính bảng iPad năm 2010 –nay đều đã trở thành một phần của cuộc sống hiện đại. (Đầu năm 2007, Jobs thông báo rằng Apple, đặt trụ sở tại Cupertino, đã quyết định bỏ chữ Computer/Máy tính khỏi tên gọi chính thức của mình để phản ánh thực tế là trọng tâm của công ty đã chuyển từ máy tính sang các thiết bị điện tử di động).
Bất chấp một loạt các vấn đề sức khỏe, bao gồm cuộc phẫu thuật vào năm 2004 nhằm loại bỏ khối u tuyến tụy và ca ghép gan năm 2009, Jobs vẫn tiếp tục lãnh đạo Apple cho đến ngày 24/08/2011, khi ông từ chức CEO. Sáu tuần sau, ông qua đời tại nhà riêng ở Palo Alto, California. Tính đến lúc đó, Jobs, ông bố 4 con, có tài sản ròng ước tính hơn 7 tỷ USD. Theo nhà viết tiểu sử Walter Isaacson, Jobs “là nhà kinh doanh vĩ đại nhất trong thời đại của chúng ta, người chắc chắn sẽ được ghi nhớ nhiều nhất trong vòng một thế kỷ kể từ bây giờ. Lịch sử sẽ đưa ông lên đền thờ ngay bên cạnh Thomas Edison và Henry Ford.”
