Nguồn: Pony Express debuts, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1860, những bức thư đầu tiên sử dụng Pony Express, dịch vụ giao thư bằng các đội người-ngựa tiếp sức, đã cùng lúc rời đi từ St. Joseph, Missouri và Sacramento, California. Mười ngày sau, vào ngày 13/04, người đưa thư hướng tây đã hoàn thành hành trình dài khoảng 1.800 dặm, và đến được Sacramento, “đánh bại” chuyến đi của người đưa thư hướng đông, đến St. Joseph sau đó hai ngày, và đặt ra tiêu chuẩn mới cho ngành chuyển phát nhanh.
Dù cuối cùng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và không mang về lợi nhuận, Pony Express đã khuyến khích trí tưởng tượng sáng tạo của người Mỹ, và giúp giành được viện trợ liên bang cho một hệ thống bưu điện trên bộ mang tính kinh tế hơn. Nó cũng đóng góp vào nền kinh tế của các thị trấn nằm trên tuyến đường chuyển phát, và đáp ứng nhu cầu dịch vụ thư từ của miền Tây nước Mỹ, trong những ngày trước khi điện báo, hoặc một tuyến đường sắt xuyên lục địa hoạt động hiệu quả hơn, xuất hiện.
Pony Express ra mắt trước radio và điện thoại, khi phần lớn California, khu vực đạt được địa vị tiểu bang vào năm 1850, vẫn bị chia cắt với phần phía đông của đất nước. Vào lúc đó, thư từ gửi từ New York đến Bờ Tây được chuyển đi bằng tàu thủy, thường mất ít nhất một tháng, hoặc bằng xe ngựa trên tuyến đường bộ Butterfield Express mới thành lập, vốn có thể cần từ ba tuần đến nhiều tháng mới đến nơi. So với tốc độ của các phương thức chuyển phát sẵn có thời bấy giờ, thời gian giao hàng trung bình 10 ngày của Pony Express quả có thể xem là ‘nhanh như chớp.’
Công ty Pony Express, đứa con tinh thần của William H. Russell, William Bradford Waddell, và Alexander Majors, những chủ sở hữu của một doanh nghiệp vận tải hàng hóa, đã thành lập hơn 150 trạm chuyển tiếp dọc theo một con đường đi khắp các bang Missouri, Kansas, Nebraska, Wyoming, Colorado, Utah, Nevada, và California ngày nay. Nhân viên giao thư cưỡi ngựa (riders), những người được trả lương khoảng 25 đô la/tuần để vận chuyển khối lượng thư từ ước tính lên đến 20 pound (9kg), sẽ được thay phiên sau mỗi 75 đến 100 dặm, trong khi đó những con ngựa được thay đổi mỗi 10 đến 15 dặm. Trong số các nhân viên này có cả lính biên phòng kiêm diễn viên huyền thoại William “Buffalo Bill” Cody (1846-1917), người được cho là đã ký hợp đồng với Pony Express ở tuổi 14. Kỷ lục của Pony Express là việc công bố bản diễn văn nhậm chức của Tổng thống Lincoln, truyền tin đi sau chưa đầy tám ngày.
Chi phí chuyển phát ban đầu của Pony Express là 5 đô la cho mỗi 0.5 ounce (14g) thư. Công ty này đã khởi đầu là một doanh nghiệp tư nhân, và các chủ sở hữu của nó hy vọng sẽ đạt được hợp đồng chuyển phát có lợi nhuận từ chính phủ Mỹ, nhưng điều đó đã không bao giờ xảy ra. Với sự ra đời của đường dây điện báo xuyên lục địa đầu tiên vào tháng 10/1861, Pony Express đã ngừng hầu hết các hoạt động của mình. Tuy nhiên, huyền thoại về những người cưỡi ngựa Pony Express đơn độc phi nước đại qua biên giới miền viễn tây để chuyển thư vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.
